Υπόκωφες δονήσεις σημειώνονται στην ελληνική κοινωνία, όπως τις κατέγραψε ο «σεισμογράφος» της εταιρείας Marc για το Πρώτο Θέμα. Δονήσεις που δε φτάνουν στους οξειδωμένους δέκτες της Αριστεράς η οποία χρησιμοποιεί ως «αντισεισμική θωράκιση» την καθήλωση σε δοξασίες παρωχημένων δεκαετιών.
Ίσως η άνοδος στο προσκήνιο νέων γενιών, απαλλαγμένων από μεταπολιτευτικές και ακόμη και μεταπολεμικές ψυχώσεις, που ύψωναν τείχη και αρνείτο να αφουγκραστεί την ηχώ των νέων καιρών, ίσως η τραυματική εμπειρία των απογοητεύσεων του επικού (στα λόγια και ψοφοδεούς στην πράξη) αντιμνημονιακού αγώνα, αλλά και η υπερκατάχρηση κάποιων «δικαιωμάτων», συνέβαλαν σε μια νέα ωριμότητα και στην απόρριψη των δογμάτων που όρισαν τη μεταπολίτευση.
Αποκαλυπτική ήταν η έρευνα της Marc, που ακόμη και ακριβής να μην είναι στα ποσοστά που δίνει, κάτι επιτρέπει να ψυχανεμιστείς για τις ραγδαίες αλλαγές που έχουν συντελεστεί στην κοινωνική συνείδηση, και που σου επιτρέπουν να μετέλθεις την πολυχρησιμοποιημένη φράση περί του «τέλους της μεταπολίτευσης».
Γιατί το τέλος της μεταπολίτευσης δε σχετίζεται τόσο με τις αλλαγές στην κορυφή του πολιτικού σκηνικού, αλλά με την αλλαγή νοοτροπίας στην κοινωνική βάση. Και η έρευνα της Marc κονιορτοποιεί βεβαιότητες πάνω στις οποίες στήθηκαν κομματικές και κοινωνικές μυθολογίες, κομματικά ποσοστά και κυβερνητικά κέρδη. Μυθολογίες που και τώρα μας ταλανίζουν.
Για παράδειγμα, ακόμη και στις νεότερες ηλικίες από 17 ως 34 ετών, οι έξι στους δέκα τάσσονται πλέον υπέρ της τοποθέτησης καμερών στους δημόσιους χώρους των πανεπιστημίων. Το ποσοστό συμφωνίας αυξάνεται με την ηλικία.
Και μένουν κάποια κόμματα και οι φοιτητικοί τους συνδικαλιστές να ωρύονται αγανακτισμένοι. Περίπου σαν τον κάποτε εμβληματικό Στέφανο Τζουμάκα που αναφώνησε οργίλος όταν ρωτήθηκε για την τοποθέτηση καμερών: «Φυσικά και όχι. Τι είναι τα πανεπιστήμια, στρατόπεδα; Γιατί δε γράφετε απ’ έξω 21η Απριλίου; Να έρθει και ο Χίτλερ ρε. Να έρθει και ο Φράνκο ρε».
Σε αυτά έχει μείνει ο συμπαθής Στέφανος που προφανώς έχει χάσει επεισόδια. Οι κάμερες δε θα μπουν να καταγράφουν τους συνδικαλιστές και το περίφημο «φοιτητικό κίνημα» αλλά τις αλητοσυμμορίες. Και όσοι μιλούν σαν τον Στέφανο δεν έχουν κατανοήσει ότι η μη υπεράσπιση του ασύλου απέναντι σε αυτές τις συμμορίες, έφερε την απονομιμοποίησή του στη λαϊκή συνείδηση.
Επίσης μόνο το 52% όσων δηλώνουν αριστεροί διαφωνεί με την ελεγχόμενη είσοδο στα πανεπιστήμια. Αλλά οι ίδιοι σε ποσοστό 42% συμφωνούν με την αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας στους ταραξίες. Το 71% επίσης πιστεύει ότι οι ζημιές πρέπει να πληρώνονται από εκείνους που τις προξενούν, ενώ στο γενικό σύνολο το ποσοστό ανεβαίνει στο 78%.
Παράλληλα υπέρ της πολυσυζητημένης αξιολόγησης στο δημόσιο τάσσεται το 88% του συνολικού πληθυσμού αλλά και το 79% των ίδιων των δημοσίων υπαλλήλων. Εδώ καταγράφεται το πρωτοφανές: Δύο στους τρεις δημοσίους υπαλλήλους συμφωνούν με την κατάργηση της μονιμότητας ώστε να απομακρύνονται όσοι δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Που σημαίνει ότι μεγάλα τμήματα ευσυνείδητων δημοσίων υπαλλήλων αγανακτούν από την αναισθησία όσων νομίζουν ότι έδεσαν τον γάιδαρό τους.
Ενδεικτικά τα ανωτέρω από τη δημοσκόπηση της Marc. Κάποιοι ίσως θεωρήσουν ότι υποχώρησαν οι αριστερές ιδέες μέσα στην κατακλυσμιαία επέλασή του νεοφιλελευθερισμού. Μπορεί να συμβάλει και αυτό. Εκείνο όμως που σίγουρα συμβάλει είναι η υπερεκμετάλλευση κάποιων κεκτημένων δικαιωμάτων που στην ακραία τους έκφραση συνέβαλαν στην περιχαράκωση ενός κλοιού ευνοημένων, στον οποίο δεν εισχωρούσε ο κοινωνικός έλεγχος.
Γιατί για παράδειγμα δεν είναι αριστερό να είσαι απλώς υπέρ της δημόσιας Παιδείας. Πρέπει αυτή να είναι εξίσου ανταγωνιστική, παραγωγική και καινοτόμα με την ιδιωτική. Μόνο έτσι την υπερασπίζεσαι, και όχι σκιαμαχώντας υπερασπιζόμενος ένα άσυλο χάριν συμμοριών που στην ουσία με τη συμπεριφορά τους το καταπατούν.
Δεν αρκεί να είσαι απλώς υπέρ των δημοσίων επιχειρήσεων. Πρέπει αυτές να είναι παραγωγικές, κερδοφόρες, να υπηρετούν κι όχι να επιβαρύνουν με παράλογα «δικαιώματα» (π.χ. επίδομα έγκαιρης προσέλευσης ή πλυσίματος χεριών) ή με τεράστια ελλείμματα το κοινωνικό σύνολο.
Και για να συνδεθούμε με τα τρέχοντα. Δεν αρκεί να είσαι υπέρ των δημοσίων συγκοινωνιών και κατά της ιδιωτικοποίησης. Πρέπει να αποδέχεσαι και τον αυστηρό έλεγχο, την τιμωρία και την αξιοκρατία, ώστε να μην έχεις Τέμπη.
Κάτι πού έχει ξεχαστεί μέσα στην ξέφρενη «ξυλολιάδα», είναι ότι το αδιανόητο δυστύχημα συνέβη στον δημόσιο τομέα του σιδηροδρόμου και όχι στη Hellenic Train. Και συνέβη (πέραν των προσωπικών ευθυνών του σταθμάρχη για τις οποίες θα αποφανθεί η δικαιοσύνη) και επειδή κάποιοι συνάδελφοι του άπειρου σταθμάρχη έφυγαν νωρίτερα από το προβλεπόμενο ωράριό τους, αφήνοντάς τον μόνο του.
