Τη ρωσική στρατηγική κλιμάκωσης με τις αεροπορικές επιδρομές που αιματοκύλισαν αμάχους στο Κίεβο, τα αδιέξοδα της Ευρώπης και την αβεβαιότητα που περιβάλλει το πλέον καθοριστικό ζήτημα των μεταπολεμικών εγγυήσεων ασφαλείας, και τους υπολογισμούς του Ντόναλντ Τραμπ στην προσέγγιση του έναντι του Βλαντίμιρ Πούτιν, που «περνούν» μέσω Κίνας και της ανάσχεσης του κινδύνου ανάδυσης μίας ισχυρής αντιδυτικής συμμαχίας υπό τον ανερχόμενο ασιατικό δράκο, αναλύει ο διεθνολόγος Αθανάσιος Μποζίνης σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Liberal και την Ευαγγελία Μπίφη.
Ο κ. Μποζίνης, διεθνολόγος, οικονομολόγος και καθηγητής Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, επισημαίνει ότι ο Πούτιν θέλει να προβάλλει ότι έχει το «πάνω χέρι» στο πεδίο και να «σπρώξει» τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε γρήγορες διαπραγματεύσεις για μία ειρήνη που και η ίδια η Ρωσία επιθυμεί αλλά υπό τους δικούς της όρους - και κρατώντας το σύνολο του Ντονμπάς.
Δεν διακρίνει ο κ. Μποζίνης ότι η στάση Τραμπ έναντι του Βλαντιμίρ Πούτιν θα μεταβληθεί σε ριζικό βαθμό και υπογραμμίζει ότι η Ουκρανία είναι ένα μέρος της γεωπολιτικής εξίσωσης. Πίσω από την ήπια προσέγγιση του Αμερικανού προέδρου για μια ήπια συνενόηση με μία Ρωσία, που διαθέτει 5.000 στρατηγικούς βαλλιστικούς πυραύλους, προβάλλει ο φόβος ότι αν τη στριμώξει στη «γωνία», θα την ρίξει βαθύτερα στην «αγκαλιά» της Κίνας. «Σε ένα δυναμικό τραπέζι διαπραγματεύσεων αυτή τη στιγμή μπορεί να εμπλέκεται η Ρωσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ, αλλά από πίσω υπάρχει το διεθνές σύστημα το οποίο παρακολουθεί...», σημειώνει.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:
Παιδιά και αμάχους σκότωσαν οι ρωσικές βόμβες στο Κίεβο. Επί εννέα ολόκληρες ώρες ηχούσαν οι σειρήνες. Κτήρια της αντιπροσωπείας της ΕΕ και του Βρετανικού Συμβουλίου επλήγησαν. Κύριε Μποζίνη, γιατί κλιμακώνει τώρα ο Πούτιν τις επιδρομές και την εκστρατεία τρομοκράτησης;
Δεν είναι εκστρατεία τρομοκράτησης, είναι πόλεμος. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνεχίζει τον πόλεμο θέλοντας να καταδείξει στην ουσία ότι παρά τις όποιες διαπραγματεύσεις, εκείνος είναι και επιχειρησιακά και στρατιωτικά ικανός να συνεχίζει έναν πόλεμο, στον οποίο αυτή τη στιγμή δείχνει ότι έχει το πάνω χέρι σε επίπεδο γεωγραφικών εδαφών. Όσο περισσότερα εδάφη μπορεί να αποκτήσει, με τόσο μεγαλύτερη δυναμική θα καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων - καθότι απαιτεί περιοχές του Ντονμπάς που αυτή τη στιγμή δεν ελέγχει.
Άρα, λοιπόν, αυτό το οποίο κάνει είναι να δείξει ότι επιχειρησιακά είναι πάντοτε έτοιμος και μπορεί να συνεχίζει το πόλεμο και τη φθορά του αντιπάλου, και από εκεί και πέρα αυτό που κάνει είναι να «σπρώχνει» τον Ζελένσκι σε γρήγορες διαπραγματεύσεις ώστε να αποδειχθεί στους όρους. Όπως ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποιεί τους δασμούς όχι ως μορφή οικονομικής διπλωματίας αλλά οικονομικού πολέμου, όπως άλλωστε και ο ίδιος πλέον το δήλωσε, ο Πούτιν κάνει «πόλεμο στον πόλεμο» προκειμένου να εισέλθει ισχυρός στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων.
