Του Γιάννη Σιδέρη
Το υπενθύμισε προχθές το Βήμα. Το 1989 που έσπασε το μονοπώλιο της κρατικής τηλεόρασης και μπήκαμε στην εποχή της ιδιωτικής, υπουργοί, βουλευτές και πολιτικά στελέχη ξημεροβραδιάζονταν στα τηλεοπτικά παράθυρα. Μέθυσαν από την έκθεση στο γυαλί άπαντες, και φυσικά ορισμένοι κάηκαν από αυτό.
Σε εκείνη τη φάση παρενέβη η αλησμόνητη Μελίνα λέγοντας στους συντρόφους της: «Ακούστε και τη θεατρίνα, να βγαίνετε στην τηλεόραση μόνο όταν έχετε κάτι καινούργιο και σημαντικό να πείτε».
Φυσικά η Μελίνα δεν νοιαζόταν για θεωρίες. Όντας χορτασμένη από δημοσιότητα σπάνια έβγαινε, αλλά είχε πηγαίο ένστικτο («δεν αρέσουμε πια κε Πρόεδρε, είχε πει στον Αντρέα, όταν το ΠΑΣΟΚ άρχισε να παίρνει τα κάτω του). Φυσικά δεν εισακούσθη.
Τα κομματικά στελέχη και δη του ΠΑΣΟΚ, που κατά την Κατσιφάρειο ρήση αν δεν ήταν ο Αντρέας δεν θα τους ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τους, συνέχισαν γοητευμένα, σαν τις νυχτοπεταλούδες, να στροβιλίζονται στους τηλεοπτικούς προβολείς – ένας μάλιστα φέρεται να είχε και μόνιμο «αι λαϊνερ», υπακούοντας στην εσωτερική προσταγή «έσο έτοιμος».
Έκτοτε η κατάσταση δεν καλυτέρεψε. Αντιθέτως. Με την αύξηση των καναλιών και των ραδιοφώνων αυξήθηκε η πολιτική μπουρδολογία. Οι πολιτικοί έγιναν βασικοί συντελεστές και άμισθοι συνεργάτες των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών. Και καλά των ραδιοφωνικών. Με το κινητό βγαίνεις στον αέρα και από το γραφείο ή το διάδρομο της Βουλής. Αλλά η τηλεοπτική εκπομπή σε θέλει παρόντα, να θυσιάσεις εργατοώρες που αφαιρείς από τη δουλειά για την οποία έχεις εκλεγεί και πληρώνεσαι από το λαό, και να τις σπαταλάς υπέρ του «σταρ» παρουσιαστή, που βρίσκει εύκαιρους επώνυμους «συνεργάτες».
Και το χειρότερο, δεν την αφιερώνεις στην καλύτερη μορφή δημοσιογραφίας. Όσο πιο φωνακλάς είσαι, τόσο κάνεις νούμερα και γίνεσαι περιζήτητος. Η ενημέρωση του λαού για χρόνια δεν ήταν πρωταρχικός σκοπός, πρωταρχικός ήταν ο τσακωμός. Αυτή ήταν η χειρότερη υπηρεσία των καναλιών και όχι η μυθοποιημένη διαπλοκή. Διαπλοκή σαφώς υπήρχε, αλλά την ήκιστη ποιότητα του πολιτικού διαλόγου δεν την καθόριζε η σκοπιμότητα της διαπλοκής. Την καθόριζε η σκοπιμότητα της τηλεθέασης, η ποιότητα των παρουσιαστών - δημοσιογράφων, η ποιότητα των φωνακλάδων ή εκκεντρικών καλεσμένων και - εν τέλει- η ποιότητα του κοινού που αντί για ενημέρωση γούσταρε τζέρτζελο.
Έτσι η πολιτική σκηνή από τη βουλή και τα υπουργικά γραφεία, μεταφέρθηκε στα τηλεοπτικά παράθυρα, και κυρίως στα πρωϊνάδικα, όπου γίνονταν και ανακοινώσεις μελλοντικού κυβερνητικού έργου.
Κάτι τέτοιο έγινε και χθες σε συνέντευξη στο ραδιόφωνο του Σκαι από τον ήπιων τόνων υπουργό κ. Κώστα Καραμανλή. Όσοι δεν πληρώνουν να νιώθουν σαν αποβράσματα της κοινωνίας. Εντάξει, δεν είπε «είναι αποβράσματα». Αλλά η λέξη έχει έντονη φόρτιση, και άλλωστε δεν σηματοδοτεί την συγκεκριμένη παραβατικότητα. Ακόμη και εν τη ρύμη του λόγου του, να ξαφνιάστηκε από την ερώτηση, πάλι η λέξη ήταν αναντίστοιχη και επιβάλει την συγνώμη.
Φυσικά έχει δίκιο στο θέμα του εισιτηρίου. Έχουμε ταξιδέψει αρκετά και η έννοια του τζαμπατζή δεν υφίσταται. Και όσοι αδυνατούν να πληρώσουν έχουν ως άποροι, όπως και εδώ, δωρεάν εισιτήριο. Όμως στην χώρα μας είναι πιο περίπλοκο. Κατ΄ αρχάς το εισιτήριο είναι ακριβό για το μέσο βαλάντιο, ειδικά των νέων. Αν δεν μπορεί να μειωθεί γιατί πληρώνει τα σπασμένα Σπίρτζη και του πρώτου εξαμήνου των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, ας τεκμηριωθεί με επίσημη ανακοίνωση που θα έχει αριθμούς και πίνακες.
Επίσης απαιτείται και ενσυναίσθηση ότι στη χώρα μας υπάρχει κοινωνικό υπόβαθρο απαίτησης για τζάμπα μετακίνηση. Στη χώρα του «δεν πληρώνω» ουδείς θα αισθανθεί «απόβρασμα». Αντιθέτως θεωρείται είτε μαγκιά, είτε πολιτική αντίσταση, και εν πολλοίς κοινωνικό δικαίωμα.
Όμως πέραν της (αμπελο)κοινωνιολογίζουσας προσέγγισης, υπάρχει το πολιτικό πλαίσιο. Εάν πρέπει να γίνει μια καμπάνια για την ανάγκη να κατανοήσουν όλοι ότι πρέπει να πληρώνουν, ας γίνει οργανωμένα με τη βοήθεια ειδικών. Καις ας ανακοινωθεί επισήμως από το υπουργείο. Σε προανακοινώσεις μέσω ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών εκπομπών εμφιλοχωρούν ατυχήματα και δικαίως ξεσηκώνουν σκόνη.
Τα ανωτέρω με αφορμή το «ατύχημα» του υπουργού. Ισχύει όμως για όλους και με όλες τις κυβερνήσεις. Ενίοτε εκτίθενται. Σαν χθες, ή σαν εκείνο τον υπουργό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ που το πρωί από το σπίτι του δήλωνε στα ράδια ότι του έλειπαν 400 εκατομμύρια για μισθούς και συνάξεις, και ώσπου να πάει στο γραφείο τα είχε βρει! Και έγινε πάρτι στα social media.
Δουλειά τους είναι τα υπουργεία και όχι η άμισθη συνεργασία με τους ραδιοτηλεοπτικούς εκπομπάρχες. Και επίσης δουλειά τους είναι η παραγωγή έργου και όχι η ηθική αποτίμηση του κοινού.
