Τον 5ο αιώνα π.Χ., δύο αδέλφια, ο Αρταξέρξης και ο Κύρος, μάχονταν για τον θρόνο της Περσίας. Ανάμεσα στους Έλληνες στρατιώτες που είχε προσλάβει ο Κύρος ως μισθοφόρους, ήταν και ο Ξενοφών, ο ξακουστός ιστορικός και σωκρατικός φιλόσοφος, ο οποίος μετά την συμμετοχή του σε αυτήν την μεγάλη εκστρατεία, συνέθεσε το γνωστότερο έργο του, το «Κύρου Ανάβασις».
Πέρασε, έτσι, από τα μέρη της Ανατολής, άκουσε διάφορες γλώσσες και συνάντησε πολλούς λαούς. Σε αυτό το έργο, καταγράφει όλη την εκστρατεία εκ των έσω και παράλληλα με την μάχη, περιγράφει και τις πορείες του στρατού, καθώς και την τύχη του μετά τον θάνατο του «εργοδότη» τους. Σε κάποιο σημείο μέσα σε αυτά τα 7 βιβλία, στα οποία είναι χωρισμένο, αναφέρει ότι όταν βρισκόταν στην Ανατολία (σημερινή Τουρκία), είδε ανθρώπους που είχαν χτίσει τα σπίτια τους και ζούσαν τη ζωή τους κάτω από τη γη… Οι ισχυρισμοί του αυτοί, όμως, έμοιαζαν φαντασιακοί και δεν είχαν βρεθεί αρχαιολογικές αποδείξεις για να τους στηρίξουν.
Περίπου 2.300 χρόνια μετά τις γραφές του Ξενοφώντα, στην πόλη Ντερίνκουγιου (Derinkuyu) της Ανατολίας (όνομα το οποίο στα τούρκικα σημαίνει «βαθύ πηγάδι»), στην κεντρική Τουρκία, γίνονταν κάποιες ανακαινίσεις σε σπίτια χτισμένα στους φυσικούς βράχους της περιοχής.
Φανταστείτε ότι ανακαινίζετε το σπίτι σας. Κατά τη διάρκεια της δουλειάς των εργατών, ένας τοίχος γκρεμίζεται κατ’ ανάγκην. Τότε, κάνετε μια περίεργη και πρωτοφανή ανακάλυψη. Πίσω από τον τοίχο, πίσω από το σπίτι στο οποίο μένετε και κυκλοφορείτε τόσο καιρό, φαίνεται να υπάρχει ένα κρυμμένο δωμάτιο. Ένα δωμάτιο λαξευμένο στον βράχο. Θα σας έπιανε το πανανθρώπινο ξαφνικό εξερευνητικό δαιμόνιο και σοκ ή όχι;
Σίγουρα έπιασε τον κάτοικο του σπιτιού αυτού στην Τουρκία, όταν έκανε αυτή την ανακάλυψη, το 1963. Μετά το πρώτο αυτό σοκ, μπήκε στο δωμάτιο και άρχισε να περπατά μέσα στον βράχο. Όσο περπατούσε, έμπαινε και σε άλλα δωμάτια, που συνδέονταν με το πρώτο. Κατέληξε να περιφέρεται σε ένα σύστημα από λαξευμένους χώρους και διαδρόμους που δεν είχαν τελειωμό, συνειδητοποιώντας κάποια στιγμή ότι επρόκειτο για μια λησμονημένη από καιρό, τεράστια, υπόγεια πόλη.
Ο Ξενοφών δικαιώθηκε. Μετά από κάποιο καιρό, άρχισαν να ανακαλύπτονται δεκάδες υπόγειες πόλεις στην περιοχή. Μία ή περισσότερες από αυτές, πρέπει να είχε επισκεφθεί και ο ίδιος και μετά να την κατέγραψε στο «ημερολόγιό» του. Οι πόλεις αυτές, αποτελούνται από πολλούς ορόφους, οι οποίοι κατασκευάστηκαν σε αυτή την περίπτωση αντίθετα, αφού δεν υψώνονταν προς τον ουρανό, αλλά ανασκάπτονταν όλο και πιο βαθιά μέσα στη γη. Χωρίζονται σε διάφορα επίπεδα, στα οποία έχουν δημιουργηθεί πολλοί διάδρομοι και διαφόρων ειδών χώροι.
