Δεν ξέρεις το Κλοντ; Χωρίς αυτό δεν θα μπορούσα να κάνω εργασίες. Η φοιτήτρια που μιλούσε στο Claude AI σαν να ήταν ο κολλητός της, δεν γνώριζε πως συνιδρύτρια του ανταγωνιστή του ChatGPT είναι μια γυναίκα. Και δεν είναι η μόνη γυναίκα που βρίσκεται στην αιχμή καινοτομίας της Τεχνητής Νοημοσύνης. Μπορεί στους πηχυαίους τίτλους να πρωταγωνιστούν ονόματα όπως του Ντέμη Χασάμπη, του Σαμ Όλτμαν ή του Ίλον Μασκ, όμως πίσω από τα φώτα της ράμπας μερικά από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα στον χώρο της Artificial Intelligence (AI) καθοδηγούνται από πρωτοπόρες γυναίκες.
Οι βασίλισσες της ΑΙ ανοίγουν δρόμους σε ένα τομέα, όπου εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται. Οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 35% του εργατικού δυναμικού στις επιστήμες STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) και μόλις το 4% των ιδρυτών νεοφυών επιχειρήσεων ΑΙ είναι γυναίκες. Από οραματίστριες επιχειρηματίες που δημιουργούν εταιρείες δισεκατομμυρίων, έως πρωτοπόρες ερευνήτριες που προάγουν την επιστήμη και ηγέτιδες της ηθικής και διακυβέρνησης της AI, αυτές οι επιστήμονες επαναπροσδιορίζουν το μέλλον της τεχνολογίας. Από τη συνιδρύτρια του Claude AI, μέχρι τη νεότερη αυτοδημιούργητη δισεκατομμυριούχο και τη «νονά» της Τεχνητής Νοημοσύνης, οι κορυφαίες γυναίκες που ηγούνται στον χώρο δείχνουν, με τις αποφάσεις τους, να έχουν ως πυξίδα την ευθύνη, τη συμπερίληψη και την καινοτομία.
Μίρα Μουράτι (Mira Murati). Γεννημένη στον Αυλώνα τις Αλβανίας το 1988, σε ηλικία 16 χρονών πήρε υποτροφία και ταξίδεψε με προορισμό τη νήσο Βανκούβερ του Καναδά όπου φοίτησε στο Pearson College. Μετά την απόκτηση του ΙΒ συνέχισε τις σπουδές της στις Ηνωμένες Πολιτείες αποκτώντας διπλό πτυχίο, από το Colby College το 2011 και Πτυχίο Μηχανικής από το Thayer School of Engineering του Dartmouth College το 2012. Η Μουράτι αναδείχθηκε στο προσκήνιο ως Chief Technology Officer (CTO) της OpenAI, όπου ηγήθηκε των ομάδων πίσω από το ChatGPT, το DALL·E και το Codex. Πριν ενταχθεί στην Open AI δούλεψε στην Tesla συμβάλλοντας στην ανάπτυξη του Model X. Το 2025 ανέλαβε τη θέση της CEO της Thinking Machines Lab, μιας νεοσύστατης εταιρίας που συγκέντρωσε ρεκόρ χρηματοδότησης ύψους δυο δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αναγνωρισμένη επίσης από το περιοδικό Time ως μία από τις πιο επιδραστικές γυναίκες στην Τεχνητή Νοημοσύνη, η Μουράτι αποδεικνύει την τεράστια επιρροή που μπορούν να έχουν οι γυναίκες στην κορυφή της βιομηχανίας, συνδυάζοντας καινοτομία με υπευθυνότητα.
«Σε ένα τόπο διαρκών πολιτικών ανατροπών και αβεβαιότητας, στράφηκα στην αλήθεια της επιστήμης, κάτι σταθερό, ακλόνητο, στο οποίο μπορούσες να βυθιστείς και να αγγίξεις τον πυρήνα του» Μίρα Μουράτι.
