Δημοκρατία και μέλλον στο καλοκαιρινό Μουσείο Μπενάκη

Δημοκρατία και μέλλον στο καλοκαιρινό Μουσείο Μπενάκη

Πώς θα μπορούσε να είναι το μέλλον, πώς μία καλλιτεχνική συνάντηση μπορεί να αποτελέσει «πείραμα» δημοκρατίας, πώς το σώμα υπερβαίνει δομές ιεραρχίας οραματιζόμενο μια εναλλακτική ηθική τάξη, πώς καταγράφεται η μορφή στο Ισλάμ και πώς απαθανατίζεται το τοπίο της Δήλου; Ερωτήματα σαν αυτά αντιστοιχούν στις νέες εκθέσεις του Μουσείου Μπενάκη οι οποίες ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό τον τρέχοντα μήνα. Φιλοξενούνται στην Αθήνα, στα κτίρια επί της Πειραιώς 138 καθώς και στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού επί της Κουμπάρη 1, καθώς και στο Σαντιρβάν, στη Δράμα. Οι εκθέσεις αυτές «τρέχουν» παράλληλα με εξίσου σημαντικές στο κτίριο της Πειραιώς, εκείνες για τον Γιάννη Παππά, τον Λάκη Παπαστάθη και τον Χριστόφορο Κατσαδιώτη.

Τα πρώτα θυρανοίξια νέας έκθεσης θα γίνουν επί της Πειραιώς 138, όπου 27 δημιουργοί κάτω των 40 ετών χρησιμοποιούν ποικίλα μέσα και διερευνούν πιθανές εκδοχές του μέλλοντος στις οποίες θα μπορούσαν να αναδυθούν ανανεωμένες σχέσεις με τον φυσικό κόσμο. Υπό τον τίτλο «In a bright green field» (12/06-13/09), η ομαδική έκθεση φέρνει στο προσκήνιο μια γενιά καλλιτεχνών που δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στις τοπικές ιστορίες της Ελλάδας και της Κύπρου και πώς αυτές είναι χρήσιμες για την ανάλυση ευρύτερων προκλήσεων του κόσμου. 

Στη δουλειά τους, καταγράφουν τις καταιγιστικές αλλαγές στην εργασία και το φυσικό τοπίο τις οποίες επιταχύνει η τεχνολογία, ενώ επισημαίνουν τις νέες μορφές συλλογικότητας που εμφανίζονται στην αστική και αγροτική ζωή. Τα έργα τους διερευνούν την ποιητική των υποδομών, τις βουκολικές μορφές επιστημονικής φαντασίας, τον αστικό ανιμισμό και τις παραγωγικές συνεργασίες που έχουν αντίκτυπο πολύ πέρα από τον χώρο του μουσείου.

Πηγή φωτ.: Μουσείο Μπενάκη

Η έκθεση συνδιοργανώνεται από το Μουσείο Μπενάκη, το New Museum και το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ. Το τελευταίο, θα εκδώσει το συνοδευτικό πλήρως εικονογραφημένο κατάλογο, αποτελούμενο από κείμενα που φέρουν την υπογραφή του Gary Carrion-Murayari, της επιμελήτριας και συγγραφέως Δανάης Γιαννόγλου που εργάζεται στην Αθήνα καθώς και της επιμελήτριας και συγγραφέως Ιουλίτας Τουμαζή με έδρα τη Λευκωσία.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Ραΐσσα Αγγελή, Νίκη Αναλυτή, Ιλεάνα Αρναούτου, Ισμήνη Κινγκ, Δαμιανός Ζησίμου, Δανάη Ηώ, Μπάυρον Καλομαμάς, Κωνστάντζα Καψάλη, Κυριάκος Κυριακίδης, Ιωάννα Λημνιού, Μαρία Λουίζου, Μαριέττα Μαυροκορδάτου, Πολίνα Μίλιου, Μαρίνα Ξενοφώντος, Ελένη Οδυσσέως, Νεφέλη Παπαδημούλη,  Θεόδουλος Πολυβίου, Σοφία Ροζάκη, Δαυίδ Σαμπεθάι, Δέσποινα Σανιδά-Κρεζία, Μάριος Σταμάτης, Τεό Τριανταφυλλίδης, Μαρία Τουμάζου, Bέρα Χοτζόγλου, Άννα Χουσιάδα, 
Latent Community (Ιώνιαν Μπισάι, Σωτήρης Τσίγκανος), The Post Collective (Mirra Markhaëva, Ivolginsk, Buryatia) και Έλλη Βασσάλου.

«Skinscapes» της Νεφέλης Παπαδημούλη. Πηγή φωτ.: Μουσείο Μπενάκη

Η έκθεση «In a bright green field» ανοίγει για το κοινό την ίδια ημέρα με την ατομική του χορογράφου και εικαστικού Michael Kliën, «Parliament», που αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο στο αναδυόμενο δημιουργικό πεδίο της «κοινωνικής χορογραφίας» (social choreography), επαναπροσδιορίζοντας τη δυναμική των ανθρωπίνων σχέσεων και θέτοντας επί τάπητος ζητήματα δημοκρατίας. 

