Το κλείσιμο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ γνωστό και ως «shut down», δεν στάθηκε ικανό να πτοήσει το επενδυτικό φρόνημα της Wall Street, με τους επενδυτές να οδηγούν τον S&P5 500 σε νέα υψηλά.
Το νομοθετικό αδιέξοδο, που προέκυψε από διαφωνίες ανάμεσα στους Ρεπουμπλικάνους και τους Δημοκρατικούς σχετικά με τις δαπάνες της υγειονομικής περίθαλψης, οδήγησε στην πρώτη διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης των ΗΠΑ, μετά το 2018-2019, επί προηγούμενης προεδρικής θητείας Τραμπ. Με το Κογκρέσο βαθιά διχασμένο, καθώς δεν κατέληξε σε συμφωνία ούτε για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό του 2026, αλλά ούτε για προσωρινή απόφαση συνέχισης της χρηματοδότησης, η πλήρης διακοπή λειτουργίας τέθηκε σε ισχύ στις 12:01 π.μ. της 1ης Οκτωβρίου και θα συνεχιστεί μέχρι να επιτευχθεί μια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, η οποία προς το παρόν δεν είναι ορατή.
Oι στοιχηματικές εταιρείες, στις πλατφόρμες των οποίων κάποιοι κερδοσκοπούν πάνω στην δυνητική «κρίση» και κάποιοι άλλοι αντισταθμίζουν τον κίνδυνο από αυτήν, ποντάρουν ότι ο χρόνος του shut down θα είναι 11 ημέρες, με τις συνολικές οικονομικές απώλειες να κυμαίνονται από $10 έως $20 δισ.
Οι επιπτώσεις στην οικονομία
Το φαινόμενο του shut down δεν είναι πρωτόγνωρο. Από το 1976, οι ΗΠΑ έχουν οδηγηθεί 20 φορές σε διακοπές λειτουργίας. Και όλες τις φορές ο αντίκτυπος στην οικονομία ήταν περιορισμένος. Οι αναλυτές της Morgan Stanley εκτιμούν ότι η πραγματική τριμηνιαία αύξηση του ΑΕΠ, θα μειώνεται κατά ποσοστό 0,05% άμεσα για κάθε εβδομάδα διακοπής, με βάση τα 20 ιστορικά προηγούμενα. Οπότε το τελικό αποτέλεσμα και οι επιπτώσεις πάνω στα ΑΕΠ θα εξαρτηθούν από την χρονική διάρκεια του shut down.
Κατά τη διάρκεια του shut down του 2018-2019, περίπου 660.000 υπάλληλοι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης είχαν μείνει χωρίς μισθό για περισσότερο από τριάντα ημέρες. Ωστόσο, το ΑΕΠ είχε μειωθεί μόλις κατά $3 δισ., σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου. Δηλαδή το ΑΕΠ εκείνης της χρονιάς είχε υποχωρήσει μόλις κατά 0,02% από το προϋπολογισθέν. Βέβαια, οι κυβερνητικές υπηρεσίες και το προσωπικό τους αποζημιώνονται πλήρως, μόλις εγκριθεί ο νέος ομοσπονδιακός προϋπολογισμός. Με αποτέλεσμα το σχετικά βραχύ χρονικό διάστημα και η εκ των υστέρων πλήρης αποζημίωση, να μειώνει τις ευρύτερες οικονομικές επιπτώσεις.
Ωστόσο, σε σχέση με το παρελθόν, σήμερα υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Ο Λευκός Οίκος ίσως και να επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την διακοπή σαν ευκαιρία, για τη τελική μείωση του ομοσπονδιακού εργατικού δυναμικού και την τελεσίδικη περικοπή προγραμμάτων που δεν ευθυγραμμίζονται με την κυρίαρχη ατζέντα του προέδρου Τραμπ. Κάτι που θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες.
Οι επιπτώσεις στα ομόλογα
Τα ομόλογα δεν έχουν συμπεριφερθεί ιστορικά με τον ίδιο τρόπο στις περιπτώσεις κλεισίματος της αμερικανικής κυβέρνησης. Ο δείκτης MOVE, που μετρά την αστάθεια στην αγορά ομολόγων, είχε αυξηθεί κατά 3,6% κατά το shut down του 1990 και κατά 7,2% στο shutdown του 1995-1996. Ωστόσο, ο δείκτης αστάθειας είχε μειωθεί κατά 12,6% και 14,8% στα shut down του 2013 και του 2018-2019, αντιστοίχως.
Με δεδομένο ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεχίζει να πληρώνει τους κατόχους ομολόγων κατά τη διάρκεια shut down, οι πληρωμές κουπονιών δεν διατρέχουν κίνδυνο. Εάν συνυπολογίσουμε και τις υψηλές αποδόσεις των ομολόγων σήμερα, τα ομόλογα παραμένουν ελκυστικά, δίχως να επηρεάζονται.
Οι επιπτώσεις στις μετοχές
Με μια ματιά στα ιστορικά δεδομένα, διαπιστώνουμε ότι τα κυβερνητικά shut down, είχαν αφήσει πίσω τους ελάχιστο αρνητικό αντίκτυπο στην αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά. Ο δείκτης S&P 500 είχε κερδίσει κατά μέσο όρο 4,4% κατά τη διάρκεια των προηγούμενων κλεισιμάτων της κυβέρνησης και είχε παραμείνει σε θετικό έδαφος κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε shut down. Αυτό υποδηλώνει ότι ευρύτεροι οικονομικοί παράγοντες όπως η ρευστότητα, τα θεμελιώδη δεδομένα των επιχειρήσεων και τα μακροοικονομικά στοιχεία, παίζουν σπουδαιότερο ρόλο στην συμπεριφορά και απόδοση της αγοράς ,από τα νομοθετικά αδιέξοδα. Αδιέξοδα που ξεπερνιούνται συνήθως με αμοιβαίους πολιτικούς συμβιβασμούς.
Βεβαίως η πρόσκαιρη μη χρηματοδότηση του ομοσπονδιακού κράτους, επηρεάζει τις μετοχές του αμυντικού κλάδου και του κλάδου υγειονομικής περίθαλψης. Σήμερα ο κίνδυνος αθέτησης συναλλαγών και διακοπής συμβολαίων στον τομέα της άμυνας είναι μηδενικός, λόγω των προτεραιοτήτων του Λευκού Οίκου.
Επομένως, μέσω μιας ψύχραιμης οπτικής διακρίνουμε τους λόγους για την μη εκδήλωση πανικού ή και μιας απλής άσκησης πιέσεων πάνω στις μετοχές της Wall Street. Το shut down είναι περισσότερο ένα παιχνίδι πολιτικής δύναμης (power game) ανάμεσα στους Ρεπουμπλικάνους και στους Δημοκρατικούς, παρά ένα πρόβλημα που μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο.
