Ο Μακρόν σαλπίζει τη... Μασσαλιώτιδα σε ΕΕ και ΝΑΤΟ

Ο Μακρόν σαλπίζει τη... Μασσαλιώτιδα σε ΕΕ και ΝΑΤΟ

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Φουλ επίθεση σε όλα τα μέτωπα έχει σαλπίσει ο Εμανουέλ Μακρόν, θέλοντας να αποδείξει ότι στο παιχνίδι της (γεω)πολιτικής (και δευτερευόντως της οικονομίας) δεν είναι νομοτελειακό πως πρέπει να κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί και οι Αμερικανοί. Θεωρώντας ότι υπάρχει αρκετός χώρος και για τη Γαλλία για να παίξει «μπάλα», πιστεύει ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να κερδίσει το χαμένο έδαφος και να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων – εμπνεόμενος από τα πεπραγμένα του Σαρλ ντε Γκολ.

Γι'' αυτό, όλα δείχνουν ότι την επόμενη διετία θα τα παίξει κυριολεκτικά όλα για όλα, επιδιώκοντας το μέγιστο δυνατό κέρδος. Πολύ περισσότερο καθώς φαίνεται να συμμερίζεται την άποψη ότι «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση»: Μπροστά στα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει στο εσωτερικό της χώρας του – όπως έδειξε και η σαββατιάτικη «επετειακή» κινητοποίηση των «Κίτρινων Γιλέκων» – αλλά και στην πιεστική εθνικιστική ατζέντα της Μαρίν Λεπέν, ο Μακρόν εκτιμά ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να ξεφύγει από τη δύσκολη θέση και να αλλάξει την ατζέντα.

Πρακτικά, ο Γάλλος πρόεδρος επιδιώκει να αξιοποιήσει στο έπακρο το γεγονός ότι στην επόμενη διετία δεν έχει να αντιμετωπίσει κάποια σοβαρή εκλογική αναμέτρηση, καθώς οι επόμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν την άνοιξη του 2022. Στόχος του είναι, σε συνδυασμό με την πολιτική αβεβαιότητα ή κρίση που επικρατεί σε Ουάσινγκτον και Βερολίνο, να βάλει τη δική του σφραγίδα στα μέτωπα που τον ενδιαφέρουν άμεσα – και πρώτα από όλα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναδεικνύντας την Γαλλία σε ηγεμονική της δύναμη.

«Η Γαλλία ξεκινά μια μεγάλη εκστρατεία για να σηματοδοτήσει το μέλλον της Ευρώπης – ο Εμανουέλ Μακρόν προωθεί τις γαλλικές επιδιώξεις σε μια ΕΕ χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο και με την καγκαλέριο Ανγκελα Μέρκελ σε τροχιά εξόδου», σημείωνε χθες σε εκτενή της ανάλυση η ισπανική εφημερίδα el Pais. Για έναν «Μακρόν ο οποίος θέλει να γίνει πρόεδρος της Ευρώπης», έκανε λόγο πριν από δέκα ημέρες το Politico, με αφορμή την ηγεμονική του εμφάνιση στη Σαγκάη, όπου εμφανίστηκε ως εκπρόσωπος όλης της Ευρώπης.

«Βόμβες» παντού

Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις «βόμβες» που έχει εξαπολύσει το τελευταίο διάστημα ο Μακρόν και μάλιστα σε όλα τα μέτωπα. Να οι πιο ισχυρές από αυτές.

Πρώτα από όλα, το περασμένο καλοκαίρι, τίναξε στον αέρα τη διαδικασία των «Spitzenkandidaten» για την επιλογή της ηγεσίας της νέας Κομισιόν μετά τις ευρωεκλογές, επιβάλλοντας ουσιαστικά ένα διαφορετικό μοντέλο από αυτό που έδειχναν να προτιμούν οι περισσότεροι, μαζί και η Ευρωβουλή. Ακολούθως, το φθινόπωρο, έθεσε βέτο στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, την Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία – και πριν μερικές ημέρες, παρουσίασε το γαλλικό σχέδιο για τη μελλοντική διεύρυνση, που διαφέρει σημαντικά από το ισχύον πλαίσιο.

Ταυτόχρονα, απειλεί να μπλοκάρει και τον νέο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, για την περίοδο 2021-''27, απαιτώντας να ικανοποιηθούν οι γαλλικές θέσεις για να πει το «ναι». Στο δε ζήτημα του Brexit, εμφανίζεται ως ο πιο «σκληρός» από όλους, ο οποίος δεν θέλει καμία επαναδιαπραγμάτευση με το Λονδίνο και βιάζεται να ολοκληρωθεί η αποχώρηση του Ηνωμένο Βασιλείου από την ΕΕ – προφανώς, επειδή τα σχέδιά του για το μέλλον της θα χαλάσουν εάν αυτό δεν συμβεί.