Σε διάστημα επτά εβδομάδων κατά το οποίο θα διαρκέσει (έως 15/07), το «Parliament» θα παρουσιαστεί ως έκθεση πλήρους κλίμακας στο ισόγειο του Μουσείου επί της Πειραιώς 138, αποτελώντας έναν ζωντανό οργανισμό – ένα δίκτυο σχέσεων που υπερβαίνει τις κυρίαρχες δομές εξουσίας και ιεραρχίας και συνάμα ένα «πείραμα» δημοκρατίας.  

Καθημερινά, οι συμμετέχοντες θα συναντώνται για να υφάνουν μια χορογραφία σχέσεων, με αυτή τους τη συναναστροφή θα κληθούν να εμπλακούν βαθιά με τους άλλους και έτσι θα αναδυθούν αυθεντικές συνδέσεις. Την έκθεση επιμελούνται οι Πολύνα Κοσμαδάκη και Alexander Strecker. Δηλώσεις συμμετοχής εδώ.

Πηγή φωτ.: Μουσείο Μπενάκη

Μεταφερόμαστε στο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη επί της Κουμπάρη 1, όπου ξεδιπλώνεται (21/06-21/09) το τοπίο της Δήλου ως γεωγραφικά ορισμένου, και ως τόπου μεταφυσικά ασύλληπτου. Η έκθεση φέρει τον τίτλο «Δήλος. Νήσος εν πλω» της Erieta Attali και προσκαλεί τους επισκέπτες να αντικρίσουν τη Δήλο ως ένα πέρασμα: ένα νησί εν πλω ανάμεσα στο φως και τη σκιά, τη Γη και τον ουρανό, το αρχαίο και το αιώνιο. 

Η έκθεση φέρει την επιμέλεια της καλλιτέχνιδος καθώς και του Λάμπρου Παπανικολάτου, και αποτελείται από 25 εκτυπώσεις μεγάλης κλίμακας της Erieta Attali, μια ταινία μικρού μήκους (7’) της Ελισάβετ Τσουχτίδη, και μια χαρτογράφηση σχεδιασμένη από τον αρχιτέκτονα Άρη Καφαντάρη. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό υπογράφει ο Τάσος Ροΐδης.

«Χίλιες και μία μορφές» στη Δράμα

Μία κατάδυση στην ισλαμική τέχνη προσφέρει η έκθεση «Χίλιες και μία μορφές, Ζωγραφιές και Σχήματα» (22/06-23/11), στο Σαντιρβάν, στη Δράμα, ταξιδεύοντας το κοινό σε διαφορετικό χωροχρόνο μέσα από κοσμικά έργα που αντικατοπτρίζουν τεχνική δεξιοτεχνία και υψηλό επίπεδο καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η προκειμένη μορφή τέχνης χαρακτηρίζει την πολιτισμική ταυτότητα ενός κόσμου που επεκτάθηκε σε μια ευρεία γεωγραφική περιοχή, από τις χώρες της Μέσης Ανατολής και τη Βόρεια Αφρική μέχρι την Κεντρική Ασία και την Άπω Ανατολή. Παρά τις διαφορές ανάμεσα σε περιοχές και περιόδους, η ισλαμική τέχνη διατηρεί κοινά στοιχεία που προσδίδουν μια αίσθηση ενότητας. 

Όψη του Σαντροβάν στη Δράμα. Πηγή φωτ.: Μουσείο Μπενάκη/ benaki.org/

Η ιστορία του ισλαμικού κόσμου αποτελείται από έναν ιστό δυναστειών και αυτοκρατοριών, με διαφοροποιημένες πολιτισμικές και γεωγραφικές καταβολές, οι οποίες διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο και καθεμία άφησε την παρακαταθήκη της μέσα από την τέχνη και την αρχιτεκτονική. Η ισλαμική αισθητική επηρεάστηκε από τις τοπικές παραδόσεις, εμπλουτίζοντας τη διαφορετική έκφραση της τέχνης σε περιοχές από τη Βόρεια Αφρική έως τη Νοτιοανατολική Ασία. Αυτή η κληρονομιά υπογραμμίζει την επίδραση του Ισλάμ στην παγκόσμια ιστορία, καθώς συνεχίζει να διαμορφώνει τις θρησκευτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ταυτότητες εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Τμήμα εκθέματος από τις «Χίλιες και μία μορφές, Ζωγραφιές και Σχήματα». Πηγή φωτ.: Μουσείο Μπενάκη

Η έκθεση φέρει την επιμέλεια της Μίνας Μωραΐτου και συνοδεύεται από κείμενα των Barry Bergdoll, Γεώργιου-Στυλιανού Πρεβελάκη και Δημήτρη Φιλιππίδη.

Κεντρική φωτ.: Όψεις του Μουσείου Μπενάκη επί της Πειραιώς 138 και επί της Κουμπάρη 1