Τα μικρότερα στοιχεία ύλης στον κόσμο που έχουν προκύψει από διασπάσεις/συγκρούσεις υψηλής ενέργειας, είναι τα κουάρκ. Πόσο μικρό είναι ένα κουάρκ; Το μέγεθος των κουάρκ εκτιμάται ότι είναι μικρότερο από 10⁻¹⁹ μέτρα (δηλαδή 0,0000000000000000001 m). Αυτά λέει η επιστήμη. Στην πολιτική ιστορία των αλυσίδων διασπάσεων και συγκρούσεων της εγχώριας Αριστεράς τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Αν υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο να εξειδικεύεται με επιτυχία η Αριστερά στη χώρα μας, αυτό είναι οι διασπάσεις. Που συνοδεύονται από διαγραφές, από εκκαθαρίσεις και από διώξεις. Από αποκαθηλώσεις, ξεπουλήματα, προδοσίες, συνωμοσίες και ύποπτα σενάρια. Οπότε η σημερινή κατάληξη του πρώην χώρου Σύριζα, που πιθανότατα θα οδηγήσει σε νέες διασπάσεις δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Αποτελεί επαλήθευση της συγκεκριμένης ιστορικής διαδρομής.
Το επίσημο κομμουνιστικό κίνημα στη χώρα μας που αποτέλεσε την πολιτική μήτρα όλων των αριστερών κομμάτων και ομάδων, είχε ιδρυθεί το 1918, ως ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας), με 800 περίπου μέλη και 35 συνέδρους. Το νεοσύστατο ΣΕΚΕ αποτέλεσε μέλος της Δεύτερης Κομμουνιστικής Διεθνούς, από την οποία και αποχώρησε τον Μάιο του 1919.
Η πρώτη εσωτερική αντιπολιτευτική ομάδα με την επωνυμία Κομμουνιστική Ένωση, είχε δημιουργηθεί από πρώην μέλη της Σοσιαλιστικής Νεολαίας, λόγω της καθυστέρησης ένταξης του ΣΕΚΕ στην Γ' Κομμουνιστική Διεθνή. Ακολούθησε η πρώτη διάσπαση, με την αποχώρηση της ομάδας Σιδέρη που οδήγησε στην ίδρυση του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ελλάδος.
Το 1923 διαγράφεται από το ΣΕΚΕ μια ομάδα στοχαστών του μαρξισμού, η οποία ίδρυσε την Αρχειομαρξιστική Οργάνωση, από το όνομα του περιοδικού «Αρχείον του Μαρξισμού». Οι Αρχειομαρξιστές προσχώρησαν στον τροτσκισμό γύρω στο 1929-1930, όταν εντάχθηκαν στην Αριστερή Αντιπολίτευση του Τρότσκι και μετονομάστηκαν σε ΚΟΜΛΕΑ (Κομμουνιστική Οργάνωση Μπολσεβίκων Λενινιστών Ελλάδας - Αρχειομαρξιστές).
Το ΣΕΚΕ μετονομάζεται σε ΚΚΕ (Ελληνικό Τμήμα Κομμουνιστικής Διεθνούς) το 1924, με τη νέα ηγετική ομάδα Πουλιόπουλου που ηγείτο των «Παλαιών Πολεμιστών», να διαγράφει ως οπορτουνιστές (δηλαδή καιροσκόπους με μικροαστικές αντιλήψεις) ολόκληρη την αρχική ιδρυτική ομάδα του ΣΕΚΕ.
Η θέση του νεαρού ΚΚΕ για «Ενιαία και Ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη», που υιοθετήθηκε το 1924 καθ' υπόδειξη της Κομιντέρν, είχε οδηγήσει στην επόμενη εσωκομματική κρίση, με σύγκρουση των ομάδων Πουλιόπουλου και Κορδάτου. Βέβαια, αρκετά αργότερα, το 1935 η θέση είχε κριθεί λανθασμένη και είχε αντικατασταθεί από την «πλήρη εθνική και πολιτική ισοτιμία σε όλες τις εθνικές μειονότητες».
Εν τω μεταξύ τον Μάρτιο 1927, συγκρούονται εντός του ΚΚΕ τρεις τάσεις. Οι Σταλινικοί, οι Τροτσκιστές ή Λικβινταριστές και οι Κεντριστές. Τότε, μετά από παρέμβαση του εκπροσώπου της Κομιντέρν, Ρέμελε, είχαν διαγραφεί οι Τροτσκιστές, καθώς και δυο ιδρυτικά και ιστορικά στελέχη. Ο Κορδάτος για αντικομματική στάση και ο Σταυρίδης για φιλοαστικές αποκλίσεις. Το 1928 μετά τη διαγραφή των Τροτσκιστών ακολούθησε και η διαγραφή των Κεντριστών.
