Μια φορά κι έναν καιρό, όχι πολύ πίσω στο χρόνο, καμιά γυναίκα δεν έπιανε στο στόμα της τη λέξη από «Ε». Ήταν ταμπού, κατάρα και σε καμία περίπτωση ευλογία. Για την εμμηνόπαυση δεν μιλούσε καμία γυναίκα ανοιχτά. Και η πλειονότητα των μεγαλύτερων σε ηλικία «δεν κατάλαβε τίποτα». Αυτή ήταν η σταθερή απάντηση των μανάδων στις μεσήλικες κόρες τους όταν τις ρωτούσαν για το πως βίωσαν αυτό το αναπόδραστο στάδιο της ζωής των γυναικών. Λίγες τολμούσαν να πουν ότι υπέφεραν από εξάψεις, αϋπνίες, κατάπτωση.
Το στίγμα της εμμηνόπαυσης ήταν πασπαλισμένο με κλισέ περί υστερίας και τη μεταμόρφωση της γυναίκας στη μέση ηλικία σε «αόρατη». Αντίο γοητεία, σεξουαλικότητα, αντίο επιθυμία, καλημέρα θλίψη. Τα τελευταία χρόνια και χάρη σε πρωτοβουλίες επιδραστικών γυναικών, όπως η Μισέλ Ομπάμα, η Ναόμι Γουότς, η Γκουίνεθ Πάλτροου, η Χάλι Μπέρι, η Όπρα Ουίνφρι, η Μπρουκ Σιλντς (και τόσες ακόμα) η κουβέντα για την εμμηνόπαυση άνοιξε και ένα μεγάλο ταμπού έσπασε. Όλες μιλούν ανοιχτά για την περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση διεκδικώντας να ζήσουν με ποιότητα τα χρόνια που έρχονται. Μότο τους, αντί να μεγαλώνεις με αξιοπρέπεια, καλύτερα να μεγαλώνεις με φροντίδα.
Ο τροχός γύρισε. Στις πιο σέξι γυναίκες του πλανήτη συγκαταλέγεται στρατιά γυναικών «μιας κάποιας ηλικίας», «women of a certain age» όπως τραγουδούσε η αξέχαστη Τίνα Τέρνερ. Η Ντέμι Μουρ, η Νικόλ Κίντμαν, η Χάλι Μπέρι, η Τζένιφερ Άνιστον, η Σάλμα Χάγεκ, η Τζούλιαν Μουρ, η Κέιτ Μπλάνσετ, η Τζίνα Γκέρσον, η Τζένιφερ Λόπεζ, η Μόνικα Μπελούτσι… Κι αν ανέβουμε κατηγορία, η 87χρονη Τζέιν Φόντα και η 80χρονη Έλεν Μίρεν αλώνουν τις πασαρέλες.
«Ήταν σαν να με χτύπησε φορτηγό». Έτσι συγκρούσθηκε με την πρώιμη εμμηνόπαυση η ηθοποιός Γκίλιαν Άντερσον (X-Files, Sex education, The Crown), η οποία ανταπεξήλθε, ερωτεύθηκε ξανά και υπογράφει βιβλίο για τις ερωτικές επιθυμίες των γυναικών. Στις σελίδες του βιβλίου με τίτλο «Want» ξεκινά μια μικρή επανάσταση. Η Γκίλιαν Άντερσον συγκεντρώνει και προλογίζει τις ανώνυμες σεξουαλικές φαντασιώσεις γυναικών από όλο τον κόσμο- μαζί και τη δική της, επίσης ανώνυμη, εξομολόγηση. Όλες οι ιστορίες είναι εξαιρετικές και μοναδικές: γεμάτες επιθυμία, φόβο, οικειότητα, ντροπή, ικανοποίηση και, τελικά, απελευθέρωση. Το βιβλίο είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, καθώς ξεφορτώνεται τις ναφθαλίνες των στερεοτύπων.
