Πόσο περίεργο μας φαίνεται τη σήμερον ημέρα όταν ανακαλύπτουμε μια μικρή αποκομμένη φυλή ιθαγενών, σε μια τελείως άγνωστη ακρούλα της Γης; Θα σας απαντήσω εγώ. Πολύ περίεργο. Αυτό γιατί πλέον, είμαστε όλοι συνδεδεμένοι. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε λεπτό, είναι μονίμως γνωστό το τι συμβαίνει σε κάθε μέρος του πλανήτη. Στο μακρινό παρελθόν, όμως, ολόκληρος ο κόσμος ζούσε στην άγνοια.
15ος και 16ος αιώνας. Οι αιώνες των Ανακαλύψεων. Αιώνες που στιγματίζονται από ατρόμητους εξερευνητές που έσπασαν τα όρια του τότε γνωστού κόσμου και ξεχύθηκαν στους ωκεανούς, αψηφώντας πεισματικά τους κινδύνους. Η εποχή των σκληρών ναυτικών που έσκιζαν τις θάλασσες του κόσμου, σαλπάροντας για άγνωστα και αχαρτογράφητα μέρη κυνηγώντας τη φήμη, την δόξα, το χρήμα, αλλά και την περιπέτεια. Η εποχή, που ήρθαν σε επαφή και σύγκρουση ολόκληροι πολιτισμοί.
Άνθρωποι που ζούσαν ταυτόχρονα πάνω στη Γη, νόμιζαν ότι τα όρια του τόπου τους, ήταν και τα όρια του κόσμου. Η στιγμή των Ανακαλύψεων, ήταν η στιγμή που παρουσιάστηκαν στο προσκήνιο και τάραξαν τον ανθρώπινο πληθυσμό, όσο ποτέ άλλοτε μέχρι τότε, οι έννοιες της πολιτισμικής διαφορετικότητας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της προσωπικής ελευθερίας, που έμελλαν να ταλανίσουν τους επόμενους αιώνες την ανθρωπότητα.
Ο Ίνκα Γκαρθιλάσο δε λα Βέγα, ήταν ένας συγγραφέας και ιστορικός ισπανικής καταγωγής, ο οποίος είναι γνωστός για τα χρονικά που έγραψε με θέμα την ιστορία, τον πολιτισμό και την κοινωνία των Ίνκας, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της ισπανικής κατάκτησης της κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Από αυτά τα έργα που εξιστορούν το χάος, τις συγκρούσεις και τα νέα δεδομένα που επικράτησαν, δεν μπορούσε να λείπει (είναι ποτέ δυνατόν;) ένας Έλληνας.
Στην βενετοκρατούμενη Κρήτη, το 1485, γεννήθηκε ο Πέτρος Τζανακάκης. Οι γονείς του Πέτρου, ήταν Βενετοί που είχαν μετοικήσει στην Ελλάδα. Πέθαναν κατά τη διάρκεια μιας τουρκικής επιδρομής στο νησί το 1487. Από εκεί και μετά, η πορεία του άλλαξε για πάντα.
Αυτός και τα αδέρφια του, τέθηκαν υπό την προστασία ενός θείου τους και μεταφέρθηκαν στην Δαλματία (περιοχή που ανήκε στην σημερινή Κροατία). Όταν ο Πέτρος έφτασε σε κατάλληλη ηλικία, έφυγε από την οικογένειά του και εγκαταστάθηκε στην Ισπανία, όπου κατατάχθηκε στον στρατό και απέκτησε το όνομα «Pedro de Candia», δηλαδή ο «Πέτρος από τον Χάνδακα» (η μεσαιωνική ονομασία του Ηρακλείου της Κρήτης). Έγινε άξιος στρατιώτης, καθώς φαίνεται ότι τα έτη 1509 και 1510, συμμετείχε σε μάχες στη Βόρεια Αφρική, εναντίον Βερβερίνων πειρατών και των Οθωμανών που υποστήριζαν τα διάφορα μουσουλμανικά εμιράτα της περιοχής. Διακρίθηκε για τις ικανότητές του στο πυροβολικό και για την χαρακτηριστική του τόλμη στα πεδία των μαχών. Παντρεύτηκε και έκανε παιδιά με μια Ισπανίδα ευγενικής καταγωγής.
Καμπή της ζωής του, ήταν το 1526, όταν επιλέχθηκε να συνοδέψει στον λεγόμενο «Νέο Κόσμο» που βρισκόταν δυτικά του Ατλαντικού Ωκεανού, τους Κονκισταδόρες (Conquistadores), τους Ισπανούς κατακτητές που τότε ήταν υπεύθυνοι για την δημιουργία και επέκταση της Ισπανικής Αυτοκρατορίας. Πρώτος προορισμός, ήταν ο Παναμάς. Εκεί, μπήκε στην υπηρεσία του Φρανθίσκο Πιθάρρο, ενός από τους γνωστότερους εξερευνητές και Ισπανούς κατακτητές της ιστορίας. Παρακάτω, θα δείτε γιατί.
Στην σημερινή νοτιοδυτική Αμερική, άκμαζε μια άλλη, γηραιότερη από την ισπανική, αυτοκρατορία ενός πολιτισμού, που υπήρχε σε αυτά μέρη πριν ακόμα οι Ευρωπαίοι μάθουν την ήπειρό τους από τον Κολόμβο. Ενός προκολομβιανού πολιτισμού. Δεν μιλάμε για άλλη, από την Αυτοκρατορία των Ίνκας.