Ακολουθεί μια μακρά περίοδος, που στην ιστορία της Αριστεράς ονομάστηκε ως «φραξιονιστική πάλη χωρίς αρχές», όταν ο μηχανισμός των Οργανώσεων του ΚΚΕ και της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας διασπάται σε δύο αντίπαλες παρατάξεις προσπαθώντας η μία να εξοντώσει την άλλη. Η Κομιντέρν είχε χαρακτηρίσει τη μια ομάδα ως «οπορτουνιστική δεξιά φράξια» και την άλλη ως «αναρχοσυνδικαλιστική φράξια». Κατηγορώντας και τις δυο ως αποκλίνουσες από την ορθόδοξη γραμμή του Μαρξισμού-Λενινισμού.
Ακολούθησε το 1931 κλήση 38 στελεχών του ΚΚΕ από την Κομιντέρν στη Μόσχα, με σκοπό τη λογοδοσία και τη συμμόρφωση. Με το Νίκο Ζαχαριάδη να κινεί τα νήματα, από τα 38 αυτά στελέχη, μόνο δύο επέστρεψαν μερικούς μήνες αργότερα στην Ελλάδα. Και συγκεκριμένα ο Γιώργης Σιάντος και ο Κώστας Θέος, οι οποίοι επανεντάχθηκαν στην ηγεσία του ΚΚΕ. Οι υπόλοιποι παρέμειναν στη Σοβιετική Ένωση. Κάποιοι από αυτούς επέστρεψαν αρκετά αργότερα, μεταμελημένοι. Ενώ κάποιοι άλλοι δεν επέστρεψαν ποτέ. Και μερικοί εκτελέστηκαν την περίοδο των σταλινικών εκκαθαρίσεων (1936-38).
Ακολούθησε η καθαίρεση και διαγραφή σύσσωμης της Κεντρικής Επιτροπής και του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΕ και η εγκατάσταση στη θέση τους εγχώριων πιονιών του Στάλιν. Ακολούθησε η περίοδος 1939-1941 με τα μισά στελέχη του ΚΚΕ να κατηγορούν τα άλλα μισά για χαφιεδισμό. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου έγινε και η μεγάλη μεταστροφή Ζαχαριάδη, που ενώ στην αρχή είχε καλέσει τους Έλληνες σε αντιφασιστικό αγώνα μαζί με την κυβέρνηση Μεταξά για να αντιμετωπίσουν τον κατακτητή, στη συνέχεια χαρακτήρισε τον αγώνα στην Αλβανία ιμπεριαλιστικό που εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των μοναρχοφασιστών και κάλεσε τους μαχόμενους Έλληνες να στραφούν κατά του Μεταξά επιδιώκοντας «έντιμη» ειρήνη με τους Ιταλούς με τη διαμεσολάβηση της ΕΣΣΔ.
Από το 1950 και μετά οι χαφιεδολογίες, οι κατηγορίες για προδοσίες και οι εσωκομματικές καταδίκες αποτελούσαν μέρος της καθημερινότητας του ΚΚΕ, που έφτασαν το 1956 στην καθαίρεση του μεγάλου τιμονιέρη Ζαχαριάδη. Ακολούθησε νέα διάσπαση με τη δημιουργία του Επαναστατικού Κομμουνιστικού Κινήματος Ελλάδας (ΕΚΚΕ) και της Οργάνωσης Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας (ΟΜΛΕ) για να οδηγηθεί το ΚΚΕ στην οριστική διάσπαση του 1968, με το ΚΚΕ (γραφείο Εξωτερικού) και το ΚΚΕ (γραφείο Εσωτερικού).
Από εκεί και πέρα είχαν ανοίξει οι ασκοί του Αιόλου. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, δεκάδες κόμματα, ομάδες κομμουνιστών, λενινιστών, νεομαρξιστών, αρχαιομαρξιστών, νεοσταλινικών, μαοϊκών, τροτσικιστών, οπαδών της χήρας του Μάο, του καθεστώτος Χότζα ξεφύτρωσαν από παντού, μέσα από συνεχείς διασπάσεις, εκκαθαρίσεις και καταγγελίες για προδοσίες και ξεπουλήματα.
