Πριν από την επίσημη επίσκεψη του προέδρου Τραμπ στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο ανακοίνωσαν μια σειρά συνεργασιών στον τομέα της πυρηνικής έρευνας και ρύθμισης. Οι ανακοινώσεις αυτές αποτέλεσαν μια είδους «υπενθύμιση» στους κυνικούς ότι ίσως αυτά τα γεγονότα έχουν τελικά κάποια ουσία.
Η Βρετανία βρίσκεται ήδη σε φάση πυρηνικής αναγέννησης. Μεγάλα πυρηνικά εργοστάσια βρίσκονται υπό κατασκευή (αν και με μεγάλη καθυστέρηση) στο Sizewell στο Suffolk και στο Hinkley Point στο Somerset. Η Rolls Royce έχει επιβεβαιωθεί ως προμηθευτής ενός στόλου μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR). Αυτοί οι αντιδραστήρες χρησιμοποιούν τεχνολογία παρόμοια με αυτή των μεγάλων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά με όλα τα εξαρτήματα σχεδιασμένα να χωράνε σε ένα μόνο κοντέινερ.
Τώρα, στο πλαίσιο της συμφωνίας μεταξύ των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, μπορούμε να προσθέσουμε τις προτάσεις για την κατασκευή 12 προηγμένων αρθρωτών αντιδραστήρων (AMR), που χρησιμοποιούν θεμελιωδώς διαφορετική τεχνολογία, στο Hartlepool.
Ως εκ τούτου, έχει ζητηθεί από τη ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου να εξετάσει ριζικά διαφορετικά σχέδια σε κλίμακα και ρυθμό που δεν έχουν ξανά υπάρξει στο παρελθόν. Αυτός είναι εν μέρει ο λόγος για τον οποίο, στο πλαίσιο της συμφωνίας, οι δύο χώρες συμφώνησαν να αποδεχθούν αμοιβαία τους ελέγχους ασφαλείας. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι αυτό θα «μειώσει κατά το ήμισυ τον χρόνο που απαιτείται για την αδειοδότηση ενός πυρηνικού έργου». Το ερώτημα είναι αν αυτό μπορεί να γίνει με την ίδια ασφάλεια.
Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ακολουθούν θεμελιωδώς διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη ρύθμιση της πυρηνικής ενέργειας.
Η Επιτροπή Ρύθμισης της Πυρηνικής Ενέργειας των ΗΠΑ (NRC) ακολουθεί μια «κανονιστική» προσέγγιση. Καθορίζει λεπτομερείς κανόνες με βάση τη δική της έρευνα και τους επιβάλλει άμεσα.
Όπως η αστυνομία που θέτει όρια ταχύτητας, η ρυθμιστική αρχή αποφασίζει τα πρότυπα και στη συνέχεια διασφαλίζει ότι οι πυρηνικοί χειριστές τα τηρούν. Σε περίπτωση ατυχήματος, οι χειριστές μπορούν να επιδείξουν την τήρηση όλων των απαιτήσεων ως απόδειξη ότι ακολούθησαν τους κανόνες. Θα μπορούσαν ακόμη και να κατηγορήσουν νόμιμα τη ρυθμιστική αρχή.
Η Βρετανική Αρχή Πυρηνικής Ρύθμισης (ONR) υιοθετεί μια «περιγραφική» προσέγγιση. Θέτει γενικά πρότυπα, αλλά αφήνει στους χειριστές να αποδείξουν πώς θα τα τηρήσουν.
Αν προσπαθήσουμε να ορίσουμε τις δύο προσεγγίσεις με όρους κανόνων οδικής κυκλοφορίας, οι ΗΠΑ θέτουν το όριο ταχύτητας και ελέγχουν αν οι οδηγοί το τηρούν. Το Ηνωμένο Βασίλειο απλώς ορίζει ότι τα αυτοκίνητα πρέπει να παραμένουν στο δρόμο, αφήνοντας τους οδηγούς να αποφασίζουν τα δικά τους όρια, να αποδεικνύουν ότι είναι ασφαλείς και να αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη σε περίπτωση ατυχήματος.
Αυτές οι δύο προσεγγίσεις καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την ιστορία των δύο χωρών και τη σύνθεση των πυρηνικών βιομηχανιών τους.
