Μέχρι ποιο σημείο θα κλιμακώσει ο Ντόναλντ Τραμπ έναντι της Ρωσίας και πώς κινείται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί είναι επιτακτική η διαμόρφωση μίας βάσης προτάσεων κατά του πρότυπο του σχεδίου 20 σημείων για τη Γάζα ως αφετηρία για ουσιαστική διαπραγμάτευση, η οποία και «περνά» μέσα από τη διατήρηση της εύθραυστης εκεχειρίας στη Μέση Ανατολή. Και ποια είναι η θέση της Κίνας στη γεωπολιτική σκακιέρα του Ουκρανικού. Ο διεθνολόγος Αθανάσιος Μποζίνης μιλά στο Liberal και την Ευαγγελία Μπίφη.
Οι αμερικανικές κυρώσεις στις ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες εντάσσονται σε μία στρατηγική πίεσης χωρίς ρήξη, επισημαίνει ο κ. Μποζίνης, διεθνολόγος, οικονομολόγος και καθηγητής Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας, Νέων Τεχνολογιών και Βιοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Ο Τραμπ σφίγγει περισσότερο τον κλοιό γύρω από τη Μόσχα για να την οδηγήσει στο «τραπέζι» της διαπραγμάτευσης αποφεύγοντας «κόκκινες γραμμές» που θα έφερναν τις ΗΠΑ σε ευθεία τροχιά σύγκρουσης με τη Ρωσία, αναφέρει σημειώνοντας πως αυτός είναι ένας πόλεμος μακράς διάρκειας, με τεράστιο κόστος και τεράστιες γεωπολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις - και κυρίως με την εμπλοκή πυρηνικής δύναμης, εξ ου και η αποφυγή στρατηγικής κλιμάκωσης είναι κρίσιμη.
Στην Ευρώπη, πληθωριστικές πιέσεις, ενεργειακό κόστος και εμπορικές τριβές καθοδηγούν τη ρεαλιστική συζήτηση για εκεχειρία επί των υφιστάμενων γραμμών του μετώπου. Κλιμακώνει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και η Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως το σημαντικότερο κατά τον κ. Μποζίνη είναι η κατάρτιση ενός σχεδίου βασικών σημείων που να λειτουργήσει ως βάση διαπραγμάτευσης με έναν Πούτιν που αρνείται την κατάπαυση του πυρός. «Κλειδί» στην όποια μελλοντική συμφωνία ήταν και παραμένουν οι εγγυήσεις ασφαλείας.
Η δυναμική στη Μέση Ανατολή διασταυρώνεται με το Ουκρανικό. Η συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα είναι εξαιρετικά εύθραυστη λόγω της άρνησης αφοπλισμού της Χαμάς και κάθε ανατροπή εκεί μπορεί να δώσει επιχειρήματα στη ρωσική πλευρά να συνεχίσει να αρνείται την εκεχειρία, συνεπώς είναι κρίσιμο για την Ουκρανία να σταθεροποιηθεί το μέτωπο της Γάζας. Όσο για τον παράγοντα Κίνα, εν όψει και της επικείμενης συνάντησης των Ντόναλντ Τραμπ και Σι Τζινπίνγκ στο περιθώριο της συνόδου του APEC, ο Αθανάσιος Μποζίνης αποτυπώνει πώς ο Κινέζος πρόεδρος ισορροπεί μεταξύ της στρατηγικής εγγύτητας του Πεκίνου με τη Μόσχα σε ενέργεια και γεωπολιτική και της εξάρτησης από τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές αγορές.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
Κύριε Μποζίνη, η τελευταία μετατόπιση Τραμπ στο Ουκρανικό έφερε τις πρώτες κυρώσεις επί θητείας του κατά της Ρωσίας με στόχο τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της μετά και την ακύρωση της συνάντησης με τον Πούτιν. Θα υπάρξει αντίκτυπος στη ρωσική αδιαλλαξία και γιατί τώρα η κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ;
Η επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων στη Ρωσία είναι ένας τρόπος με τον οποίο ο Ντόναλντ Τραμπ αρχίζει να σφίγγει περισσότερο τον κλοιό στον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος και είναι αυτός -όπως αποδεικνύεται- που δεν θέλει αυτή τη στιγμή την υπογραφή συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Διότι, πολύ απλά, στο στρατηγικό πεδίο συνεχίζει να κερδίζει εδάφη και θέλει να ισχυροποιήσει ακόμα περισσότερο τη διαπραγματευτική του ισχύ. Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει με τον 19ο γύρο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, επιδιώκοντας πρώτον, να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο και, δεύτερον, να μπορέσει να χρησιμοποιήσει τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν κατασχεθεί, ώστε να επαναχρηματοδοτήσει τις πολεμικές υποχρεώσεις της Ουκρανίας. Ας μην ξεχνάμε το γεγονός ότι πλέον οι Ηνωμένες Πολιτείες, επί προεδρίας Τραμπ, δεν δίνουν ούτε χαρίζουν όπλα, αλλά τα πωλούν.
