Με «πατημένο γκάζι» η χρήση καρτών και ηλεκτρονικών συναλλαγών

Με «πατημένο γκάζι» η χρήση καρτών και ηλεκτρονικών συναλλαγών

Αυξάνονται συνεχώς οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και η συνολική τους αξία με κάρτες, χρεωστικές ή πιστωτικές, ενώ η μέση αξία υποχωρεί καθώς αυτές επεκτείνονται. Ο συνολικός όγκος των συναλλαγών σε κάρτες έφτασε τα 102,7 δισ. ευρώ πέρυσι αυξημένος κατά 9% και μέσω των συστημάτων ΔΙΑΣ αυξήθηκε κατά 10,5% στα 450 δισ. ευρώ πέρυσι.

Το μέσο ποσό ανά συναλλαγή μειώνεται και υποχώρησε στα 46 ευρώ πέρυσι από 48 ευρώ το 2022, καθώς η συνήθεια, η εξοικείωση και η αύξηση των POS έχουν οδηγήσει σε επέκταση στη χρήση της κάρτας και για τις πιο μικρές συναλλαγές.

Πάντως με 20,7 εκατομμύρια κάρτες και 8.893.254 φορολογούμενους (όχι αριθμός δηλώσεων αλλά σύζυγοι, συμβιούντες κλπ), αντιστοιχούν περίπου 2,4 κάρτες χρεωστικές ή πιστωτικές σε κάθε φορολογούμενο.

Σύμφωνα με την ΤτΕ τον Δεκέμβριο του 2023 ο συνολικός αριθμός των ενεργών καρτών πληρωμών σε κυκλοφορία ήταν 20,7 εκατομμύρια, αυξημένος κατά 0,1% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022. Οι χρεωστικές κάρτες ήταν 17,6 εκατομμύρια και οι πιστωτικές 3,1 εκατομμύρια.

Ωστόσο η ΤτΕ περιλαμβάνει στις χρεωστικές τις προπληρωμένες κάρτες και τις κάρτες ανάληψης μετρητών χωρίς τη δυνατότητα διενέργειας αγορών. Ο αριθμός των προπληρωμένων καρτών, εμφάνισε οριακή μείωση 1% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023 και ανήλθε σε 2,3 εκατομμύρια, προφανώς επειδή οι Έλληνες συνήθισαν τις διαδικτυακές αγορές, αλλά κι επειδή δεν θέλουν να πληρώσουν τις προμήθειες που τις συνοδεύουν.

Στις πιστωτικές κάρτες η ΤτΕ περιλαμβάνει τις εικονικές κάρτες και τις κάρτες μεταγενέστερης χρέωσης.

Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση παρατηρείται στον αριθμό των πιστωτικών καρτών, που είναι οι λιγότερες. Αυξήθηκαν πέρυσι κατά 4%, με μεγάλη ποσοστιαία αύξηση των εικονικών καρτών κατά 8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος 2022. Έφθασαν τις 136 χιλιάδες κάρτες στο τέλος του 2023.

Αυξημένες κατά 15% οι συναλλαγές

Ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με κάρτες πληρωμών το 2023 αυξήθηκε σε 2.21 δισ. από 1,93 δισ. συναλλαγών το 2022. Αλλά εκείνο που έχει σημασία είναι η συνολική αξία των συναλλαγών με κάρτες πληρωμών που αυξήθηκε κατά 9,2% καθώς προσέγγισε τα 103 δισ. ευρώ από 94 δισ. ευρώ το 2022.

Ακριβώς 15% αυξήθηκαν οι συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες που εξακολουθούν να συμμετέχουν με ποσοστό 92% στο συνολικό αριθμό συναλλαγών με όλα τα είδη καρτών πληρωμών.

Αντίστοιχα, αύξηση παρουσιάζει και ο αριθμός των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες κατά 9% ο οποίος ανήλθε σε 169 εκατομμύρια, από 154 εκατ. το 2022, ενώ το ποσοστό συμμετοχής τους στο συνολικό αριθμό συναλλαγών ανήλθε σε 8%.

Η αύξηση του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά κάρτα οφείλεται, λέει η ΤτΕ, στην αύξηση του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα σε 115 συναλλαγές, από 101 συναλλαγές το 2022. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε κατά 9% και ανήλθε σε 4.948 ευρώ, από 4.556 ευρώ το 2022. Περισσότερες συναλλαγές, περισσότερες κάρτες έφεραν μεγαλύτερη μέση αξία, παρά τη μείωση της μέσης αξίας ανά συναλλαγή, που είναι σε πτωτική πορεία και ενισχύει την εντύπωση της διάδοσης των POS από πέρυσι.

