Τη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στο γεωπολιτικό παζλ μετά τις σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες που ανακοινώθηκαν σχολιάζει ο Έντι Ζεμενίδης με συνέντευξή του στο Liberal. Ταυτόχρονα, ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) ασκεί δριμεία κριτική κατά όσων έλεγαν πως «ο Τραμπ δεν υπολογίζει την Ελλάδα και δεν θέλει τον Κυριάκο Μητσοτάκη».
Συνέντευξη στον Νίκο Ταμπακόπουλο
Την περασμένη εβδομάδα παρακολουθήσαμε μια ομοβροντία ενεργειακών deals που αναβαθμίζουν την Ελλάδα και την καθιστούν βασικό παίκτη στην Ανατολική Μεσόγειο. Πώς σχολιάζετε την αμερικανική στήριξη;
Είναι αναμφίβολα πολύ θετικά τα μηνύματα που στέλνουν οι ΗΠΑ με τις ενεργειακές αυτές συμφωνίες. Η διοίκηση Τραμπ δείχνει πως στηρίζει την Ελλάδα, σε μία πολιτική που συνεχίζεται. Τα σημερινά έργα στηρίζονται σε μια στάση στα ενεργειακά που καλλιεργείται σταθερά για αρκετά χρόνια.
Η Ελλάδα πλέον καθίσταται βασικός εταίρος των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο, θα ήθελα να ακούσω παραπάνω τοποθετήσεις για το Αιγαίο. Δηλαδή, όχι μόνο για το Ιόνιο και την πώληση αμερικανικού LNG, αλλά και για το καλώδιο. Το οποίο συνεχίζει να αποτελεί κόκκινη γραμμή για την Τουρκία.
Πιστεύετε ότι επισφραγίζεται η στρατηγική σχέση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και στέλνεται από τη διοίκηση Τραμπ ένα μήνυμα στην Τουρκία;
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για θετικά μηνύματα για την Ελλάδα και τη στρατηγική σχέση που έχει διαμορφωθεί. Σε σχέση με την Τουρκία η κατάσταση που διαμορφώνεται, είναι πολύπλοκη. Από τη μία έχουμε τα ενεργειακά deals, από την άλλη όμως ο Φιντάν βρίσκεται στον Λευκό Οίκο, όπως και ο ηγέτης της Συρίας. Θέλω να πω πως στέλνονται μηνύματα για την Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Τουρκία στη Μέση Ανατολή.
Θα ήθελα να δω την αμερικανική αντίδραση σε περίπτωση παρεμπόδισης πόντισης του καλωδίου που συνδέει Ελλάδα - Κύπρο και Ισραήλ. Η γενικότερη όμως εικόνα για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι εξαιρετική και κανείς δεν πρέπει να έχει παράπονα από τις εξελίξεις στα ενεργειακά και τη συμμαχία ΗΠΑ - Ελλάδας. Να έχουμε όμως στο μυαλό μας πως τόσο επί Ομπάμα, όσο επί Μπάιντεν και τώρα επί Τραμπ τα ελληνοτουρκικά αποτελούσαν ένα αγκάθι.
Ευνοείται η χώρα μας από την πολιτική απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο; Είδαμε ότι ο πρόεδρος Τραμπ έθεσε όρους στον Ερντογάν για να σταματήσει τις αγορές πετρελαίου.
Ο Τραμπ στην ουσία θέλει να προωθήσει την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Για αυτό ζήτησε από τον Ερντογάν την παύση αγοράς πετρελαίου από τη Μόσχα. Άλλωστε, πιέζει με κυρώσεις τους Ινδούς που έχουν γίνει σημαντικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στην περιοχή. Ο Ερντογάν το ζύγισε αυτό καθώς βλέπει πως εφόσον μπήκαν κυρώσεις στην Ινδία μπορεί να μπουν και στην Άγκυρα με μεγαλύτερη ευκολία.
Επομένως, η Ελλάδα σαφώς ευνοείται από τη γενικότερη πολιτική Τραμπ στα ενεργειακά και αποτελεί πλέον πύλη εισόδου της αμερικανικής ενέργειας στην Ευρώπη. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θέλει η Ευρώπη να πάψει να αγοράζει ενέργεια από τη Ρωσία και να χρησιμοποιεί αμερικανικό LNG.