Λούσι Γκουό (Lucy Guo). Μόλις 31χρονών, παιδί κινέζων μεταναστών, μεγάλωσε στο Φρέμοντ της Καλιφόρνιας. Ξεκίνησε ως αυτοδίδακτη προγραμματίστρια-και οι δυο γονείς ήταν Ηλεκτρολόγοι Μηχανικοί- και εξελίχθηκε σε μια από τις νεότερες αυτοδημιούργητες δισεκατομμυριούχους γυναίκες στον κόσμο. Αν και σπούδαζε Επιστήμες Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, εγκατέλειψε το πανεπιστήμιο το 2014, όταν επιλέχθηκε για το Thiel Fellowship- ένα διετές πρόγραμμα υποτροφίας ύψους 100.000 δολαρίων, που δίνεται σε νέους ανθρώπους με καινοτόμες ιδέες για να αναπτύξουν επιχειρηματικά εγχειρήματα αντί να ολοκληρώσουν τις πανεπιστημιακές τους σπουδές. Στα πρώτα της επαγγελματικά βήματα έκανε πρακτική στο Facebook και στη συνέχεια εργάστηκε ως η πρώτη γυναίκα σχεδιάστρια στο Snapchat, όπου συνέβαλε στην ανάπτυξη του Snap Maps. Στη συνέχεια εντάχθηκε στην ομάδα του Quora, όπου γνώρισε τον Αλεξάντρ Γουάνγκ, με τον οποίο συνίδρυσαν το Scale AI το 2016 - εταιρία που σήμερα αποτιμάται σε πάνω από 25 δισεκατομμύρια δολάρια. Φέτος έγινε ιδιοκτήτρια μιας έπαυλης τριάντα εκατομμυρίων δολαρίων στο Χόλιγουντ Χιλς.
«Μου αρέσει να διαψεύδω όσους δεν πιστεύουν σε μένα» Λούσι Γκουό.
Φέι -Φέι Λι (Fei-Fei Li). Γεννημένη το 1976 στο Πεκίνο, σε ηλικία 16 ετών προσγειώθηκε με τη μητέρα της στο Πάρσιπενι του Νιού Τζέρσεϊ όπου είχε μεταναστεύσει ήδη ο πατέρας της. Γνωστή και ως η «νονά της Τεχνητής Νοημοσύνης», υπήρξε καθοριστική στη σύνδεση της AI με τον ανθρώπινο παράγοντα. Δημιούργησε το «ImageNet» τη βάση δεδομένων που έφερε επανάσταση στην εξέλιξη της βαθιάς μάθησης (deep learning) και της σύγχρονης υπολογιστικής όρασης. Ως συνδιευθύντρια του Ινστιτούτου Ανθρωποκεντρικής Τεχνητής Νοημοσύνης του Πανεπιστημίου Stanford, φροντίζει ώστε οι γυναίκες και οι διαφορετικές φωνές στην AI να βρίσκονται στο επίκεντρο της καινοτομίας. Πέρα από την ακαδημαϊκή της δραστηριότητα, συνίδρυσε τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό AI4ALL, που προωθεί τη συμπεριληπτική εκπαίδευση στην AI, ενώ στο βιβλίο της «The Worlds I See» (2023) μοιράζεται το όραμά της για ένα δίκαιο και ανθρώπινο μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης.
«Αν θέλουμε οι μηχανές να σκέφτονται, πρέπει πρώτα να τις διδάξουμε να βλέπουν» Φει Φέι Λι.
Ντανιέλα Αμοντέι (Daniela Amodei).Μεγαλωμένη στο Σαν Φρανσίσκο η 39χρονη Αμοντέι, συνιδρύτρια και πρόεδρος της Anthropic. Της εταιρίας πίσω από το Claude AI και μία από τις σημαντικότερες φωνές παγκοσμίως στον τομέα της ασφάλειας της Τεχνητής Νοημοσύνης και της ηθικής της ΑΙ. Πριν ιδρύσει την Anthropic, διετέλεσε αντιπρόεδρος Ασφάλειας και Πολιτικής (Safety & Policy) στην OpenAI, όπου επικεντρώθηκε στην ευθυγράμμιση των συστημάτων AI με τις ανθρώπινες αξίες. Στην Anthropic έχει επιβλέψει επενδύσεις δισεκατομμυρίων από «κολοσσούς» όπως η Google και η Amazon, τοποθετώντας την εταιρεία στην πρωτοπορία της ανάπτυξης ασφαλούς και υπεύθυνης Τεχνητής Νοημοσύνης. Η Anthropic αποτιμάται πλέον στα 61,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Ντανιέλα Αμοντέι έχει αναγνωριστεί από το περιοδικό Time ως μία από τις πιο επιδραστικές γυναίκες στην παγκόσμια διακυβέρνηση της AI και θεωρείται οραματίστρια ηγέτιδα που αλλάζει ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και εφαρμόζουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη.
«Εμπιστοσύνη και ασφάλεια είναι αυτά που ζητά η αγορά. Το θεωρούμε σωστό από ηθικής σκοπιάς, αλλά είναι και καλό για τις επιχειρήσεις» Ντανιέλα Αμοντέι.