Ο πόλεμος αυτός -που θεωρητικά είναι πόλεμος αντιπροσώπων, δηλαδή η Ουκρανία αντιπροσωπεύει την Ευρωπαϊκή Ένωση και, από την άλλη, η Ρωσία αντιπροσωπεύει τις αντιευρωπαϊκές/«αντιφασιστικές» δυνάμεις, κατά τον όρο που χρησιμοποιεί το ρωσικό αφήγημα για την εισβολή- πρέπει να χρηματοδοτηθεί κατάλληλα. Και αυτό σε μία πολύ δύσκολη εποχή για την Ευρωπαϊκή Ένωση, με δύο περιφερειακούς πολέμους, με εισαγόμενο παγκόσμιο πληθωρισμό και με τον εμπορικό πόλεμο-εμπορική/οικονομική διπλωματία του Ντόναλντ Τραμπ όσον αφορά τους δασμούς. Στην όλη εξίσωση πρέπει να συμπληρώσουμε και ότι ζούμε στα χρόνια μετά την πανδημία Covid, στη διάρκεια της οποίας το παγκόσμιο εμπόριο, η παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και η παραγωγή είχαν σταματήσει. Άρα, λοιπόν, η παγκόσμια οικονομία ήταν ήδη πληγωμένη, δεχεται τώρα ακόμη περισσότερα πλήγματα, και μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να επαναχρηματοδοτηθεί η άμυνα της Ουκρανίας.
Ο Τραμπ έχει υπαινιχθεί ότι οι κυρώσεις θα μπορούσαν να αρθούν αν ο Πούτιν είναι διατεθειμένος να προσέλθει σε ειρηνευτικές συνομιλίες. Εκείνος πάντως εξακολουθεί να απαιτεί ολόκληρο το Ντονμπάς, ακόμα και μη ρωσοκρατούμενα εδάφη. Θεωρείτε ότι θα υπάρξει και συνέχεια εκ μέρους του Αμερικανού προέδρου; Πώς βλέπετε τις δύο πλευρές να κινούνται στο εξής;
Θα ήθελα αρχικά να επισημάνω ότι, μετά την εύθραυστη εκεχειρία στη Μέση Ανατολή, ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να προχωρήσει και να υλοποιήσει τις υποσχέσεις του και προσπαθεί να κλείσει το κεφάλαιο της παγκόσμιας αυτής διένεξης, και οικονομικά και στρατηγικά. Γιατί, ξέρετε, ένας πόλεμος με μία πυρηνική δύναμη όπως η Ρωσία ποτέ δεν γνωρίζεις πώς μπορεί να εξελιχθεί. Και μιλάμε για την Ουκρανία· δεν είναι το Ισραήλ ενάντια στη Χαμάς στη Γάζα των 40 χιλιομέτρων. Είναι μια Ουκρανία όπου βρίσκονται οι μεγαλύτεροι πυρηνικοί σταθμοί στην Ευρώπη· ανά πάσα στιγμή μια λάθος σύγκρουση μπορεί να καταλήξει σε ευρωπαϊκό πυρηνικό 'ολοκαύτωμα'. Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω...
