Το 2008, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, ο Κώστας Καραμανλής είπε το περίφημο «όχι» στην ένταξη της τότε ΠΓΔΜ. Με τη σιωπηρή συμπαράσταση του Σαρκοζί, κατάφερε μια πύρρειο νίκη: καθυστέρησε για δέκα χρόνια το αναπόφευκτο. Δέκα χρόνια αργότερα, μετά τη χρεοκοπία και τη διακυβέρνηση του ετερόκλητου σχήματος ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ - όπου το «όχι σε όλα» έγινε «ναι σε όλα» - η γειτονική χώρα μπήκε τελικά στο ΝΑΤΟ με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Σήμερα, η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται. Η Ελλάδα βρίσκεται ξανά μπροστά σε ένα «SAFE» δίλημμα - κυριολεκτικά. Το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Security Action for Europe (SAFE) φιλοδοξεί να γίνει η ασπίδα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Οι Βρυξέλλες με επικεφαλής το Βερολίνο πιέζουν την Αθήνα να δεχθεί τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Η Ελλάδα απαντά λιγότερο ρομαντικά αυτή τη φορά: Θέτει συγκεκριμένους όρους:
- Απόσυρση του casus belli για τα 12 ναυτικά μίλια.
- Αναγνώριση ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά και τέλος στις θεωρίες «γκρίζων ζωνών».
- Εγγυήσεις ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν ευρωπαϊκά όπλα εναντίον της Ελλάδας.
- Μηχανισμός διαφάνειας και ελέγχου στις τουρκικές συνεργασίες στο πλαίσιο του SAFE.
- Σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και στο UNCLOS.
Δηλαδή: αν η Τουρκία θέλει να συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα που λέγεται «SAFE», ας αρχίσει πρώτα να μη συμπεριφέρεται σαν να είναι «UNSAFE» για τους γείτονές της.
Στο πλευρό της Ελλάδας βρίσκονται μόνο η Κύπρος και η Γαλλία. Η ελληνική στάση είναι ρεαλιστική. Δεν αρνείται την συμμετοχή της Τουρκίας γενικά αλλά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Ρεαλισμός δεν σημαίνει παραχωρήσεις σημαίνει ότι ξέρεις πού να πεις «όχι» και πού να πεις «ναι» με όρους.
Η Ευρώπη θέλει να κρατήσει την Τουρκία «εντός τροχιάς». Η Αθήνα οφείλει να κινηθεί με έξυπνη σκληρότητα: Να κρατά κόκκινες γραμμές χωρίς να τις κουνά σαν σημαιάκια στα συλλαλητήρια.
Μια διαπραγματευτική ευκαιρία
Η Ελλάδα έχει κάτι που θέλει η ΕΕ: τη συναίνεσή της για τη στρατηγική στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι διαπραγματευτικό κεφάλαιο.
Αντί να το χαραμίσει σε «ηρωισμούς για εσωτερική κατανάλωση», μπορεί να το μετατρέψει σε ανταλλάγματα ουσίας:
- Ρητή αναφορά στο Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) σε κάθε ευρωτουρκικό πλαίσιο.
- Ευρωπαϊκή ενίσχυση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.
- Μηχανισμός αποτροπής παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου.
Συμπέρασμα
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να αποδείξει τίποτα. Έχει δίκιο, έχει συμμάχους, έχει πλέον και αποτρεπτική ισχύ.
Μόνον όταν η Άγκυρα ακυρώσει το casus belli και σταματήσει να αμφισβητεί ελληνική κυριαρχία, μπορεί να μπει σε ευρωπαϊκό αμυντικό πλαίσιο.
Και να θυμάστε: όποιος λέει πάντα «όχι», τελικά μένει εκτός παιχνιδιού - αλλά όποιος λέει πάντα «ναι», παύει να είναι παίκτης.