Στην Ελλάδα ακούγαμε το περασμένο διάστημα από ορισμένους πολιτικούς και ΜΜΕ πως ο Τραμπ δεν θέλει τον Μητσοτάκη και έχει παραμερισμένη την Ελλάδα. Τελικά τι ισχύει;
Με τις ενεργειακές συμφωνίες σίγουρα θωρακίζεται η Ελλάδα. Φαίνεται πως επιβραβεύεται η στάση της κυβέρνησης να είναι σταθερά φιλοδυτική σε μία σειρά από ζητήματα. Στην ουσία ανταμείβεται γιατί βρίσκεται στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Όταν βγήκε ο Τραμπ αρκετοί έλεγαν πως η κυβέρνηση κακώς πήρε ανοικτά θέση υπέρ της Ουκρανίας. Όλοι αυτοί που έλεγαν πως ο Τραμπ δεν συμπαθεί τον Μητσοτάκη, ότι θα τον ρίξει, ότι πρέπει να παίξουμε φιλικά με τη Ρωσία και την Κίνα διαψεύδονται. Όλο αυτό το story καταρρέει.
Δεν είχαν καμία δόση αλήθειας αυτά τα σενάρια;
Όχι. Δεν υπήρχε καμία βάση ποτέ για όσα αναφέρονταν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν στα δύο τελευταία χρόνια της πρώτης διοίκησης Τραμπ. Πήγε στο Λευκό Οίκο ως πρωθυπουργός το 2020. Ο Πομπέο ήρθε δύο φορές στην Ελλάδα ως υπουργός Εξωτερικών και αναβαθμίστηκε η Σούδα, ενώ υπεγράφη αμυντική συμφωνία. Όσοι ισχυρίζονται τα αντίθετα ας σκεφτούν πως από τους πρώτους υπουργούς που κάλεσε ο Ρούμπιο στο γραφείο του ήταν ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, ενώ τις περασμένες ημέρες είδαμε δύο κορυφαίους υπουργούς της νέας θητείας Τραμπ να έρχονται στην Ελλάδα. Ας μην ξεχνάμε πως στην Ελλάδα ήρθε ταυτόχρονα και ο επικεφαλής της Αμερικανικής Τράπεζας Επενδύσεων (DFC).
Οι παραπάνω επισκέψεις συμπίπτουν με την έλευση της Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Πώς κρίνετε τις πρώτες μέρες της στην Ελλάδα; Επίσης, βλέπετε νέες αμερικανικές επενδύσεις στη χώρα μας;
Η νέα πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα φαίνεται πως ήρθε καλά οργανωμένη και προετοιμασμένη. Έχει σχέδιο και ένα σκοπό, τις καλές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες να τις κάνει καλύτερες. Έχει όμως και έναν σοβαρό αντίπαλο. Τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Τουρκία που αυτήν την εβδομάδα βρίσκεται στην Τουρκία με τον Αλ Σάρα και τον Φιντάν.
Δεν θα είναι εύκολο. Σε ό,τι αφορά στα deals που αναφέρεστε, υπάρχουν ήδη συμφωνίες. Τώρα το σημαντικό είναι να δούμε τα επόμενα βήματα. Τι θα γίνει αν η Τουρκία στο πεδίο αμφισβητήσει αυτές τις συμφωνίες; Ή αν εμποδίσει το καλώδιο; Ήδη στην Κύπρο με ιταλικές εταιρείες έστειλαν πλοίο και παρενοχλούσαν. Τι πρωτοβουλία θα πάρουν οι ΗΠΑ σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Επειδή είναι αμερικανικές εταιρείες ίσως υπάρξει παρέμβαση;
Ναι, πρέπει. Όμως, αυτό που ακούγεται έντονα είναι πως ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στην ευρύτερη περιοχή, Μασάντ Μπούλος, θα μεσολαβήσει μεταξύ Ελλάδας, Λιβύης και Τουρκίας. Είναι κάτι θετικό αυτό; Δεν το νομίζω, θα δείξει.
Άρα εκτιμάτε πως το επόμενο σημείο τριβής θα είναι τα ελληνοτουρκικά;
Ναι, βεβαίως. Υπάρχει το καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου, θα φανούν προθέσεις εκεί. Όπως επίσης και στον αγωγό που θέλουν οι Ισραηλινοί αλλά όχι οι Τούρκοι. Το συμπέρασμά μου είναι πως όσα γίνονται είναι θετικά για την Ελλάδα, ωστόσο, πρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι και να δούμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα από τις ΗΠΑ.