Από την άλλη, θεωρώ ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει ουδεμία πρόθεση να πιέσει μέχρι τέλους τη Ρωσία για να επιτύχει την ήττα της. Το συμπεραίνουμε και από το γεγονός ότι ο Ζελένσκι ζήτησε τους Tomahawk, και ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι αυτό θα επέφερε μεγάλη κρίση στη σχέση ΗΠΑ και Ρωσίας. Βλέπετε ότι δεν πάει σε απευθείας σύγκρουση με τη Ρωσία, όπως αντίθετα έκανε ο Μπάιντεν· θέλει να την πιέσει με διαφορετικούς τρόπους να καθίσει στο τραπέζι να διαπραγματευτεί. Και αυτός είναι ο σκοπός. Γι’ αυτό και πρότεινε -και ίδιος ο Ζελένσκι αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, στην πλειοψηφία της, αποδέχθηκαν- να «παγώσει» η σύγκρουση στα γεωγραφικά πλαίσια που βρίσκεται σήμερα. Δηλαδή το 78% του Ντονμπάς να παραμείνει στη Ρωσία, οι δυνάμεις να παραμείνουν εκεί, έτσι ώστε μετά να μπορέσουν να λάβουν χώρα οι διαπραγματεύσεις.
Επομένως, το δικό μου συμπέρασμα είναι ότι σε καμία περίπτωση ο Ντόναλντ Τραμπ δεν θέλει απευθείας ρήξη και κλιμάκωση των σχέσεων με τη Ρωσία. Ξεκίνησε την προεδρία του με καλές σχέσεις και μια πολύ καλή συνάντηση -άσχετα αν δεν κατέληξαν πουθενά- με τον Πούτιν στην Αλάσκα. Από εκεί και πέρα, ο βασικός σκοπός είναι να καθίσει ο Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Πούτιν όμως είναι αδιάλλακτος όσον αφορά τα εδάφη που έχει κερδίσει η Ρωσία -με πολύ μεγάλες απώλειες- προκειμένου να μπορέσει να επιτύχει τον πλήρη αφοπλισμό και την απομάκρυνση της Ουκρανίας από οποιαδήποτε ΝΑΤΟϊκή σύμπραξη.
Ένας τέταρτος χειμώνας πολέμου βρίσκεται συνεπώς εν όψει για την Ουκρανία;
Δυστυχώς υπάρχει μία αδιαλλαξία τόσο από τον Πούτιν, που θέλει να κρατήσει στρατηγικά σημεία και να δείξει ότι είναι ο νικητής ενός πολέμου με τεράστιες απώλειες και για τις δύο πλευρές, όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πιέζει να μην γίνει καμία υποχώρηση έναντι εδαφικών διεκδικήσεων της Ρωσίας, για πολλούς και διάφορους λόγους. Ένας από αυτούς: αν τώρα κερδίσει -που κατ’ εμέ θα είναι με πολύ μεγάλο κόστος η κατοχή του Ντονμπάς από τη Ρωσία-, κάποιοι θεωρούν ότι μπορεί να υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προσωπικά, το θεωρώ αδύνατο.
Από την άλλη, επειδή η Ρωσία είναι πυρηνική δύναμη, θεωρώ απολύτως φυσιολογικό να υπάρχει αυτό που συζητάμε: ο φόβος και η ανάγκη προστασίας της Ευρώπης, η οποία έχει δύο πυρηνικές δυνάμεις, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει το μέγεθος του ρωσικού πυρηνικού οπλοστασίου. Αυτό από μόνο του δημιουργεί συνθήκες ανασφάλειας έως και φόβου για τα κράτη και τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των «27».
Από εκεί και πέρα, όμως, εκτιμώ ότι το πιο σημαντικό και πιο λογικό είναι να υπάρξει περαιτέρω πίεση όχι μόνο μέσω κυρώσεων στη Ρωσία, παρότι κι αυτός είναι ένας τρόπος, αλλά βρισκόμαστε στον 19ο γύρο και δεν έχουν φέρει το αποτέλεσμα που θέλει η ΕΕ. Χρειάζεται να πιεστεί περισσότερο και να μπει μια στρατηγική χρονική διάρκεια, ώστε να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Τραμπ έχει δηλώσει μεν ότι οι ηγέτες τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ρωσίας δεν έχουν καμία εκτίμηση ο ένας για τον άλλον και είναι πολύ δύσκολο να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν πάντα και οι υπουργοί Εξωτερικών που μπορούν να συζητήσουν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προσωπικά θεωρώ πως πρέπει να υπάρξει ένα σοβαρό σχέδιο εκεχειρίας -όπως το σχέδιο 20 σημείων για τη Γάζα- προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις. Γιατί όταν υπάρχει ένα σχέδιο ως βάση διπλωματίας, αυτό από μόνο του μπορεί να είναι η αφετηρία για νέες συζητήσεις, επί της ουσίας πάντοτε. Πρέπει, δηλαδή, να τεθούν στο τραπέζι προτάσεις για κάθε μία πλευρά. Εάν υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία -όπως τα 20 σημεία του σχεδίου για τη Γάζα-, αυτά αποτελούν βάση για να συζητηθεί επί της ουσίας η εκεχειρία.
