Το πώς η Ελλάδα μπορεί να πρωτοπορήσει στην πυρηνική ναυσιπλοΐα εξηγεί σε συνέντευξή του στο Liberal, o Πυρηνικός Φυσικός και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Πολιτικής “Δέον” (Deon Policy Institute) με έδρα την Βοστώνη των ΗΠΑ, Γεώργιος Λάσκαρης.
Ο ίδιος αναλύει τον κάιριο ρόλο της χώρας στην εμπορική ναυτιλία και το πώς αυτή μπορεί να ενταχθεί στον πυρηνικό χάρτη διαμορφώνοντας ένα νέο ενεργειακό μέλλον. Εξηγεί το πώς η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης στον ναυτιλιακό τομέα συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός διεθνούς και ασφαλούς πλαισίου για την πυρηνική ενέργεια στη θάλασσα.
Επιπλέον, ειδική μνεία κάνει στην πυρηνική στροφή που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα στην Ευρώπη αλλά και στα τουρκικά σχέδια για την πυρηνική ενέργεια, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να μείνει αδρανής αλλά να αξιοποιήσει πρώτη την τεχνογνωσία σε έναν ανερχόμενο τεχνολογικό χώρο.
Συνέντευξη στη Μαργαρίτα Ασημακοπούλου
Κύριε Λάσκαρη, το Deon Policy Institute άνοιξε τον δημόσιο διάλογο παρουσιάζοντας την πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη στην Ελλάδα για την εφαρμογή της πυρηνικής τεχνολογίας στη ναυσιπλοΐα. Πείτε μας τα βασικά σημεία αυτής.
Η μελέτη μας είναι η πρώτη πλήρης ελληνική ανάλυση για το πώς η πυρηνική ενέργεια μπορεί να μετασχηματίσει τη ναυτιλία. Εξετάζουμε δύο βασικές εφαρμογές: τα πυρηνοκίνητα εμπορικά πλοία και τους πλωτούς πυρηνικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας. Η τεχνολογία αυτή προσφέρει μηδενικές εκπομπές άνθρακα, αυξημένη ταχύτητα, μεγαλύτερη αυτονομία και σημαντική μείωση κόστους λειτουργίας, ιδίως για πλοία υπερωκεάνιων μεταφορών. Παράλληλα, οι πλωτοί σταθμοί μπορούν να καλύψουν κρίσιμες ανάγκες ηλεκτροδότησης σε λιμάνια, offshore βιομηχανίες, νησιά ή περιοχές μετά από φυσικές καταστροφές.
Αναλύουμε επίσης το ρυθμιστικό πλαίσιο, τις τεχνολογικές εξελίξεις, την ασφάλεια και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στη διαμόρφωση των διεθνών κανόνων και στην ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας. Το κυρίαρχο μήνυμα είναι ότι η ναυτιλία μπορεί —και πρέπει— να ενταχθεί στον παγκόσμιο πυρηνικό χάρτη, με την Ελλάδα πρωτοπόρο.
Τελευταία η συζήτηση για την πυρηνική ενέργεια στη χώρα έχει «ανοίξει» αρκετά, ιδιαίτερα μετά και τις τελευταίες δηλώσεις του πρωθυπουργού. Τελικά μπορεί η πυρηνική ενέργεια να αποτελέσει μέρος του εγχώριου ενεργειακού μείγματος; Σε τι αναμένεται να συμβάλλει;
Η πυρηνική ενέργεια μπορεί να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος του ενεργειακού μας μείγματος. Είναι η μόνη τεχνολογία μηδενικών εκπομπών που μπορεί να παρέχει σταθερή και ενεργειακά πυκνή ισχύ, ημέρα και νύχτα, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών. Ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια, μειώνει τη γεωπολιτική εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και σταθεροποιεί τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
Για μια χώρα που φιλοδοξεί να γίνει περιφερειακός κόμβος δεδομένων και να μετασχηματίσει ενεργειακά τα νησιά και τις βιομηχανικές της ζώνες, η πυρηνική τεχνολογία —ιδίως μέσω των Μικρών Αρθρωτών Αντιδραστήρων (SMRs)— μπορεί να προσφέρει τις αναγκαίες υποδομές.
Η στρατηγική πρόκληση είναι η θεσμική και τεχνική προετοιμασία, ώστε να μην χάσουμε το τρένο μιας ιστορικής ενεργειακής μετάβασης.
Το διάστημα αυτό βλέπουμε ένα πυρηνικό «ρεύμα» στην Ευρώπη, από Γερμανία, Βέλγιο, Δανία. Θα ήθελα τη γνώμη σας και για τα τουρκικά σχέδια για την πυρηνική ενέργεια, τα οποία έχουν δημιουργήσει προβληματισμούς.
Η Ευρώπη επιστρέφει στην πυρηνική ενέργεια με ραγδαίο ρυθμό, καθώς η ανάγκη για απανθρακοποίηση και ενεργειακή ανεξαρτησία είναι επιτακτική. Η πρόσφατη μεταστροφή χωρών όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Δανία αποτυπώνει αυτή την αλλαγή πορείας.
Η Τουρκία, από την άλλη, έχει ήδη ξεκινήσει την κατασκευή αντιδραστήρων και σχεδιάζει τη ναυπήγηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων. Αυτό δημιουργεί γεωστρατηγικές προκλήσεις στην περιοχή. Η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει αδρανής. Οφείλει να αποκτήσει θεσμικό λόγο στον καθορισμό των κανόνων χρήσης της πυρηνικής τεχνολογίας στη Μεσόγειο και να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία και την επιστημονική της διασπορά για να προλάβει τις εξελίξεις. Η μη συμμετοχή ισοδυναμεί με απώλεια κυριαρχίας σε έναν ανερχόμενο τεχνολογικό χώρο.
Τι θα απαντούσατε με δυο λόγια σήμερα στην καχύποπτη μερίδα ανθρώπων, η οποία δεν είναι και μικρή, που τάσσεται κατά της πυρηνικής ενέργειας;
Θα τους έλεγα ότι η πυρηνική ενέργεια σήμερα δεν είναι η ίδια με αυτή του παρελθόντος. Είναι η πιο αυστηρά ρυθμιζόμενη και τεχνικά εξελιγμένη μορφή ενέργειας, με δείκτες ασφαλείας ανώτερους ακόμα και από τις ΑΠΕ.
Τα μεγάλα ατυχήματα που φοβίζουν το κοινό έχουν διδάξει πολλά στη βιομηχανία, η οποία πλέον λειτουργεί με την αρχή του “safety by design”. Αν θέλουμε πραγματικά έναν κόσμο χωρίς εκπομπές άνθρακα, χρειαζόμαστε όλα τα εργαλεία – και η πυρηνική ενέργεια είναι ένα από τα πιο ισχυρά και καθαρά εργαλεία που διαθέτουμε.