Οι ΗΠΑ έχουν λίγα τυποποιημένα σχέδια αντιδραστήρων, πολλούς χειριστές και τεράστια ομοσπονδιακά ερευνητικά εργαστήρια. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει λιγότερους, συχνά κρατικούς (ή ξένους κρατικούς) χειριστές που λειτουργούν προσαρμοσμένους στόλους αντιδραστήρων, με εσωτερική εμπειρογνωμοσύνη.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η ρυθμιστική αρχή των ΗΠΑ – η NRC – είναι μεγάλη, καλά χρηματοδοτούμενη και βαθιά εμπλεκόμενη στον σχεδιασμό και την έρευνα. Η αντίστοιχη αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου – η ONR – είναι μικρότερη και επικεντρώνεται στην κριτική αξιολόγηση των αποφάσεων και των διαδικασιών των φορέων εκμετάλλευσης.
Και τα δύο συστήματα έχουν λειτουργήσει καλά. Η πυρηνική ρύθμιση και το σχετικό ιστορικό ασφάλειας και στις δύο χώρες θεωρούνται από τα καλύτερα στον κόσμο.
Γιατί η συνεργασία έχει σημασία σήμερα
Μια ξαφνική αύξηση των νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο θα έκανε πιο ελκυστική μια στενότερη συνεργασία με τις ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ. Εάν οι ΗΠΑ έχουν ήδη αξιολογήσει το σχέδιο ενός προτεινόμενου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου θα μπορούσε ενδεχομένως να βασιστεί σε αυτά τα στοιχεία αντί να επαναλάβει τη διαδικασία. Αυτό θα τη βοηθούσε να αποφύγει ενδεχόμενα εμπόδια και θα επιτάχυνε τις εγκρίσεις.
Ο τομέας της αεροπορίας κάνει ήδη κάτι παρόμοιο. Τα αεροσκάφη πιστοποιούνται είτε από την Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) είτε από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας της Αεροπορίας (EASA), και οι αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο εμπιστεύονται αυτές τις εγκρίσεις.
Υπάρχει ένα ισχυρό στοιχείο αμοιβαιότητας, που οφείλεται στην ανάγκη των αεροσκαφών να πετούν από τη μία χώρα στην άλλη. Η προσέγγιση αυτή είναι λογική, καθώς θα ήταν παράλογο κάθε αεροπορική εταιρεία ή εθνική ρυθμιστική αρχή να επανεξετάζει το ίδιο φτερό Airbus. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η πυρηνική ενέργεια πρέπει να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.
Το ρίσκο του εισαγόμενου κινδύνου
Ωστόσο, η υπερβολική εξάρτηση από ξένους ρυθμιστικούς φορείς ενέχει κινδύνους. Το σκάνδαλο με το Boeing 737-Max, στο οποίο ένα σφάλμα λογισμικού προκάλεσε δύο σχεδόν πανομοιότυπα ατυχήματα με 346 νεκρούς, ανέδειξε την ανάγκη για σωστή ρύθμιση. Οι πολιτικές πιέσεις και η αδύναμη εποπτεία της FAA συνέβαλαν στο να παραβλεφθούν τα σχεδιαστικά ελαττώματα. Εάν το Ηνωμένο Βασίλειο απλώς επικυρώσει τις εγκρίσεις των ΗΠΑ, θα μπορούσε να εισαγάγει και αυτούς τους κινδύνους.
Η πυρηνική βιομηχανία έχει μια επιπλέον ιστορία δυσπιστίας. Ο νόμος McMahon του 1946 των ΗΠΑ περιόρισε την ανταλλαγή πυρηνικών δεδομένων μεταξύ των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, και αρκετοί Βρετανοί κατάσκοποι αποκαλύφθηκαν στις ΗΠΑ. Οι πολιτικές και στρατιωτικές τεχνολογίες αλληλεπικαλύπτονται και υπάρχει η επιθυμία να αποφευχθεί η πυρηνική διάδοση.
Επομένως, ενώ η συνεργασία μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ θα μπορούσε να ενισχύσει τη βρετανική πυρηνική βιομηχανία και να επιταχύνει τη μετάβαση σε ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα, η ανεξαρτησία και η διαφάνεια θα είναι απαραίτητες. Οποιαδήποτε εντύπωση για παρακάμψεις ή διατλαντική πολιτική παρέμβαση θα μπορούσε να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού και να εκτροχιάσει τις βρετανικές φιλοδοξίες για πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο Thomas Haynes Λέκτορας Πυρηνικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας.
Το άρθρο τους αναδημοσιεύεται αυτούσιο στο Liberal μέσω άδειας Creative Commons από τον ιστότοπο TheConversation.com.