Ακόμη και η επίθεση κατά του ΝΑΤΟ που εξαπέλυσε πρόσφατα ο Μακρόν, χαρακτηρίζοντας την Συμμαχία «κλινικά νεκρή», δεν έχει στόχο να ανοίξει συνολικό μέτωπο με τις ΗΠΑ, αλλά να αμφισβητήσει τον ρόλο τους στην Ευρώπη. Ένα ρόλο τον οποίο ο ίδιος επιδιώκει να αναλάβει η Γαλλία, ως η πιο ισχυρή στρατιωτική και η μοναδική πυρηνική δύναμη στην Γηραιά Ήπειρο μετά την αποχώρηση των Βρετανών.

Γέφυρες με Μόσχα

Επειδή, όμως, στο Παρίσι γνωρίζουν καλά ότι η Γαλλία δεν μπορεί να συγκριθεί με τις ΗΠΑ ούτε φυσικά να σηκώσει το βάρος που συνοδεύει την προστασία της Ευρώπης απέναντι στη «ρωσική αρκούδα» (αυτή εξακολουθεί να είναι η υπ'' αριθμόν ένα απειλή, σύμφωνα με το ΝΑΤΟ και τις χώρες του πρώην «ανατολικού μπλοκ»), ο Μακρόν ρίχνει ταυτόχρονα γέφυρες προς τη Μόσχα και τον Πούτιν. Με στόχο, την οικοδόμηση μιας νέας «στρατηγικής σχέσης», όπως έχει πει.

Σε αυτό το πλαίσιο, εκτός των άλλων, εντάσσεται και η πρωτοβουλία του για επίλυση του Ουκρανικού, κάτι που ελπίζει να αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά με την τετραμερή (Γελλία, Γερμανία, Ρωσία και Ουκρανία) σύνοδο κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου στη Νορμανδία. Εάν η προσπάθεια ευοδωθεί, τότε θα ανοίξει ο δρόμος και για την άρση των οικονομικών κυρώσεων που έχει επιβάλει η ΕΕ κατά της Ρωσίας και για τη σύσφιξη των διμερών σχέσεων.

Το σίγουρο είναι ότι με όλα αυτά, ο Μακρόν έχει βάλει πολύ ψηλά τον πήχη και αναλαμβάνει ένα πολύ υψηλό ρίσκο. Εάν επιτύχει, αναμφίβολα θα πιστωθεί μια μεγάλη αλλαγή στις ισορροπίες εντός της ΕΕ και την μεγάλη αναβάθμιση του ρόλου της Γαλλίας. Στην αντίθετη περίπτωση, δεν θα πρόκειται απλώς για μια αστοχία, αλλά για μια παταγώδη αποτυχία – αν όχι για μια στρατηγική ήττα της πατρίδας του.

Και ποιος είσαι εσύ;

Ήδη, πάντως, πολλοί στην Ευρώπη τον κοιτούν με... μισό μάτι. Ο τρόπος που σχολιάζει τις εξελίξεις η γερμανική εφημερίδα FAZ (η οποία απηχεί συνήθως τις... μύχιες σκέψεις της καγκελαρίας), είναι αποκαλυπτικός.

«Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Γάλλος βιώνει ένα διαφορετικό κίνημα Κίτρινων Γιλέκων. Από όλες τις πλευρές κάνει την εμφάνισή της μια αντίδραση απέναντί του, έστω κι αν οι επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, καθώς και οι περισσότεροι ευρωβουλευτές δεν φορούν κίτρινα γιλέκα. Το γεγονός, πάντως, ότι τα πράγματα έφτασαν εδώ έχει παρόμοιες αιτίες με την εξέγερση στους δρόμους της Γαλλίας. Ο αυταρχικός τρόπος διακυβέρνησης του Μακρόν δεν συνάδει με την περίπλοκη εικόνα των συμφερόντων εντός της ΕΕ. Δεν αρκεί να εμφανίζεται κανείς με έξυπνες ιδέες και να αναμένει από τους άλλους να τον ακολουθήσουν. Πρέπει να εμπλέξει πιο αποτελεσματικά από ό,τι μέχρι σήμερα τους υπεύθυνους και την κοινή γνώμη στις άλλες χώρες-μέλη. Ο Μακρόν διαθέτει, αναμφίβολα, πιο πλούσιο οπλοστάσιο σε ιδέες από τις υπόλοιπες ηγετικές φυσιογνωμίες της Ευρώπης. Το ταλέντο του στην ομιλία και οι ηγετικές του ικανότητες είναι εξαιρετικά. Όμως, σε ηγετικό ρόλο θα μπορεί να αντεπεξέλθει πλήρως μόνο εάν καταφέρει να οικοδομήσει ισχυρούς δεσμούς».

Τόσο απλά.

John MacDougall/Pool Photo via AP