Υπάρχει αυτή τη στιγμή μία εντεινόμενη αμερικανική και μία ευρωπαϊκή προσπάθεια για να μπορέσει να υπάρξει διάλογος, επικοινωνία και διπλωματία για τη λήξη του πολέμου. Από την άλλη, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την ασφάλεια και τα γεωγραφικά σύνορα, τα οποία, αν δεν υπάρξει σωστή πρόταση, δεν θα επιτρέψουν στη διπλωματία να προχωρήσει.
Έως τότε; Ο Τραμπ πιέζει τώρα και θα πιέζει «τόσο όσο», λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι η Ρωσία αποτελεί πυρηνική δύναμη;
Όχι μόνο αυτό, αλλά εν πάση περιπτώσει είναι και φιλικά προσκείμενος στον Πούτιν. Εάν ήμασταν αυτή τη στιγμή επί Μπάιντεν θα χαρίζονταν όπλα. Όπως επίσης θεωρεί πως με τη Ρωσία δεν τους χωρίζουν τόσα πολλά, ούτε και θέλει μία Ρωσία στην «αγκαλιά» της Κίνας και της Ινδίας.
Να ξεμπλοκάρουν οι διμερείς σχέσεις και να προχωρήσουν σε μια κανονική εμπορική συνεργασία;
Δεν είναι μόνο η εμπορική συνεργασία· είναι το γεγονός ότι θα ξεμπλοκάρει το παγκόσμιο εμπόριο, η παγκόσμια ανασφάλεια, και το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι ότι παρότι ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει εδώ και δεκαετίες, καλώς ή κακώς αυτές παραμένουν οι ηγέτιδες δυνάμεις όσον αφορά τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα.
Οπότε, ουδεμία σύγκρουση, ούτε διχογνωμία πρέπει να υπάρχει μεταξύ τους, δεδομένου ότι από εκεί και πέρα μπορεί να δημιουργήσουν νέα κράτη δορυφόρους και σε τέτοια περίπτωση, σε έναν παγκοσμιοποιημένο πλανήτη όσον αφορά την οικονομία, θα είναι ολέθριες οι επιπτώσεις σε παγκόσμιο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο - ακόμα και αν μιλάμε για μη στρατιωτικές συγκρούσεις, ακόμα και για συγκρούσεις σε οικονομικό επίπεδο.
Να περάσουμε στη Μέση Ανατολή και στο πώς αλληλεπιδρά με το μέτωπο του Ουκρανικού, καθώς και στην πορεία της εκεχειρίας στη Γάζα; Πολλές οι διεθνείς αναλύσεις επίσης γιατί μπόρεσε ο Τραμπ να εξασφαλίσει εκεχειρία στη Γάζα και όχι στην Ουκρανία. Ποια η εκτίμησή σας;
Η συνθήκη εκεί είναι πάρα πολύ εύθραυστη και, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δείχνει πιθανότατα μη βιώσιμη. Το Ισραήλ έχει λάβει τους ομήρους, παρότι δεν έχει λάβει ακόμη όλες τις σορούς. Η ίδια η Χαμάς αρνείται να αφοπλιστεί πλήρως. Η συμφωνία αυτή είναι αδύναμη - έχει γυάλινα πόδια.