Κέιτ Κρόφορντ (Kate Crawford). Μία από τις σημαντικότερες παγκόσμιες φωνές στον τομέα της διακυβέρνησης και της ηθικής της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ως Senior Principal Researcher στη Microsoft Research και συνιδρύτρια του AI Now Institute στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, η έρευνά της εστιάζει στις κοινωνικές, πολιτικές και περιβαλλοντικές συνέπειες της Τεχνητής Νοημοσύνης. Στο βραβευμένο βιβλίο της Atlas of AI (2021), αποκάλυψε το κρυφό κόστος των συστημάτων AI, από την εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας έως τον αντίκτυπο στο κλίμα. Η Κρόφορντ ξεχωρίζει ανάμεσα στις γυναίκες που δραστηριοποιούνται στη διακυβέρνηση της AI για την αδιάκοπη επιμονή της στη διαφάνεια και τη λογοδοσία.
«Η τεχνολογία διαμορφώνει τις κοινωνίες μας και οφείλει να το κάνει με δικαιοσύνη και υπευθυνότητα» Κέιτ Κρόφορντ.
Τζόι Μπουολαμγουίνι (Joy Buolamwini). Η 35χρονη Καναδοαμερικανή, πρωτοπόρος ερευνήτρια και ακτιβίστρια, είναι γνωστή ως η ιδρύτρια του Algorithmic Justice League, ενός οργανισμού που αγωνίζεται ενάντια στις προκαταλήψεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Γνωστή και ως η «ποιήτρια του κώδικα», είναι μια δημιουργός που συνδυάζει την τέχνη και την επιστήμη για να φωτίσει τις κοινωνικές συνέπειες της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ίδρυσε το Algorithmic Justice League, έναν οργανισμό αφιερωμένο στη δημιουργία ενός κόσμου όπου η τεχνολογία είναι πιο δίκαιη, διαφανής και υπεύθυνη. Η ομιλία της στο TED σχετικά με τις αλγοριθμικές προκαταλήψεις έχει ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο προβολές, ενώ η διδακτορική της διατριβή στο MIT αποκάλυψε έντονη φυλετική και έμφυλη μεροληψία σε υπηρεσίες Tεχνητής Nοημοσύνης εταιρειών όπως η Microsoft, η IBM και η Amazon.Η έρευνά της έχει παρουσιαστεί σε πάνω από 40 χώρες, και ως διεθνώς αναγνωρισμένη ομιλήτρια έχει υπερασπιστεί την ανάγκη για αλγοριθμική δικαιοσύνη σε κορυφαία διεθνή φόρα, όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και τα Ηνωμένα Έθνη.
«AI, Ain't I A Woman?» Τζόι Μπουολαμγουίνι.
Ντάφνη Κόλερ (Daphne Koller). Έχει αφιερώσει την καριέρα της στη σύνδεση της τεχνολογίας με την εκπαίδευση και την υγεία. Είναι συνιδρύτρια της Coursera, της διαδικτυακής πλατφόρμας μάθησης που έχει προσφέρει πρόσβαση στη γνώση σε περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αργότερα, ίδρυσε την Insitro, μια εταιρεία που αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη για να επιταχύνει την ανακάλυψη νέων φαρμάκων και να μεταμορφώσει τον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Ως μία από τις πιο οραματίστριες επιχειρηματίες της Τεχνητής Νοημοσύνης, η Κόλερ αποδεικνύει ότι οι γυναίκες στην AI καθοδηγούν την καινοτομία, προσφέροντας λύσεις σε πραγματικά προβλήματα και βελτιώνοντας τις ζωή των ανθρώπων.
«Αν βλέπεις αδικία, μίλα» Ντάφνη Κόλερ.
