Η Γαλλία βρίσκεται ήδη σε οικονομική κρίση. Η Ευρώπη έχει κάθε δικαίωμα να αρχίσει να πανικοβάλλεται. Η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα για να μπαίνει κανείς στον πειρασμό να την ... χάσει από την ευρωπαϊκή οικογένεια και να ξεφορτωθεί έτσι το πρόβλημα. Η Γαλλία είναι η καρδιά της Ευρώπης και μια κρίση στην καρδιά του συστήματος σημαίνει μεγάλες αναταραχές και ανατροπές. Η ακροδεξιά κτυπάει με αξιώσεις την πόρτα της Ιστορίας και ο Βλαδίμηρος Πούτιν μπορεί να τρίβει τα χέρια του. Η ήττα της Ευρώπης δεν θα είναι μόνο οικονομική, αλλά κυρίως πολιτική.
Μπορεί να μοιάζει με νέο σκηνικό, αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς. Η κρίση γυροφέρνει την Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια, όπως η γρίπη έναν εξασθενημένο οργανισμό. Η «γηραιά» Ευρώπη δεν μπόρεσε να παρακολουθήσει τις διεθνείς εξελίξεις, δεν αξιολόγησε σωστά την ανάδειξη νέων δυνάμεων στην παγκόσμια οικονομία. Δεν αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι έχει περάσει η εποχή της αποικιοκρατίας και ότι τα νέα δεδομένα απαιτούν να κερδίσει κάποιος με κόπο το ψωμί του. Με άλλα λόγια και οι Ινδοί εργαζόμενοι και οι Κινέζοι και οι Κορεάτες έχουν ψυχή. Όχι μόνο οι Γάλλοι ή οι Γερμανοί για να απολαμβάνουν τη ζωή σαν βασιλιάδες.
Όποιος διαβάσει τις πρόσφατες δηλώσεις του Σούπερ Μάριο θα καταλάβει πού είμαστε και κυρίως πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε. Αυτό αποτελεί ταυτόχρονα και μια ευκαιρία. Αλλά το ίδιο τελικά συμβαίνει με κάθε κρίση. Τις περισσότερες όμως φορές οι κρίσεις έχουν ολέθρια αποτελέσματα. Οι «ευκαιρίες» έχουν μικρές πιθανότητες να ευδοκιμήσουν. Όχι μηδαμινές, αλλά σίγουρα μικρές.
Σήμερα τα πάντα φαίνονται φυσιολογικά. Ο κόσμος εξακολουθεί να συμπεριφέρεται όπως ακριβώς το έκανε χτες και προχτές. Θυμηθείτε πώς ακριβώς έγιναν τα πράγματα στην περίοδο της ελληνικής κρίσης. Τη μία ημέρα κλείναμε τραπέζι στα μπουζούκια και την άλλη τους δρόμους! Κάπως έτσι θα γίνει και τώρα. Το πρόβλημα είναι ότι προ κρίσης όλοι σπεύδουν να σε δανείσουν και μάλιστα με ευνοϊκούς όρους, ενώ μετά από την κρίση σου ζητάνε να σου πάρουν το σπίτι για ένα κομμάτι ψωμί.
Θα καταφέρει η Γαλλία να ξεφύγει από την μοίρα της; Η νοοτροπία των Γάλλων δεν είναι μακριά από εκείνη των Ελλήνων. Συν το γεγονός ότι έχουν την αίσθηση ότι είναι κομμάτι μιας αυτοκρατορίας, ότι κυβερνούν τον κόσμο. Πολύ δύσκολα να αποδεχτούν σκληρές θυσίες. Αν ήταν να το κάνουν θα το είχαν ήδη κάνει και δεν θα έφταναν στο σημείο να απειλούν να πάρουν μαζί τους όλη την Ευρώπη στη διαδρομή τους για τον διάολο. Αλλά τελικά αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο, αν και εφόσον δεν αλλάξει κάτι δραματικά. Κι είναι αστείο να περιμένει κανείς από τη Λεπέν την «σωτηρία», με το επιχείρημα ότι μόνο η Λεπέν θα μπορούσε να επιβάλλει μια σκληρή λιτότητα. Η Ενωμένη Ευρώπη είναι το όραμα ενός νέου κόσμου, ενώ η ακροδεξιά είναι ένας ζωντανός εφιάλτης.
Η «άλλη λύση» είναι εκείνη της Ενωμένης Ευρώπης, στα πρότυπα των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρξουν μεγάλοι ηγέτες που να πάρουν αυτήν τη μεγάλη απόφαση. Κι εδώ στην Ευρώπη υπάρχει ένα αντικειμενικό πρόβλημα.
Θα μπορούσε ο Μάριο Ντράγκι να ενσαρκώσει τις προσδοκίες της νέας Ευρώπης; Θα μπορούσε! Αρκεί η Ευρώπη να επιζήσει και να μην πνιγεί από τα απόνερα της γαλλικής κρίσης. Δύσκολη η άσκηση από κάθε πλευρά.
Η Ελλάδα έχει μεγάλο πρόβλημα στρατηγικής. Τα τελευταία 40 χρόνια όλα τα σχέδια μάχης έχουν χτιστεί με δεδομένη μία ισχυρή Ευρώπη. Ο αναθεωρητισμός της Τουρκίας δημιουργεί αντικειμενικά πρόβλημα. Αν η Τουρκία δεν είχε πέσει στα δίκτυα του Ισλάμ, η οικονομική συνεργασία των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου θα μπορούσε να είναι μια απάντηση. Αλλά με τον Ερντογάν να ονειρεύεται τα σύνορα της καρδιάς του, ένα τέτοιο σενάριο μπαίνει αναγκαστικά στις καλένδες και μέχρι οι συνθήκες να επιτρέψουν να δοκιμαστεί. Προς το παρόν δοκιμάζουμε τις δυνατότητες της συμμαχίας με το Ισραήλ. Αλλά και πάλι, η κρίση στην Ευρώπη αδυνατίζει στην πράξη το πλεονέκτημα που προσφέραμε μέχρι σήμερα ως «παράθυρο» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να θέλει κανείς να χρησιμοποιήσει ένα παράθυρο για να μπει κάπου, αυτό σημαίνει ότι αυτό το «κάπου» είναι δελεαστικό. Και η Ευρώπη της Λεπέν δεν είναι δελεαστική.
Θανάσης Μαυρίδης