Και αυτό διότι το Ισραήλ «πήγε» σε μια συμφωνία πιεζόμενο από την παγκόσμια κοινή γνώμη και, πολύ περισσότερο, από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είναι στρατηγικός εταίρος της χώρας. Δέχθηκε ειδική πίεση μετά την επίθεση Κατάρ για να πληγούν ηγετικά στελέχη της Χαμάς - εκεί, όλες οι αραβικές χώρες πίεσαν τον Ντόναλντ Τραμπ, και ο Ντόναλντ Τραμπ πίεσε ακόμα περισσότερο τον Νετανιάχου, ο οποίος είναι απομονωμένος. Το Ισραήλ ουδέποτε βρισκόταν τόσο απομονωμένο σε διεθνές επίπεδο· ο μόνος στρατηγικός εταίρος αυτή τη στιγμή του Ισραήλ είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες στέκονται ανεξαρτήτως διακυβέρνησης πάντοτε δίπλα του. Στο Ισραήλ, θεώρησαν ότι 'εμείς κάνουμε το βήμα', έστω και σε επίπεδο διπλωματίας. Τώρα, αν κάποιος «κλωτσήσει» αυτή τη συμφωνία με τα γυάλινα πόδια, είναι η Χαμάς, η οποία δεν αποδέχεται το πιο βασικό από τα 20 σημεία της. Τον αφοπλισμό.
Από αυτό και μόνο, και λέγοντας ο Νετανιάχου ότι μια ένοπλη Χαμάς εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για το Ισραήλ, η παγκόσμια κοινή γνώμη και ο ίδιος ο Τραμπ μπορούν να απαντήσουν στο ποιος μπορεί να έχει το δίκιο και ποιος το άδικο από τη στιγμή που αποδέχθηκαν όλοι τη συμφωνία, αλλά η Χαμάς δεν αφοπλίζεται.
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι αν η Χαμάς δεν στηρίξει τη συμφωνία, τότε θα μπουν και οι ΗΠΑ στον πόλεμο στο πλευρό του Ισραήλ. Το έχει δηλώσει καθαρά. Είναι πάρα πολύ ευαίσθητη η ισορροπία σε μία πάρα πολύ ευαίσθητη περιοχή όσον αφορά τις συνθήκες διαβίωσης και όσον αφορά στο ποιος θα την διοικήσει την επόμενη ημέρα. Η διακυβέρνηση είναι το πλέον σημαντικό. Το σχέδιο ορίζει ότι η Χαμάς αφοπλίζεται και δεν θα έχει καμία σχέση με τη διακυβέρνηση της Γάζας. Θα το αποδεχθεί αυτό η Χαμάς; Μπορούν να της το επιβάλουν; Αν δεν μπορούν και δεν το αποδέχεται, τότε υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα όσον αφορά την ειρηνευτική περίοδο - που δεν υπήρξε ποτέ.
Θεωρώ ότι βασικός σκοπός του Τραμπ είναι όντως να επικρατήσει η ειρήνη, και υπάρχουν έντονες διαπραγματεύσεις στο παρασκήνιο και πιέσεις εκ μέρους του, προκειμένου να καθίσουν με τον Πούτιν στο τραπέζι να διαπραγματευτούν - είτε στη Βουδαπέστη είτε κάπου αλλού, και σύντομα. Αλλά θα τιναχτούν όλα στον αέρα, εάν καταρρεύσει η συμφωνία για τη Γάζα πριν καν ξεκινήσουν οι διαδικασίες διαπραγμάτευσης. Πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία. Δηλαδή θα πει και ο Πούτιν: «Ορίστε, υπογράψατε, αποδεχθήκατε εκεχειρία, αλλά κατέρρευσε». Αυτό σημαίνει ότι ένα από τα δύο μέρη δεν ήταν αξιόπιστο ως προς τη συμφωνία. Μπορεί να θέσει δηλαδή ακόμα μεγαλύτερες προϋποθέσεις.
Η βασική διαφορά με τη Γάζα, που δυσκολεύει και όλη την ειρηνευτική διαδικασία, είναι ότι ενώ το Ισραήλ αποχωρεί χωρίς κατοχή, εδώ έχουμε μία Ρωσία που θέλει de facto να κατέχει έδαφος της Ουκρανίας. Αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν το δέχεται επ’ ουδενί. Από την άλλη, μετά από έναν πόλεμο κοντά τεσσάρων ετών, κάποιος θα βγει περισσότερο χαμένος ή «ριγμένος». Δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να ξαναγυρίσει ο κόσμος εκεί που ήταν προ πολέμου.