Ποιο μήνυμα στέλνει και προς ποιες κατευθύνσεις;
Ο Πούτιν στέλνει μήνυμα τόσο στην Ουκρανία, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι είναι ισχυρός και στο εσωτερικό της Ρωσίας και σε επίπεδο στρατιωτικό. Είναι διττό το μήνυμα.
Η Ευρώπη αναμένει και ελπίζει να εξαντληθεί η υπομονή του Τραμπ με τον Πούτιν, κατά δήλωση του προέδρου της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ, εκ των προνομιακών συνομιλητών του Αμερικανού προέδρου. Ποιο είναι το καλύτερο και το δυσμενέστερο σενάριο για το Κίεβο και την Ευρώπη όσον αφορά τα επόμενα πιθανά βήματα Τραμπ έναντι της Μόσχας;
Έχω την εκτίμηση, όπως είχαμε πει και σε προηγούμενη συζήτησή μας στο Liberal, πως η συνάντηση Τραμπ-Πούτιν στην Αλάσκα αφορούσε κατά ένα μέρος αυτό καθαυτό τον πόλεμο. Έχουν αναπτυχθεί και άλλες συζητήσεις για την επαύριο ενδεχόμενου τερματισμού της πολέμου ή ακόμα και διαμελισμού της Ουκρανίας - ποια θα είναι η επόμενη μέρα αναβάθμισης και ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Μιλάμε για εμπορικές και οικονομικές υποθέσεις, μιλάμε για διαχωρισμό πλούσιων σε κοιτάσματα μετάλλων εδαφών. Ο ίδιος ο Πούτιν χαρακτήρισε πάρα πολύ χρήσιμη τη συνάντηση στην Αλάσκα, δεδομένου του γεγονός ότι ποτέ δεν βρίσκονταν ποτέ τόσο κοντά Ηνωμένες Πολιτείες και Ρωσία και υπάρχουν πολλές συζητήσεις μεταξύ τους όσον αφορά την οικονομική συνεργασία.
Θεωρώ ότι σε ένα ευρύτερο πεδίο, βλέποντας τις παρούσες διεθνείς και παγκόσμιες ισορροπίες, δεν θα ήθελε ο ίδιος ο Τραμπ να διαταράξει πιθανές μελλοντικές συνεργασίες με την Ρωσία εξαιτίας του ζητήματος της Ουκρανίας. Εξ ου και από την αρχή έχω πει, και εξακολουθώ να το λέω, ότι πιθανότα να υπάρξει μια πίεση στην κατεύθυνση της αλλαγής της ηγεσίας της Ουκρανίας, δεδομένου του γεγονότος ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει διαμηνύσει ότι ο ίδιος δεν πρόκειται να υπογράψει καμία συμφωνία παραχώρησης εδαφών ενώ «κόκκινη γραμμή» της Ρωσίας ήταν και παραμένει ότι το Ντονμπάς θα ενταχθεί σε κάποιο ειδικό καθεστώς και δεν θα ανήκει πλέον στην Ουκρανία.
Συνεπώς, μάταια ελπίζει η Ευρώπη να εξαντληθεί η υπομονή του Τραμπ με τον Πούτιν και να σκληρύνει η στάση του σε βαθμό που θα μπορούσε να έχει πραγματικό κόστος για τη Ρωσία;
Εκτιμώ ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει και τίποτα άλλο. Ως μία παγκόσμια υπερδύναμη ήπιας ισχύος με βάση την οικονομία, η Ευρώπη έχει καταλάβει το γεγονός ότι η ήπια ισχύς μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου δεν την οδήγησε πουθενά παρά μόνο σε μία ανάπτυξη διμερών ή πολυμερών εμπορικών, οικονομικών συμφωνιών και τίποτα περισσότερο.
Για το λόγο αυτό προχωρά τώρα και με το πρόγραμμα Rearm Europe, αλλά θεωρώ ότι δεν έχει την ισχύ να μπορέσει να πιέσει την ίδια την Ρωσία ή τις Ηνωμένες Πολιτείες να αλλάξουν στρατηγική όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία.
Από την άλλη βέβαια όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Μέση Ανατολή, τόσο μπορεί να συνεχιστεί και ο πόλεμος στην Ουκρανία. Έχω δηλώσει, και επιμένω σε αυτό, ότι εάν τελειώσει οριστικά και αμετάκλητα ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, θα αρχίσει κατόπιν να πιέζεται και το Ισραήλ. Πρόκειται για αλληλοσύνθετες καταστάσεις - οι ΗΠΑ προσπαθούν και στα δύο μέτωπα να αν μη τι άλλο να είναι κερδισμένες όσον αφορά οικονομικές και εμπορικές πτυχές. Από τη μία πλευρά προβάλλει το έργο της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας και από την άλλη η Γάζα πιθανώς να προωθηθεί ως ένα ουδέτερο παραπέτασμα μεταξύ πιθανού κράτους της Παλαιστίνης, εάν ποτέ αυτό πρόκειται να συμβεί, ή των Παλαιστινίων γενικότερα, και του Ισραήλ ως ζώνη ασφαλείας.
