Ας μεταφερθούμε στις ταραγμένες εποχές των μέσων του 20ου αιώνα. Στα πρόθυρα της έναρξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγο πριν οι Γερμανοί του Χίτλερ, εισβάλλουν στην Πολωνία.
Στη Γλασκώβη, στην Σκωτία του 1937, οι εργάτες δουλεύουν πυρετωδώς κατασκευάζοντας κάθε είδους πλοία, τα οποία προορίζονταν να σχίσουν τις θάλασσες του κόσμου. Συγκεκριμένα, στο ναυπηγείο «Scott & Sons» της εταιρείας «J. & A. Gardner and Co. Ltd.», κατασκευάστηκε το πλοίο «Saint Bedan».
Θα μου πείτε, γιατί να μας ενδιαφέρει ένα άσχετο πλοίο ανάμεσα στα αμέτρητα άλλα που κατασκευάστηκαν στη Σκωτία εκείνη την εποχή; Γιατί αυτό το πλοίο, ακολούθησε μια πορεία, που ούτε οι ερευνητές του πίστευαν στην αρχή. Και ενώ αρχικά δεν είναι φανερό, συνδέεται άρρηκτα με την Ελλάδα και έχει επηρεάσει ένα συγκεκριμένο μέρος όσο κανένα άλλο. Αλλά ας μην προτρέχουμε.
Από τις 14 Ιανουαρίου 1937, το «Saint Bedan» βγήκε στα ανοιχτά. Με βάση τα βρετανικά ναυτικά αρχεία, το πλοίο λειτουργούσε ως μεταφορικό και επιβατικό. Με το ξέσπασμα, όμως, του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τέθηκε να εξυπηρετήσει υψηλότερους και σημαντικότερους σκοπούς.
Με την κήρυξη του πολέμου, οι Γερμανοί, ξεκινώντας από την Πολωνία, άρχισαν να κατακτούν ολόκληρη την κεντρική Ευρώπη. Μέχρι το 1940, κατάφεραν να φτάσουν ως την Γαλλία. Γνωρίζοντας ότι η Τύχη πάντα επιφυλάσσει κινδύνους και σε τέτοιες περιπτώσεις κανείς δεν πρέπει να στηρίζεται μόνο στην ελπίδα ότι θα ξεφύγει από τα άγνωστα μελλούμενα, η βρετανική κυβέρνηση οργάνωσε εκκενώσεις τόσο στο Λονδίνο όσο και σε άλλες μικρότερες περιοχές, αλλά και νησιά.
Στις εκκενώσεις των νησιών συμμετείχε και το «Saint Bedan», προσφέροντας πολύτιμες υπηρεσίες.
Η συμβολή του, όμως στην δύσκολη αυτή περίοδο για την Δυτική Ευρώπη δεν σταμάτησε εκεί. Οι Γερμανοί, έχοντας προχωρήσει πια στα ενδότερα της Γαλλίας, απομόνωσαν τα στρατεύματα των Συμμάχων στον Βορρά. Ο συμμαχικός στρατός κατέληξε εγκλωβισμένος στις ακτές και αν δεν έφευγε το συντομότερο, θα κατέληγε στα χέρια τους. Αυτό που ακολούθησε, έμεινε στην ιστορία ως η «Εκκένωση της Δουνκέρκης». Πλοία στάλθηκαν στη Μάγχη από την Βρετανία, μαζί και το «Saint Bedan», παίρνωντας και σώζοντας χιλιάδες ανθρώπους πριν προλάβουν να φτάσουν οι αντίπαλοι.
Το «Saint Bedan», επέστρεψε μετά από κάποια χρόνια στο προσκήνιο του πολέμου και έδωσε το παρόν ακόμα και στην καθοριστική απόβαση στην Νορμανδία, κατά την οποία ο στρατός των Συμμάχων δημιούργησε το προγεφύρωμα για την αντεπίθεση και την αρχή της απελευθέρωσης των γαλλικών πόλεων.
Τις επόμενες δεκαετίες, το πλοίο επέστρεψε στα πρότερα, απλά καθήκοντά του, μεταφέροντας φορτία και επιβάτες ανάμεσα σε Βορειοδυτική Αγγλία και Ιρλανδία.