Αυξήθηκε κυρίως η μέση αξία συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα κατά 9% σε 5.365 ευρώ, από 4.898 ευρώ το 2022. Η μέση αξία συναλλαγών ανά πιστωτική κάρτα αυξήθηκε λιγότερο, κατά 2% σε 2.547 ευρώ, από 2.501 ευρώ το προηγούμενο έτος.

Απάτες σε συναλλαγές με κάρτες

Τα περιστατικά απάτης έχουν αυξηθεί σε διψήφιο ποσοστό, καθώς οι συναλλαγές αυξάνονται και καθώς τα ποσά είναι μικρά. Ωστόσο η απάτη είναι απάτη και κανένα ποσό δεν είναι αμελητέο για κανένα θύμα.

Το 2023, καταγράφηκε σημαντική αύξηση του αριθμού των συναλλαγών απάτης κατά 43% σε σχέση με το 2022. Ο αριθμός των περιστατικών απάτης ως ποσοστό του συνολικού αριθμού των συναλλαγών, εξακολουθεί να διατηρείται στο χαμηλό επίπεδο του 0,02%, αλλά αυξήθηκε κατά 25% συγκριτικά με το 2022, και αντιστοιχεί σε 1 συναλλαγή απάτης ανά 5,4 χιλ. συναλλαγές. Η αξία των συναλλαγών απάτης αυξήθηκε περισσότερο, κατά 46% σε σχέση με το 2022.

Τα στοιχεία δείχνουν αύξηση σε περιστατικά απάτης:

-Στις εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς φυσική παρουσία κάρτας (card not present – CNP) κατά 34% σε 337 χιλιάδες περιστατικά το 2023, από 251 χιλιάδες το 2022, καθώς και αύξηση της αξίας τους κατά 35% σε 17,5 εκατ. ευρώ, από 13 εκατ. ευρώ το 2022. Ουσιαστικά οι περισσότερες απάτες καταγράφονται σε διαδικτυακές αγορές, με πωλητές από το εξωτερικό που έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα.

-Στον αριθμό και στην αξία των συναλλαγών απάτης σε τερματικά POS κατά 106% και 142% αντίστοιχα. Συνολικά καταγράφηκαν 68 χιλιάδες περιστατικά απάτης σε POS αξίας 4,2 εκατ. ευρώ το 2023, από 33 χιλιάδες περιστατικά αξίας 1,7 εκατ. ευρώ το 2022.

-Τέλος, σημαντικά αυξημένα είναι τα περιστατικά απάτης σε συναλλαγές μέσω ΑΤΜ, που ο αριθμός τους αυξήθηκε πέρυσι κατά 58% σε 5 χιλιάδες περιστατικά, από 3 χιλιάδες το 2022, ενώ η αξία τους έφθασε τα 2 εκατ. ευρώ συνολικά από 1,5 εκατ. ευρώ το 2022, αυξημένη κατά 35%.

Η αύξηση της αξίας των συναλλαγών απάτης σε ATM και POS το 2023 οφείλεται κυρίως σε περιστατικά με χρήση χαμένης ή κλεμμένης κάρτας. Η αξία των συναλλαγών απάτης με τη χρήση χαμένης ή κλεμμένης κάρτας σε ATM, αυξήθηκε κατά 42% σε 1,9 εκατ. ευρώ, από 1,3 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ η αξία των αντίστοιχων συναλλαγών σε POS αυξήθηκε κατά 117% σε 3,8 εκατ. ευρώ, από 1,7 εκατ. ευρώ το 2022.

Οι απάτες σε διαδικτυακές συναλλαγές

Στις συναλλαγές από απόσταση, οι περισσότερες συναλλαγές απάτης αφορούν συναλλαγές μέσω διαδικτύου. Τα περιστατικά αφορούν κυρίως διαδικτυακές συναλλαγές με επιχειρήσεις του εξωτερικού, όπως και τα προηγούμενα έτη.

Βεβαίως σε αυτές τις περιπτώσεις, χαμένος είναι συνήθως ο κάτοχος της κάρτας. Διαπιστώνεται, λέει η ΤτΕ, ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους κατόχους καρτών και μετά τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές με κάρτες.

Το 2023, οι κάτοχοι καρτών και οι αποδέκτες υπηρεσιών πληρωμών επωμίστηκαν το 59% και 34% της συνολικής ζημίας αντίστοιχα. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που εκδίδουν κάρτες επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 7%.