Μπορεί μεν ο Τραμπ να διατυπώνει απειλές για αύξηση των δασμών στην Ρωσία και περισσότερες οικονομικές και εμπορικές πιέσεις, αλλά από εκεί πέρα σκοπός του δεν είναι σε καμία περίπτωση -έτσι τουλάχιστον δείχνει μέχρι στιγμής και έτσι φαίνεται θα παραμείνει- να απομονώσει διεθνώς τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Καθώς εάν τον απομονώσει διεθνώς, θα τον «ρίξει» σε επιφανή συνεργασία με την Κίνα και την Ινδία, όπου αυτό θα είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο σε ανταλλαγή πολιτικο-οικονομικών στρατηγικών τεχνολογιών μεταξύ Ρωσίας και Κίνας.
Οι εγγυήσεις ασφαλείας, παραμένουν ένας κινούμενος στόχος: από τις συζητήσεις για την αεροπορική υποστήριξη έως την ανάπτυξη μίας δύναμης αποτροπής, στο προσκήνιο των διεθνών αναλύσεων έρχεται διαρκώς το άλυτο ζήτημα μιας ευρωπαϊκής άμυνας που εξακολουθεί να εξαρτάται από τις ΗΠΑ, αλλά αναγκάζεται να «αναμετρηθεί» με τις δυνατότητές της να προστατεύσει το Κίεβο και παράλληλα τη δική της ασφάλεια. Πού βρισκόμαστε στις διαβουλεύσεις σε αυτό το καθοριστικό κεφάλαιο;
Το μεγαλύτερο βάρος των εγγυήσεων θα «πέσει» αναπόφευκτα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτό διότι και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ και αξιωματούχοι της διακυβέρνησής του, έχουν επιμείνει κατ’ επανάληψη πως ο πόλεμος αυτός δεν θα ξεκινούσε ποτέ αν δεν βρισκόταν ο Τζο Μπάιντεν στην προεδρία των ΗΠΑ. Από την άλλη όμως παραμένει σοβαρό ευρωπαϊκό πρόβλημα. Συνεπώς, επειδή η Ουκρανία βρίσκεται στα πλαίσια της ευρύτερης γεωγραφικής περιοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι εγγύησεις πρέπει να δοθούν σε μεγαλύτερο ποσοστό από την ίδια.
Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι η Ουάσινγκτον, θα δώσει εγγύησεις της μορφής «peace management» - πιθανή διαχείριση κρίσεων και διαχείριση ασφάλειας. Είναι ξεκάθαρες τοποθετήσεις από την Ουάσινγκτον ότι δεν πρόκειται να σταλούν σε καμία περίπτωση αμερικανικά στρατεύματα.
Η Ρωσία, βλέποντας το κενό το οποίο δημιουργείται από τις ΗΠΑ, επιδιώκει να εγγυηθεί η ίδια την ασφάλεια της Ουκρανίας - μόνο αν και όταν, το επαναλαμβάνω, γίνουν αποδεκτές οι σοβαρές εδαφικές διεκδικήσεις που προβάλλει.
Το γεγονός ότι το Κρεμλίνο απορρίπτει την παρουσία δυτικών στρατευμάτων στο πλαίσιο των πιθανών εγγύησεων ασφαλείας, πού οδηγεί;
Μας οδηγεί στο γεγονός ότι θέλει να αποδείξει η Ρωσία ότι δεν θα αποδεχτεί κανέναν κίνδυνο, καμία μελλοντική απειλή τόσο από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χώρες της Ευρώπης -και εδώ μιλάμε κυρίως για Γαλλία, Γερμανία και Βρετανία- που έχουν ήδη εμπλακεί στον πόλεμο με στρατιωτική και διοικητική υποστήριξη, ιδίως η Μεγάλη Βρετανία. Πρόκειται για «κόκκινη γραμμή» του Κρεμλίνου προκειμένου να μπορέσει να υπάρξει αυτή η ειρήνη. Βέβαια, επαναλαμβάνω όπως είχα εκτιμήσει και σε προηγούμενες συνομιλίες μας προ της συνόδου στην Αλάσκα, πως δεν προδιαγράφεται να υπάρξει εκεχειρία αλλά μόνο διαβούλευση για συμβιβαστική λύση. Και αυτό που επίσης θα ήθελα να επαναλάβω είναι ότι η Ουκρανία θα είναι ένα μέρος των συνολικών θεμάτων που θα συμφωνηθούν μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών.
Ένα μέρος θα είναι η Ουκρανία. Καθώς με αφορμή την Ουκρανία, νομίζω ότι πρέπει να δοθούν και κάποιες ακόμα εγγυήσεις ασφαλείας όσον αφορά πιθανές άλλες απειλές για την Ευρωπαϊκή Ένωση - υπάρχει και η κλιματική αλλαγή, υπάρχει και η ενεργειακή διπλωματία και υπάρχουν πάρα πολλά θέματα που μπορούν να μπουν σιγά-σιγά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων της διπλωματίας.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε χθες μια ακόμη τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος και επανέλαβε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να συνεισφέρει στη διεξαγωγή συνόδου κορυφής Ουκρανίας - Ρωσίας και παράλληλα ανέφερε ότι η χώρα του θα συνεχίσει να συμβάλει στην ασφάλεια της Ουκρανίας έπειτα από μία πιθανή ειρηνευτική συμφωνία. Τι επιδιώκει η Άγκυρα;
Οι κινήσεις της Τουρκίας στο στρατηγικό χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως είθισται στοχεύουν στην προώθηση της παρουσίας της τόσο σε ευρωπαϊκό έδαφος, όσο και σε οποιαδήποτε άλλο μέρος όπως στη Μέση Ανατολή, και στο να δείξει τη περιφερειακή δυναμική της ως κράτος.
Ο Ερντογάν είχε προτείνει και στο παρελθόν να φιλοξενήσει η Κωνσταντινούπολη μία σύνοδο κορυφής, κάτι το οποίο δεν προχώρησε. Όσον αφορά το εάν μπορεί να εμπλακεί η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη, κάτι το οποίο έχει ζητήσει ο Ζελένσκι, σε κάθε περίπτωση το ζήτημα είναι κρίσιμο γιατί αγγίζει το ΝΑΤΟ και δεν είναι επίσης σίγουρο αν θα γινόταν αποδεκτό και από την ίδια τη Ρωσία. Εκτιμώ ότι και η Ελλάδα θα αντιδράσει ή θα πρέπει να αντιδράσει στο ενδεχόμενο παρουσίας τουρκικής στρατιωτικής δύναμης σε ευρύτερη περιοχή της γεωγραφικής Ευρώπης. Αλλά δεν νομίζω ότι θα γίνει κάτι περισσότερο ή κάτι λιγότερο.
Η Τουρκία προσπαθεί, όπως βλέπετε, με υβριδικές κινήσεις, με υβριδικό πόλεμο όπως λέμε, να πιέσει την Ελλάδα με τα τουρκολιβυκά σύμφωνα και γενικότερα με προώθηση χαρτών από εκεί πέρα. Όμως δεν νομίζω ότι μπορεί να καταφέρει κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο όσο αφορά την αξιοπιστία και τη δύναμη της Ελλάδας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Κιμ Γιονγκ-Ουν θα βρίσκονται στο πλάι του Σι Τζινπίνγκ στη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στο Πεκίνο στις 3 Σεπτεμβρίου. Μοναδική ευρωπαϊκή «παραφωνία» θα είναι η παρουσία του Ρόμπερτ Φίτσο της Σλοβακίας. Θα μπορούσαμε να αποδώσουμε σε λέξεις την εικόνα που θα προκύψει από το Πεκίνο;
Μία πιθανή συμμαχία του ανερχόμενου ασιατικού δράκου -αν θέλετε να το θέσω ως εξής- προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δυτικές συμμαχίες, ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση, όσον αφορά τις αναδυόμενες απειλές, είτε είναι οικονομικές, είτε είναι εμπορικές μέσω δασμών, είτε είναι στρατηγικές και στρατιωτικές από το ΝΑΤΟ, την Αμερική ή οτιδήποτε άλλο.
Νομίζω ότι πρόκειται, αν το δούμε σε ένα ευρύτερο πεδίο, για τα πιόνια τα οποία κινούνται δυναμικά, προκειμένου να βρουν την ισορροπία στο διεθνές σύστημα. Όπως είπαμε προηγουμένως, φοβάται και ο ίδιος ο Τραμπ ότι αν σπρώξει τελικά τη Ρωσία στην γωνία, θα την αγκαλιάσει η Κίνα ακόμα περισσότερο.