Μαρίλι Νίκα (Marily Nika). Μότο της «Κάθε επαρκώς ανεπτυγμένη τεχνολογία δεν διακρίνεται από τη μαγεία»(Άρθουρ Κ. Κλαρκ). Γεννήθηκε στην Ελλάδα και εργάζεται σήμερα στη Silicon Valley, στον πυρήνα της παγκόσμιας καινοτομίας. Ειδικεύεται στη Τεχνητή Νοημοσύνη και στο product management. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές της στο Ναυτιλιακά στο Πανεπιστημίο Πειραιά, η Μαρίλι Νίκα έγινε, το 2011, η πρώτη Ελληνίδα που έλαβε την υποτροφία Google Anita Borg Scholarship, γεγονός που της έδωσε τη δυνατότητα να συνεχίσει τις σπουδές στο Imperial College London, απ’ όπου έλαβε διδακτορικό στη Μηχανική Μάθηση. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής της στο Imperial, δημιούργησε την ομάδα Women in Computing, με σκοπό την υποστήριξη των γυναικών του Κολεγίου στην επιστήμη των υπολογιστών. Στο πλαίσιο αυτής της δράσης, οργάνωσε το πρώτο hackathon αποκλειστικά για γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επιπλέον, ίδρυσε το London Geekettes, το τοπικό παράρτημα ενός παγκόσμιου δικτύου γυναικών στην τεχνολογία των Geekettes, του οποίου ηγήθηκε αργότερα. Το 2015, η Μαρίλι Νίκα δημιούργησε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα πληροφορικής για πολλά βρετανικά σχολεία, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Little Miss Geek, με στόχο να εμπνεύσει τα κορίτσια να ασχοληθούν με την τεχνολογία και την επιστήμη των υπολογιστών. Ένα χρόνο νωρίτερα, το 2014, εντάχθηκε στην Google, όπου για οκτώ χρόνια υπήρξε AI Product Manager, ενώ σήμερα συνεχίζει τη διαδρομή της στη Meta. Πέρα από τη δουλειά της, η Μαρίλι Νίκα βοηθά νέους επαγγελματίες να χαράξουν τη δική τους πορεία στην τεχνολογία, αποδεικνύοντας ότι η καινοτομία δεν έχει φύλο ή στερεότυπα. Με πρωτότυπο τρόπο σκέψης, έχει χρησιμοποιήσει ακόμη και επιδημιολογικά μοντέλα για να εξηγήσει πώς το περιεχόμενο γίνεται viral στο διαδίκτυο-συνδυάζοντας επιστήμη, δημιουργικότητα και επικοινωνία. Μπορείτε να ακούσετε τη Μαρίλι Νικα εδώ.
«Εάν πιστεύεις στη δουλειά σου και εάν υπάρχει αυτοπεποίθηση και θετική ενέργεια, όλα τα εμπόδια ξεπερνιούνται» Μαρίλι Νίκα.
Η συμμετοχή σε κοινότητες Tεχνητής Nοημοσύνης (AI communities) είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους εκμάθησης, διασύνδεσης και δημιουργίας ενός υποστηρικτικού δικτύου. Για τις γυναίκες, ειδικά, αυτοί οι χώροι μπορούν να προσφέρουν καθοδήγηση (mentorship), ορατότητα και ευκαιρίες συνεργασίας. Μερικές από τις πιο σημαντικές κοινότητες διεθνώς είναι: ο παγκόσμιος μη κερδοσκοπικός οργανισμός Women in AI (WAI), που στοχεύει στη μείωση του έμφυλου χάσματος στην AI μέσω εκπαίδευσης, καθοδήγησης και εκδηλώσεων. Η κοινότητα Women in AI Governance (WiAIG), αφιερωμένη στην ενίσχυση της γυναικείας φωνής στη διαμόρφωση πολιτικών, την ηθική και τη ρύθμιση της Τεχνητής Νοημοσύνης. Η πρωτοβουλία AI4AL, που συνίδρυσε η Fei-Fei Li, με στόχο να καταστήσει την εκπαίδευση στην AI πιο συμπεριληπτική και προσβάσιμη για ομάδες που υποεκπροσωπούνται. Οι κοινότητες Latinas in AI / Black in AI, που στηρίζουν γυναίκες διαφορετικών πολιτισμικών και φυλετικών ταυτοτήτων μέσω συνεδρίων, καθοδήγησης και δράσεων υπεράσπισης.
Το μέλλον της AI δεν θα διαμορφωθεί μόνο από αλγορίθμους, αλλά από ανθρώπους με όραμα. Η επόμενη γενιά των κοριτσιών που ονειρεύεται να προγραμματίσει, να δημιουργήσει ή να ηγηθεί σε έναν τεχνολογικό κόσμο, έχει πλέον παραδείγματα να ακολουθήσει. Οι βασίλισσες της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν αλλάζουν μόνο το τεχνολογικό τοπίο διαμορφώνουν το μέλλον της ίδιας της βιομηχανίας και χαράσσουν μονοπάτια για τις επόμενες γενιές. Αποδεικνύουν πως η καινοτομία δεν έχει φύλο.
