Νέα ανατροπή στο μέτωπο των επιτοκίων και κατ’ επέκταση στο κόστος του χρήματος διεθνώς, με προεκτάσεις που σαφέστατα αγγίζουν και τα χρηματιστήρια, φέρνει η συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας για ανακωχή 90 ημερών στον πόλεμο των δασμών.
Με φόντο τη θετική αυτή εξέλιξη και τη γενικότερη προσδοκία αποκλιμάκωσης της έντασης, οι αγορές δίνουν πλέον πιθανότητες μόλις 8,3% να ανακοινώσει μείωση των επιτοκίων ο Τζέι Πάουελ στις 18 Ιουνίου και τοποθετούν την επανέναρξη της νομισματικής χαλάρωσης από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Για να γίνει αντιληπτή η αλλαγή που συντελείται, αρκεί να πούμε ότι τον περασμένο μήνα, όταν η παγκόσμια οικονομία βίωνε την απόλυτη αβεβαιότητα εξαιτίας της «καταιγίδας» των δασμών, η πιθανότητα μείωσης των επιτοκίων από τη Fed τον Ιούνιο διαμορφωνόταν στο 65%.
Την ίδια ώρα, τα επίσημα στοιχεία για τον μήνα Απρίλιο δείχνουν ότι οι πληθωριστικές προσδοκίες στις Ηνωμένες Πολιτείες αποδεικνύονται χαμηλότερες των εκτιμήσεων. Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν χθες το φως της δημοσιότητας, τόσο ο γενικός δείκτης πληθωρισμού, όσο και ο δομικός πληθωρισμός, ενισχύθηκαν κατά 0,2% σε μηνιαία βάση τον Απρίλιο στις ΗΠΑ, όταν οι προβλέψεις τους τοποθετούσαν στο 0,3%. Αυτό σημαίνει ότι ο δείκτης πληθωρισμού σε ετήσια βάση διαμορφώθηκε στο 2,3% τον Απρίλιο, που είναι η χαμηλότερη μέτρηση από τον Φεβρουάριο του 2021, ενώ ο ετήσιος δομικός πληθωρισμός διατηρήθηκε στο 2,8%.
Στις αρχές Μαΐου η Fed διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια στο 4,25%-4,50%, με τον Πάουελ να αποδίδει την κίνηση αυτή στην αβεβαιότητα που προκαλεί ο εμπορικός πόλεμος. Η αποκλιμάκωση της έντασης στο εμπόριο συμβάλλει στην ανάπτυξη και παράλληλα περιορίζει και τις ανησυχίες της Fed για αναθέρμανση του πληθωρισμού. Όσο, λοιπόν, τα επίσημα στοιχεία θα υποδηλώνουν ότι ο πληθωριστικός κίνδυνος απομακρύνεται, τόσο θα αυξάνονται οι πιθανότητες να εφαρμόσει τελικά ο Πάουελ τη νομισματική χαλάρωση που ζητάει μετ’ επιτάσεως ο Τραμπ. Ή μήπως όχι;
Το δίλημμα του Πάουελ είναι το εξής: Το εργαλείο της Fed της Ατλάντα που παρακολουθεί την πορεία της οικονομίας (GDPNow tool), δείχνει ότι το ΑΕΠ θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,3% στο β’ τρίμηνο, μετά από συρρίκνωση 0,3% στο α’ τρίμηνο. Εξαιτίας της αποτροπής ενός γενικευμένου εμπορικού πολέμου, η αμερικανική οικονομία θα είναι σε καλύτερη κατάσταση, που συνεπάγεται ότι τυχόν επιθετικές μειώσεις επιτοκίων από την Fed θα έδιναν ώθηση στον πληθωρισμό.
Ενισχύεται, έτσι, το σενάριο που θέλει την αμερικανική οικονομία να μην… έχει ανάγκη από… ριψοκίνδυνες μειώσεις επιτοκίων - λόγω της αποκλιμάκωσης της έντασης στο μέτωπο του εμπορίου. Γι’ αυτό και το FedWatch Tool «δείχνει» το πολύ 3 μειώσεις στο β’ εξάμηνο.
Στην Ευρώπη το τοπίο είναι αρκετά πιο ξεκάθαρο. Οι φόβοι για αναθέρμανση του πληθωρισμού έχουν περιοριστεί σημαντικά και ο μεγαλύτερος φόβος σχετίζεται με την αναιμική ανάπτυξη. Κατά συνέπεια, τα χέρια της Κριστίν Λαγκάρντ, του Γιάννη Στουρνάρα και των υπόλοιπων στελεχών του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωτράπεζας είναι λυμένα, σε ό,τι αφορά φυσικά τη συνέχιση της νομισματικής χαλάρωσης.
Το επιτόκιο αναφοράς μειώθηκε στο 2,25% στις 23 Απριλίου, για τρίτη φορά μέσα στο 2025 και έβδομη από τον Ιούνιο του 2024 που ξεκίνησε η νομισματική χαλάρωση. Το μόνο που μένει να δούμε είναι πόσο χαμηλά είναι διατεθειμένη να φτάσει η Λαγκάρντ.
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη διαμορφώνεται στο 2,2% και ενώ έχει χαμηλώσει ταχύτητα, παραμένει σε τροχιά προς το 2%. Και επειδή την ίδια ώρα οι ανησυχίες για πειστική ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας είναι σχεδόν μόνιμες, το πιθανότερο σενάριο είναι η ΕΚΤ να δοκιμάσει τα όρια του «ουδέτερου επιτοκίου».
Θα προχωρήσει δηλαδή σε μία ακόμη μείωση τον Ιούνιο στο 2%, όπως μάλιστα άφησε να εννοηθεί με χθεσινές του δηλώσεις ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλώ και μετά θα κινηθεί αυστηρά ανάλογα με τα δεδομένα που θα έχουν στα χέρια τους τα στελέχη της σε κάθε συνεδρίαση.
Πριν από σχεδόν ένα μήνα, η ΕΚΤ έδειχνε έτοιμη να προχωρήσει σε περαιτέρω μειώσεις ως ασφάλεια απέναντι στον κίνδυνο ύφεσης λόγω των δασμών.
Τώρα, με τον πληθωρισμό να παραμένει σε πορεία εξασθένησης και τους κινδύνους εξαιτίας των δασμών να απομακρύνονται, τα στελέχη της ΕΚΤ μπορούν να επικεντρωθούν στην τόνωση της ανάπτυξης, που συνεπάγεται ότι δεν είναι απίθανο να δούμε το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων ακόμη και κάτω από το 1,75% έως το τέλος του 2025, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες που θα επικρατούν.