Άρα, λοιπόν, βλέπουμε ότι το διεθνές σύστημα είναι δυναμικό. Μία δράση θα φέρει αντίδραση και δεν ξέρουμε τι αλυσιδωτή αντίδραση μπορεί να φέρει. Σε αυτό ακριβώς αναφέρομαι: στο γεγονός ότι οι κινήσεις του Τραμπ και των Ηνωμένων Πολιτειών στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα πρέπει να είναι πολύ συγκεκριμένες και πολύ στρατηγικές, τόσο με την Ευρωπαϊκή Ένωση που εμπλέκεται γεωγραφικά, όσο και με τη Ρωσία. Δεδομένου μάλιστα του γεγονότος ότι μία υπερδύναμη, όπως η Ρωσία με 5.000 περίπου στρατηγικούς βαλλιστικούς πυραύλους, μπορεί να συνεργαστεί ανά πάσα στιγμή με την Κίνα, η οποία αυτή τη στιγμή έχει κερδίσει τον πόλεμο της Τεχνητής Νοημοσύνης και της τεχνολογίας με τις ΗΠΑ.
Εάν εμπλακούν και άλλες δυνάμεις όπως είναι η Ινδία, με 1,5 δισεκατομμύριο κατοίκους και όπως είναι η Βόρεια Κορέα, η οποία και αυτή, εν πάση περιπτώσει, έχει μια δυναμική, καταλαβαίνετε ότι δεν θα είναι εύκολο πεδίο το δημιουργηθεί ένα αντίπαλο στρατόπεδο των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι σε αυτές τις δυνάμεις. Δεν βάζω στην εξίσωση την Ιαπωνία, η οποία θεωρητικά είναι φιλοδυτική, αλλά και αυτή μπορεί να επηρεαστεί. Ανά πάση στιγμή οι ισορροπίες μπορούν να αλλάξουν και αυτή είναι η μεγάλη εικόνα.
Πώς θα συνοψίζατε καταλήγοντας τα δεδομένα αυτή τη στιγμή στο Ουκρανικό σε συνέχεια και των χθεσινών μαζικών ρωσικών αεροπορικών επιδρομών στο Κίεβο;
Το δόγμα της Ρωσίας αυτή τη στιγμή είναι πόλεμος για δυναμική θέση στις διαπραγματεύσεις. Η Ρωσία σε καμία περίπτωση δεν θα εμπλεκόταν σε διαπραγματεύσεις στην Αλάσκα αν δεν ήθελε η ίδια την ειρήνη. Τη θέλει όμως με τους δικούς της όρους. Θέλει να είναι η κερδισμένη, έπειτα από ένα πόλεμο τριών ετών και να δείξει μια δυναμική ως μια πρώην υπερδύναμη.
Από εκεί και πέρα θεωρώ, από τον τρόπο με τον οποίο ο Πούτιν πιέζει, ότι περισσότερο από όλους ο στόχος στη βαλλίστρα του είναι ο ίδιος ο Ζελένσκι, τον οποίο δεν αποδέχεται και ως ομιλητή στο τραπέζι των διπραγματεύσεων. Δεν θέλει να πάει σε διαπραγματεύσεις με τον Ζελένσκι και νομίζω γι' αυτό υπάρχει μια περίπτωση να συζητήσουμε πλέον για πιθανή αλλαγή ηγεσίας. Δειλά-δειλά ακούστηκαν κάποιες σκέψεις, προκειμένου να μπορέσει να υπάρξει ένας άλλος εταίρος από την πλευρά της Ουκρανίας, για να υπάρξουν οι συνομιλίες και να μπορέσει να υπάρξει μία πιθανή ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή.
Άρα, μπορούμε να πούμε ότι δεν ανησυχεί καν ο Πούτιν πως με αυτόν τον τρόπο μπορεί να εξοργίσει τον Τραμπ, με βάση και το απρόβλεπτο του χαρακτήρα του, τις διακυμάνσεις του;
Έχω την εντύπωση ότι όλα αυτά τα θέματα έχουν συζητηθεί και ανά πάσα στιγμή ο Ντόναλτ Τραμπ μπορεί να σηκώσει το τηλέφωνο και να επικοινωνήσει με τον Πούτιν, προκειμένου να του ζητήσει εξηγήσεις.