Φαίνεται ότι υπήρχαν καιρό πριν τις αντικρίσει ο Ξενοφών και συνέχισαν να χρησιμοποιούνται για πολλούς αιώνες ακόμα. Στην Βυζαντινή εποχή, από τον 4ο αιώνα μ.Χ., η πόλη που βρέθηκε στο Derinkuyu, λεγόταν «Μαλακοπέα» ή «Μαλακοπή». Ανά τα χρόνια, οι κάτοικοί της αυξάνονταν ραγδαία. Επεκτεινόταν συνεχώς.
Αν περπατούσε κανείς σε εκείνο το σημείο τον 12ο αιώνα μ.Χ., σίγουρα δεν θα μπορούσε να φανταστεί τι θα συνέβαινε κάτω από τα πόδια του. Μέχρι τότε, λειτουργούσαν πολλά και διάφορα καταστήματα και αγορές, κουζίνες, εκκλησίες, πρώιμα σχολεία, εργαστήρια λαδιού και κρασιού, φρεάτια εξαερισμού, πηγάδια και στάβλοι στην πόλη, ανάμεσα στα οποία περιφέρονταν καθημερινά τουλάχιστον 20.000 άνθρωποι, συν τα ζώα τους. Και όλα αυτά, 40 ή 60 μέτρα κάτω από τη γη.
Η τοποθεσία της πόλης, είχε κι άλλο ένα πλεονέκτημα. Την μυστικότητα. Από τον 8ο έως τον 12ο αιώνα μ.Χ., και αργότερα, η πόλη ήταν καταφύγιο, καθώς τότε μαίνονταν οι μάχες μεταξύ Βυζαντινών και Αράβων. Τον 14ο αιώνα, οι κάτοικοι εκεί προστατεύονταν κινούμενοι υπογείως, από τις επιθέσεις του Μογγόλου κατακτητή Ταμερλάνου, ο οποίος τότε είχε βάλει σε εφαρμογή το σχέδιό του να ανασυγκροτήσει την πάλαι ποτέ Μογγολική Αυτοκρατορία.
Η πόλη συνέχισε να υπηρετεί τον σκοπό συντήρησης και προστασίας των κατοίκων της, μέχρι και την κατάκτηση της περιοχής από τους Οθωμανούς. Τον 20ο αιώνα, οι κάτοικοι της ήταν οι Έλληνες της Καππαδοκίας, οι οποίοι κατέφευγαν στα υπόγεια σπίτια τους για να ξεφύγουν από τις διώξεις τους.
Το 1923, μετά την καταστροφή της Σμύρνης και την σύμβαση της Λωζάνης, η οποία προέβλεπε την ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας – Τουρκίας, αυτή η λάθρα ζωντανή και γεμάτη ενέργεια πόλη, εγκαταλείφθηκε οριστικά. Και όχι μόνο εγκαταλείφθηκε, αλλά και ξεχάστηκε. Μέχρι την στιγμή που εκείνος ο άνθρωπος το 1963, αποφάσισε να ανακαινίσει το σπίτι του.
Η Μαλακοπή, είναι η μεγαλύτερη ανασκαμμένη πόλη στην Τουρκία. Όπως είπαμε, όμως, και παραπάνω, δεν είναι η μόνη. Αν ακολουθήσει κανείς μια σήραγγα που φτάνει τα 9 χιλιόμετρα σε μήκος, θα φτάσει σε μια άλλη μεγάλη και γνωστή υπόγεια πόλη, το Καϊμακλί.
Κάτω από το έδαφος της Καππαδοκίας, υπάρχουν δεκάδες υπόγειες πόλεις, οι οποίες φαίνεται μάλιστα ότι συνδέονται μεταξύ τους με σήραγγες πολλών χιλιομέτρων. Όλες μαζί, συγκροτούν έναν ολόκληρο υπόγειο κόσμο, του οποίου τα όρια δεν γνωρίζουμε ακόμα…
Βιβλιογραφία:
