Θα σκάσει η φούσκα της Τεχνητής Νοημοσύνης; Αυτή είναι η μεγάλη απορία τόσο για τις παγκόσμιες αγορές, όσο και για την οικονομία, αφού πιθανή αναταραχή θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στα χρηματιστήρια αλλά και ευρύτερα στην πραγματική οικονομία.
Όμως, εκτός από την τεχνολογική επανάσταση που συντελείται στις μέρες μας και τις προοπτικές της, οι αγορές έχουν να ασχοληθούν και με άλλες πιθανές και… απίθανες εξελίξεις που έχουν τη δυναμική είτε να αντιστρέψουν το κλίμα και να δώσουν τέλος στο ράλι που διαρκεί πλέον πάνω από τρία χρόνια είτε να πυροδοτήσουν νέο ράλι ευφορίας.
Στους κινδύνους περιλαμβάνονται αρνητικές εξελίξεις όπως η αναθέρμανση του πληθωρισμού και η κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων σε Ευρώπη, Ασία ή ακόμη και στην Αμερική. Στις θετικές εξελίξεις θα μπορούσαμε να δούμε τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, την ανάκαμψη της Ευρώπης ή μία στροφή στη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.
Τεχνητή Νοημοσύνη: Ας ξεκινήσουμε από τον παράγοντα που αποτελεί βασικό καταλύτη σχεδόν για τα πάντα. Το δυσμενές σενάριο που «τρέχει» η ING προβλέπει ότι θα σκάσει η «φούσκα» που έχε διογκωθεί στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι αμερικανικοί τεχνολογικοί «κολοσσοί» αποτυγχάνουν να αξιοποιήσουν εμπορικά την ΑΙ, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τα τεράστια ποσά που δαπανώνται για λογισμικά, data centers κλπ, με αποτέλεσμα να σημειώσουν μεγάλη «βουτιά» οι τεχνολογικές μετοχές που ευθύνονται για το ράλι. Έτσι θα δεχθεί μεγάλο πλήγμα το 20% των Αμερικανών με τα υψηλότερα εισοδήματα που κατέχουν τη μερίδα του λέοντος των αμερικανικών μετοχών.
Ο αντίκτυπος μίας τέτοιας εξέλιξης θα είναι αισθητός σε ολόκληρη την αμερικανική οικονομία καθώς η κατανάλωση θα μειωθεί δραματικά το 2026. Παράλληλα, οι επενδύσεις στην ΑΙ θα καταρρεύσουν, επηρεάζοντας κατασκευές και επενδύσεις που συνέβαλαν με σχεδόν κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στην ανάπτυξη του ΑΕΠ το 2025. Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας θα επιδεινωθούν απότομα και η οικονομία των ΗΠΑ θα πέσει σε ύφεση, ενώ η Ευρώπη θα επηρεαστεί λιγότερο. Όσο για την Fed, ο νέος «τσάρος» που θα αντικαταστήσει τον Τζερόμ Πάουελ, θα προχωρήσει σε πιο επιθετικές μειώσεις επιτοκίων.
Από τη μία, λοιπόν, τα χρηματιστήρια θα κινδυνεύσουν με bear market διαρκείας, ωστόσο η πολύ πιο χαλαρή νομισματική πολιτική θα περιορίσει τις απώλειες, μέχρι να βρεθεί νέα ισορροπία.
Νέο κύμα πληθωρισμού: Ο δεύτερος μεγάλος κίνδυνος σχετίζεται με τον πληθωρισμό και την αναθέρμανση του φαινομένου εξαιτίας των εμποδίων στην προσφορά της ΑΙ. Σήμερα, πολλοί πιστεύουν ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα επηρεάσει πολύ θετικά την παραγωγικότητα, ρίχνοντας έτσι τον πληθωρισμό. Αν, ωστόσο, αποδειχθεί ότι κάνουν λάθος, οι τεράστιες επενδύσεις σε υποδομές ΑΙ μπορεί βραχυπρόθεσμα να «εκτοπίσουν» άλλες μορφές οικονομικής δραστηριότητας. Τα data centers αναμένεται να ευθύνονται για το 10% της ζήτησης για ηλεκτρισμό στις ΗΠΑ έως το 2030. Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως θα αντιμετωπίσουν προβλήματα, θα αυξηθεί ο κίνδυνος μπλακ άουτ και ανόδου των τιμών. Ο πληθωρισμός έτσι θα αυξηθεί και οι αυξήσεις επιτοκίων θα επανέλθουν στο τραπέζι.