Όπως το ίδιο δεν μπορεί να γίνει και με τη Χαμάς. Η επόμενη μέρα διαμορφώνεται με βάσει τη νέα σκακιέρα που υπάρχει αυτή τη στιγμή. Όσο και αν δεν θέλουμε, αυτή τη στιγμή υπάρχει de facto κατοχή. Δηλαδή, όταν βγαίνει ο Ντόναλντ Τραμπ -που σκοπός του είναι να υπογράψει ειρήνη, δεν είναι κάτι διαφορετικό- και λέει ότι το 78% του Ντονμπάς ήδη το κατέχει η Ρωσία, οπότε «σταματήστε εδώ που είστε», και γίνεται αποδεκτό, κατανοούμε ότι όλοι αντιλαμβάνονται τον ρεαλισμό της επόμενης μέρας: είναι σίγουρο ότι η Ουκρανία θα χάσει εδάφη. Το θέμα είναι τι θα χάσει. Και κατ’ εμέ καίριο ζήτημα είναι οι εγγυήσεις ασφαλείας για την επόμενη μέρα και πώς θα τις αποδεχθεί η Ρωσία. Διότι εδώ μιλάμε βέβαια για δύο κράτη - στο Παλαιστινιακό, δεν υπάρχει κράτος. Υπάρχουν φατρίες και μία ένοπλη ομάδα εναντίον ενός κράτους.
Κεφάλαιο Κίνα: έντονη δυσαρέσκεια εξέφρασε για τις αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ ο Τραμπ επανέλαβε ότι ο Σι Τζινπίνγκ μπορεί να ασκήσει μεγάλη επιρροή στον Πούτιν. Με το βλέμμα να στρέφεται την επόμενη εβδομάδα στην Ασία για τη σύνοδο του APEC και τη συνάντηση Τραμπ-Σι, ποιο κλίμα βλέπετε να διαμορφώνεται; Και όσον αφορά τον εμπορικό πόλεμο σαφώς
Εκτιμώ ότι η επερχόμενη συνδιάσκεψη θα είναι ένας διαμοιρασμός απόψεων για το πώς μπορεί να επιτευχθεί το τέλος του πολέμου και να μην υπάρχει παγκόσμιος αντίκτυπος στην οικονομία. Διότι το πιο σημαντικό αυτή τη στιγμή, σε επίπεδο οικονομίας, είναι ότι οι εμπορικοί φραγμοί που έχει επιβάλλει με τον α’ ή β’ τρόπο ο Ντόναλντ Τραμπ σε οποιονδήποτε εμπορικό εταίρο του έχουν δημιουργήσει πολύ σοβαρό πρόβλημα όσον αφορά τον παγκόσμιο πληθωρισμό και τη διαδικασία της οικονομικής παγκοσμιοποίησης.
Ο ίδιος ο Σι Τζινπίνγκ είναι πολύ προσεκτικός· είναι μεν στρατηγικός σύμμαχος με τη Ρωσία, από την άλλη όμως είναι και ισχυρός εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ. Συνεπώς καταλαβαίνετε ότι πρέπει να κρατήσει τις στρατηγικές ισορροπίες: από τη μία συνεργασία, ανταλλαγή τεχνολογίας και εισαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά από την άλλη πρέπει να κρατήσει και τις ισορροπίες όσον αφορά τον Ντόναλντ Τραμπ γιατί οι μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις, τόσο της Αμερικής όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάνουν outsourcing στην Κίνα. Άρα είναι πάρα πολύ λεπτές εκεί οι ισορροπίες· μπορεί να μην υπάρχει 'δηλωμένος' πόλεμος, αλλά υπάρχει αυτό που ονομάζουμε εμπορικός ανταγωνισμός σε επίπεδο εμπορικού πολέμου.
* Ο Δρ. Αθανάσιος Η. Μποζίνης είναι Επίκουρος Καθηγητής «Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας και Νέων Τεχνολογιών - Βιοασφάλειας», Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Μέλος Επιστημονικού Συμβούλιου Ανάλυσης Υβριδικών Απειλών στην Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας - Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