Ένας νέος κύκλος διασπάσεων ξεκίνησε το 2015. Από τον Σύριζα, είχαν προκύψει τρία νέα κόμματα. Η Πλεύση Ελευθερίας γνωστότερη ως κόμμα Κωνσταντοπούλου, το ΜέΡΑ-25 ή κόμμα Βαρουφάκη και η Λαϊκή Ενότητα - Ανυπότακτη Αριστερά των Λαφαζάνη και λοιπών στελεχών που είδαν το επαναστατικό έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια τους, μετά τη kolotumba του Αλέξη Τσίπρα μετά το Δημοψήφισμα του 2015. Η διάσπαση αυτή δεν είχε στοιχίσει πολύ. Καθώς στο άρμα του Σύριζα είχαν προστεθεί αυτομάτως ακροδεξιοί από το κόμμα Καμένου και στελέχη του στενού πολιτικού περιβάλλοντος του Κώστα Καραμανλή. Παράλληλα στο εσωτερικό του Σύριζα λειτούργησαν διάφορες ομάδες και τάσεις όπως η «Ομπρέλα», η «6+6», η ομάδα των 87», οι «προεδρικοί», οι «4» και άλλες.
Η αγρανάπαυση κράτησε μέχρι το 2023. Το δακτυλίδι που δόθηκε από τον Αλέξη Τσίπρα στον Στέφανο Κασσελάκη, ήταν αρκετό για να πυροδοτήσει νέες εντάσεις. Η ανάληψη της αρχηγίας του Σύριζα από έναν - σύμφωνα με τον ίδιο - πρώην εφοπλιστή και πρώην στέλεχος της Goldman Sachs, οδήγησε σε νέα διάσπαση. Με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο τμήμα του πρώην υπουργικού συμβουλίου της συγκυβέρνησης Τσίπρα – Καμένου να αποχωρήσει, ιδρύοντας το κόμμα της Νέας Αριστεράς.
Ακολούθησε η διεκδίκηση της αρχηγίας του Σύριζα, από έναν πρώην μετακλητό υπάλληλο γραφείων βουλευτών και υπουργών της Νέας Δημοκρατίας, από έναν πρώην πολιτικό του κύκλου των Ανεξάρτητων Ελλήνων του Πάνου, από έναν πρώην Ανταρσύα και ένα μικρομεσαίο πολιτικό στέλεχος χωρίς αισθητή παρουσία, σε ένα συνέδριο που έχει μείνει στην ιστορία ως το «Συνέδριο στο Μπουζουξίδικο». Ένα συνέδριο που οδήγησε σε νέα διάσπαση και στην ίδρυση ενός ακόμα κόμματος, του Κινήματος Δημοκρατίας, γνωστού και ως κόμμα Κασσελάκη.
Όσοι νομίζουν ότι οι διασπάσεις του Σύριζα και η δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας - Ανυπότακτης Αριστεράς, της Πλεύσης Ελευθερίας, του Μέρα25, της Νέας Αριστεράς και του Κινήματος Δημοκρατίας, αποτελούν εκπλήξεις των τελευταίων ετών, προφανώς δεν γνωρίζουν το βαθύ χαρακτήρα της Αριστεράς που είναι ταυτισμένος με το εσωκομματικό μίσος και τη διχόνοια.
Ωστόσο, σήμερα η επανεμφάνιση του νέου Αλέξη Τσίπρα, δημιουργεί ακόμα περισσότερες εντάσεις. Και αυτό διότι δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν ότι ο rebranded Αλέξης Τσίπρας μπορεί να επιστρέψει στην εξουσία. Με αποτέλεσμα τόσο στο εσωτερικό των ερειπίων του Σύριζα, όσο και στη Νέα Αριστερά, κάποιοι να ξεχνούν τις ιδεολογικές διαφορές τους και το αγεφύρωτο πολιτικό τους μίσος και να επιχειρούν να πηδήξουν πάνω στο νέο όχημα προς την κυβερνητική εξουσία.
Έτσι βρισκόμαστε σήμερα θεατές μπροστά σε ένα φαινόμενο νέων διασπάσεων, που μας φέρνει στο μυαλό τη διάσπαση του ατόμου του υδρογόνου και τα κουάρκ.
Κάποτε, τα εσωκομματικά θέματα της Αριστεράς τα έλυνε η Κομιντέρν. Πριν από 100 χρόνια στις διασπάσεις κρινόταν η ιδεολογική καθαρότητα, η εύνοια της κομμουνιστικής Μόσχας και οι χορηγίες της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα 100 χρόνια μετά, οι σύντροφοι λύνουν τις διαφορές τους, με κριτήριο την πολιτική τους επιβίωση και το ρεσάλτο στην εξουσία.