Στροφή 180 μοιρών στους δασμούς: Μία θετική εξέλιξη που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «game changer» είναι η μείωση των δασμών, ήτοι η μείωση του μέσου δασμολογικού συντελεστή στις ΗΠΑ που σήμερα διαμορφώνεται στο 16%. Όπως σημειώνει η ING, αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους.
Ο πρώτος είναι να το αποφασίσει ο Τραμπ ενόψει των εκλογών, όπως έκανε και με συγκεκριμένα τρόφιμα πρόσφατα. Η πτώση των εσόδων θα περιέπλεκε τις προσπάθειες να πειστεί το Κογκρέσο να εγκρίνει τις επιταγές-επιστροφές χρημάτων για τους δασμούς, αλλά είναι πιθανό από τη στιγμή που θα γίνει, ο πρόεδρος να αρχίσει να αποσύρει εμπορικά εμπόδια προκειμένου να μειώσει το βάρος για τα νοικοκυριά. Ο άλλος τρόπος είναι μέσω του Ανώτατου Δικαστηρίου, στην περίπτωση που κρίνει παράνομους κάποιους από τους δασμούς. Σε αυτό το σενάριο η ανάπτυξη θα δεχθεί ώθηση και οι μειώσεις επιτοκίων θα σταματήσουν.
Τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία: Στο σενάριο που έχουν αποτέλεσμα οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ο ευρύτερος οικονομικός αντίκτυπος θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες της όποιας συμφωνίας και από το κατά πόσο θα διαρκέσει η εκεχειρία. Αν όλα κυλήσουν βάσει του αισιόδοξου σεναρίου, οι επενδυτές θα αρχίσουν σιγά σιγά να δεσμεύουν κεφάλαια στην Ουκρανία και η ανοικοδόμηση της χώρας θα επηρεάσει ολόκληρη την Ευρώπη.
Αν, μάλιστα, πάμε σε απόσυρση των κυρώσεων οι τιμές της ενέργειας θα μειωθούν σημαντικά, μία πολύ καλή εξέλιξη για τους καταναλωτές σε παγκόσμιο επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά, οι ενεργειακοί αναλυτές της ING σημειώνουν ότι η προσφορά ρωσικού πετρελαίου δεν έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, επομένως ο αντίκτυπος τελικά θα αποδειχθεί μικρότερος. Σε κάθε περίπτωση θα απομακρυνθούν μετά από χρόνια κίνδυνοι που επηρεάζουν την παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Πιο σημαντικός θα είναι ο αντίκτυπος στην αγορά φυσικού αερίου, μόνο όμως αν η Ευρώπη αρχίσει ξανά να αγοράζει ρωσικό αέριο.
Η πτώση των τιμών της ενέργειας θα δώσει ώθηση στην παγκόσμια ανάπτυξη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα επιτόκια και τα χρηματιστήρια και πάνω απ’ όλα θα βελτιωθεί σημαντικά το επενδυτικό κλίμα.
Τέλος, μία θετική έκπληξη θα μπορούσε να προέλθει από την Ευρώπη. Στο 15% ο ρυθμός αποταμίευσης στην Ευρωζώνη βρίσκεται τρεις ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το προ πανδημίας επίπεδο. Όμως σήμερα είναι πιθανό οι Ευρωπαίοι να αρχίσουν να επενδύουν περισσότερο το 2026, αξιοποιώντας τα μετρητά που έχουν με τον πληθωρισμό να έχει υποχωρήσει στο 2%. Μόνο που για να γίνει αυτό θα πρέπει οι κυβερνήσεις να κάνουν τα απαραίτητα για να απομακρυνθεί η αβεβαιότητα. Στο σενάριο αύξησης των δαπανών και των επενδύσεων η Ευρωζώνη μπορεί να αναπτυχθεί με μεγαλύτερο ρυθμό από το 1,5%, αναγκάζοντας την ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια προς το τέλος του 2026.