Το «What Your Mother Never Told You About Health»- δηλαδή «Όσα δεν σου είπε ποτέ η μητέρα σου για την υγεία»- είναι ο τίτλος του επεισοδίου του podcast της Μισέλ Ομπάμα με τον αδερφό της, Κρεγκ Ρόμπινσον, όπου η Μισέλ ανοίγει για πρώτη φορά δημόσια τη συζήτηση γύρω από την περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση, επισημαίνοντας πόσο λίγο ενημερωμένες είναι οι περισσότερες γυναίκες για τις αλλαγές που θα βιώσουν. Ρωτούσε τη μητέρα της για την εμμηνόπαυση κι εκείνη της απαντούσε πως δεν θυμάται τίποτα. Τίποτα απολύτως!- Πώς είναι δυνατόν; Η πρώην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ δήλωσε ότι έχει υποβληθεί σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για τις εξάψεις έχοντας ενημερωθεί για τα οφέλη και τους κινδύνους.
«Θυμάμαι να βρίσκομαι σε μια επίσημη εκδήλωση με τον Μπαράκ, φορώντας κουστούμι, και ξαφνικά να καίγομαι. Νόμιζα ότι παθαίνω κρίση πανικού […] Χρωστάμε στον εαυτό μας να γνωρίζουμε το σώμα μας- να ξέρουμε τι συμβαίνει και να μην ντρεπόμαστε γι’ αυτό. Οφείλουμε να βοηθήσουμε τι επόμενες γενιές». Και να βοηθήσουμε και τους άνδρες να κατανοήσουν και να συμπαρασταθούν. Η Ομπάμα, στο ίδιο podcast, αναζητά από κοινού με την γυναικολόγο Σάρον Μαλόουν την απάντηση στο ερώτημα «τι σημαίνει «υγεία» για κάθε γυναίκα ξεχωριστά». Είναι το ίδιο για όλες;
Η Ναόμι Γουότς, στη διάρκεια της καριέρας της ως ηθοποιός, γλίτωσε από ένα βιβλικό τσουνάμι και από τον «King Kong» τον ίδιο, αλλά τίποτα δεν την είχε προετοιμάσει για την εμμηνόπαυση. «Ξυπνούσα μέσα στη νύχτα, μούσκεμα στον ιδρώτα. Το δέρμα μου ήταν ξηρό και με φαγούρα. Οι ορμόνες μου ήταν εκτός ελέγχου. Θυμάμαι να νιώθω τόσο μπερδεμένη και μόνη, σαν να μην είχα καμία εξουσία πάνω στο ίδιο μου το σώμα». Και έτσι το 2022 ίδρυσε την Stripes, εταιρία ευεξίας και καλλυντικών με στόχο να υποστηρίξει τις γυναίκες που βρίσκονται στην περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση-φάσεις που, όπως έχει πει η ίδια, «παραμένουν ταμπού, παρ’ ότι αφορούν το μισό πληθυσμό».
Όταν οι γυναίκες μιλούν, ο κόσμος αλλάζει -όχι από θόρυβο, αλλά από αλήθεια. Η σιωπή γύρω από το σώμα, την υγεία, της επιθυμία, την ηλικία και την εμμηνόπαυση σπάει, και στη θέση της γεννιέται μια νέα αφήγηση: εκείνη της αυτογνωσίας, της αποδοχής, της δύναμης, της φροντίδας. Η εμμηνόπαυση δεν είναι πια το τέλος, αλλά η αρχή μιας άλλης ελευθερίας- μιας εποχής όπου οι γυναίκες ξέρουν ποιες είναι, τι θέλουν και δεν φοβούνται να το πουν. Γιατί τελικά, το πιο ριζοσπαστικό πράγμα που μπορεί να κάνει μια γυναίκα είναι να είναι ο εαυτός της, χωρίς ντροπή και χωρίς σιωπή.