Οι Ίνκας, δηλαδή στην γλώσσα τους την Κέτσουα «ο λαός του Ήλιου», κατοικούσαν αρχικά στις κορυφές των Άνδεων του Περού. Μέσω της επεκτατικής πολιτικής των βασιλιάδων τους, κατάφεραν να κάνουν δικά τους όλα σχεδόν τα παράλια εδάφη της νοτιοδυτικής Αμερικής και να εντάξουν στην επικράτειά τους τις εκεί φυλές, με τις οποίες μετά μοιράστηκαν το όνομά τους. Ήταν ένας λαός με πολύ ιδιαίτερη τέχνη και αρχιτεκτονική, με έφεση στην αγγειοπλαστική, την μεταλλουργεία και την γεωργία. Είχαν αναπτύξει ένα τεράστιο εμπορικό δίκτυο και είναι γνωστοί για την ακριβή ρυμοτομία των πόλεων τους και τις ικανότητες τους στην κατασκευή ενός από τα εκτενέστερα οδικά δίκτυα της προκολομβιανής Αμερικής. Γνωστός ήταν επίσης και ο πλούτος τους, καθώς υπήρχαν φήμες ότι οι πόλεις, τα αγάλματα και τα σερβίτσια των ευγενών ήταν φτιαγμένα από χρυσό και ασήμι.
Όλα αυτά, μέχρι να πατήσουν το πόδι τους οι Ευρωπαίοι. Ο Πέτρος ο Κρητικός, λοιπόν, ήταν μαζί με τους άντρες του Πιθάρρο κατά τη δεύτερη εκστρατεία κατά των ιθαγενών. Το πλοίο τους εξερευνούσε όλες τις δυτικές ακτές, μέχρι τη στιγμή που ξέμειναν από προμήθειες. Μετά από μήνες διαμονής σε ένα νησί και την έλευση, τελικά, ενός άλλου πλοίου από τον Παναμά, ο τότε Κυβερνήτης έδωσε εντολή να λήξουν το ταξίδι και να γυρίσουν πίσω. Τότε ο Πιθάρρο, εκτέλεσε μια, κινηματογραφική θα έλεγε κανείς, κίνηση κατά την οποία έβγαλε το σπαθί του και χάραξε μια ευθεία γραμμή στην άμμο. Έπειτα είπε, «Όσοι θέλουν να μείνουν φτωχοί να γυρίσουν στον Παναμά. Όσοι θέλουν να γίνουν πλούσιοι να περάσουν αυτήν την γραμμή και να έρθουν μαζί μου». Ο Πέτρος, ήταν μέσα στους θρυλικούς «Διάσημους Δεκατρείς», οι οποίοι πέρασαν αυτήν την γραμμή και έπλευσαν μόνοι τους μαζί με τον Πιθάρρο εναντίον των ιθαγενών.
Το 1528, οι δεκατρείς Κονκισταδόρες έφτασαν στο λιμάνι-φρούριο των Ίνκας «Tumbes», στα σημερινά σύνορα Εκουαδόρ και Περού. Τότε ήταν, που ο Πέτρος βγήκε μπροστά και προσφέρθηκε να εισέλθει μόνος του στην άγνωστη πόλη. Ο Πέτρος ήταν αυτός που περιπλανήθηκε ανάμεσα στους Ίνκας και είδε με τα μάτια του την αγορά τους, τα πανέμορφα κτίρια και τα χρυσά αναθήματα στον Ναό του Ήλιου. Όταν επέστρεψε στους συμπολεμιστές του, αφού τους έδειξε ένα πρόχειρο σχέδιο της πόλης σε ύφασμα και τους είπε ότι τους περιμένουν πολλά πλούτη, ο Πιθάρρο τον έχρισε υπαρχηγό και τον έκανε έμπιστό του και δεξί του χέρι. Γύρισαν στον Παναμά και επέστρεψαν μετά από κάποια χρόνια, προετοιμασμένοι να επιτεθούν στην Αυτοκρατορία του Ήλιου.
Τον Νοέμβριο του 1532, ο Πέτρος ήταν παρών στην σύλληψη του τελευταίου αυτοκράτορα των Ίνκας, του Αταχουάλπα, στην πόλη Καχαμάρκα και είδε την αυτοκρατορία τους να καταρρέει. Ήταν από τους πρώτους που αντίκρισαν την περίφημη πρωτεύουσά τους, το Κούσκο και αποτέλεσε τον πρώτο δήμαρχό της. Έζησε το υπόλοιπο της ζωής του εκεί, μα το τέλος του ήταν άδοξο. Πέθανε σε συμπλοκή ανάμεσα σε υποστηρικτές του Πιθάρρο και ενός άλλου αρχηγού των Κονκισταδόρων, του Ντιέγκο δε Αλμάγκρο. Ο Ίνκα Γκαρθιλάσο δε λα Βέγα, έμαθε όλη την ιστορία του Πέτρου του Κρητικού, από έναν νόθο του γιο, συμμαθητή του στο σχολείο, στο Κούσκο, τον οποίο λέει ότι απέκτησε από μια πριγκίπισσα των Ίνκας.
Βιβλιογραφία:
https://www.mixanitouxronou.gr/i-agnosti-istoria-toy-mikroy-petroy-apo-tin-kriti-poy-poylithike-se-sklavopazaro-pos-egine-exereynitis-kai-kataktitis-toy-peroy/
https://www.reader.gr/ellada/petros-o-kritikos-i-synarpastiki-zoi-toy-ellina-poy-polemise-kata-ton-inkas/572008
https://filomatheia.info/themata/istoria/petros-o-kretikos-konkistador-ex-erakleiou-ormomenos
http://micro-kosmos.uoa.gr/gr/magazine/ergasies_foititon/ettap/2014-15/inkas/thriskeia.htm