Αυτό το οποίο βλέπουμε αυτή τη στιγμή είναι μια ήπια στρατηγική από τον Τραμπ προκειμένου να υπάρξει μια ήπια συνεννόηση με τον Πούτιν, πέραν του γεγονότος ότι μπορεί να τον πιέζει, να τον απειλεί όσον αφορά τις πιθανές κυρώσεις -οικονομικές, εμπορικές, στρατηγικές ή οτιδήποτε άλλο. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι έχει καταλάβει και ο ίδιος ο Τραμπ ότι το μεγάλο στοίχημα που φαίνεται να κερδίζει ο Πούτιν είναι η αλλαγή συνόρων της Ουκρανίας. Ο ίδιος ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι η Ουκρανία θα χάσει σίγουρα κάποιες γεωγραφικές περιοχές.
Έχει μιλήσει περί ανταλλαγής εδαφών, ενώ στην ουσία η Ουκρανία καλείται να παραδώσει ελεύθερα εδάφη
Άρα, λοιπόν, στην ουσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν είναι το αν θα γίνουν τελικά «ανταλλαγές εδαφών», αλλά ποιες θα είναι αυτές. Ταυτόχρονα τίθενται στις διαπραγματεύσεις οι εγγυήσεις ασφαλείας - Θα εμπλακούν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις; Πώς θα εμπλακούν; Ποιες ευρωπαϊκές δυνάμεις θα δεχτούν να εμπλακούν; Θα δεχτούν οι Ρώσοι, οι οποίοι έχουν κατηγορήσει επανειλημμένα τους Βρετανούς και τις ειδικές δυνάμεις τους για δολιοφθορές και σαμποτάζ, την παρουσία βρετανικών στρατευμάτων ως εγγυήτρια δύναμη σε μια πιθανή ουδέτερη ζώνη μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας; Δεν το θεωρώ πιθανό.
Οπότε, ποιες είναι οι δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα εμπλακούν στο πλαίσιο των εγγυήσεων ασφαλείας; Ποιες θα είναι οι εγγυήτριες δυνάμεις; Εκεί υπάρχουν σοβαρά προβλήματα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα εμπλακούν. Η Ρωσία δεν πρόκειται να δεχθεί δυνάμεις από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Η Πολωνία και η Ελλάδα; Η Ελλάδα έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι δεν πρόκειται να στείλει στρατό. Καταλαβαίνετε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας αυτή τη στιγμή είναι το πιο σημαντικό ζήτημα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και όχι το εδαφικό, που εγώ πιστεύω ότι λίγο-πολύ έχει ήδη «κλειδώσει».
Συνεπώς, υπάρχει ένα δυναμικό τραπέζι διαπραγματεύσεων, στο οποίο αυτή τη στιγμή μπορεί να εμπλέκονται η Ρωσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά από πίσω υπάρχει το διεθνές σύστημα, το οποίο παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις. Μια οποιαδήποτε εξέλιξη όσον αφορά τις γεωστρατηγικές ανισορροπίες στην περιοχή μπορεί να επηρεάσει ολόκληρη την ασιατική ήπειρο. Σε αυτό που ο κόσμος βλέπει ως εικόνα, εγώ βλέπω την πιθανή γεωπολιτική, γεωστρατηγική, εμπορική, γεωτεχνολογική σημασία.
Γιατί όπως έγινε με τους BRICS, μπορεί να δημιουργηθεί μια ισχυρή νοτιοανατολική ή ασιατική συμμαχία με τη συμμετοχή της Ινδίας, η οποία μπορεί να θεωρήσει ότι έμεινε στο περιθώριο των εξελίξεων και να θέλει να παίξει και αυτή ένα ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις, να μην μείνει τόσο πολύ εσωστρεφής. Και η Κίνα με την Ινδία, με τη Ρωσία, με την Κορέα και οποιαδήποτε άλλη ασιατική χώρα να δημιουργήσουν έναν μπλοκ ισχυρών δυνάμεων, το οποίο θα είναι το αντίπαλο δέος των Ηνωμένων Πολιτειών. Και να θέτουν αυτοί αύριο τους όρους διαπραγματεύσεων και όχι ο Ντόναλτ Τραμπ με τους δασμούς.
* Ο Δρ. Αθανάσιος Η. Μποζίνης είναι Επίκουρος Καθηγητής «Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών – Βιοασφάλειας», Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Μέλος Επιστημονικού Συμβούλιου Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών στην Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας – Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