Το 1964, όμως, είναι η χρονιά που θα φύγει από τις βορειοδυτικές ακτές της Ευρώπης, στις οποίες μάλλον δεν ξαναγύρισε ποτέ. Και αυτό είναι και το σημείο, από το οποίο η ιστορία του γράφεται στην Ελλάδα.
Αγοράζεται από έναν πλοιοκτήτη στη Θεσσαλονίκη και παίρνει το όνομα «Παναγιώτης». Από εκεί και μετά, για 24 χρόνια χάνονται τα ίχνη του. Στα αρχεία της Αγγλίας, φαίνεται ότι άλλαξε τέσσερα ονόματα και έξι ιδιοκτήτες. Στα ελληνικά ναυτικά αρχεία, όμως, ο ρόλος και η δραστηριότητά του παραμένουν άγνωστα.
Ξαναεμφανίζεται το 1980, σαν απόστρατος θα έλεγε κανείς, που από την εξουθένωση από τον πόλεμο και την ανάγκη για γρήγορα έσοδα, έχει στραφεί στην παρανομία. Το τελευταίο ταξίδι του «Παναγιώτη», είναι επικό.
Στις 12 Σεπτεμβρίου 1980, ξεκινά από το Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς, με ψεύτικη δήλωση απόπλου και προορισμό τον Πειραιά. Στα μισά της διαδρομής, όμως, αλλάζει πορεία και στρέφεται προς τη Δύση. Ο «Παναγιώτης», έχει μετατραπεί σε πλοίο λαθρεμπορίου τσιγάρων και στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχει πάρε δώσε με την ιταλική Μαφία.
Ο ιδιοκτήτης του συνεργάστηκε με την εγκληματική οργάνωση «Καμόρα» και είχε συμφωνήσει να παραλάβει τσιγάρα ξένης προέλευσης αξίας 200.000 δολαρίων, να τα μεταφέρει και να τα παραδώσει στη Νάπολι. Μετά την παραλαβή, πλοικτήτης και πλοίαρχος αλλάζουν τα σχέδια τους. Θα πουλούσαν οι ίδιοι τα λαθραία τσιγάρα στην Ελλάδα. Έτσι το πλοίο, αντί να διασχίσει την Αδριατική, επέστρεψε στο Ιόνιο. Η Μοίρα, όμως, του επιφυλάσσει ένα κακό τέλος.
Με την επιστροφή στα ελληνικά ύδατα, ξεμένει από καύσιμα. Ο καιρός επιδεινώνεται και η θάλασσα μανιάζει. Το πλοίο πλέει ακυβέρνητο, παραδομένο στους ανέμους των 8 μποφόρ. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, παθαίνει βλάβη στη μηχανή. Αδυνατώντας να ελέγξει το σκάφος, ο καπετάνιος το ρίχνει σε έναν στενό όρμο. Αυτός και το πλήρωμα, το εγκαταλείπουν.
Το πλοίο παραμένει μέχρι σήμερα στον όρμο, στην παραλία που πριν από αυτό το γεγονός ήταν ο Αϊ Γιώργης. Γερμένο και σκουριασμένο, παλεύοντας να μην το καταπιεί η άμμος. Ποτέ, όμως, ξεχασμένο. Το αντίθετο, μάλιστα, θα έλεγε κανείς. Παρά την άγνωστη ιστορία του πριν καταλήξει εκεί, αποτελεί από μόνο του σημαντικό στοιχείο του χαρακτήρα του νησιού στο οποίο κείτεται εδώ και 45 χρόνια. Δεν είναι άλλο, από το πασίγνωστο «Ναυάγιο» της Ζακύνθου...
Βιβλιογραφία:
https://www.tovima.gr/2024/07/02/society/nayagio-zakynthou-ayti-einai-i-iroiki-istoria-tou-diasimou-ploiou/
https://www.ertnews.gr/ert3/stin-zakyntho-xoris-to-nayagio/
https://www.cnn.gr/focus/explainers/story/146703/nayagio-zakynthoy-h-istoria-toy-ploioy-panagiotis-poy-prosaraxe-stin-akti
https://www.tovima.gr/print/vimagazino/nayagio-zakynthoucroi-agnosteslfiroikes-tou-lfimeres/
