Σε δημοσιονομικό γκρεμό και μάλιστα με… σπασμένα φρένα οδεύει η Ευρώπη και η μοναδική λύση είναι να γίνουν οι απαραίτητες τονωτικές ενέσεις που θα επιτρέψουν στην ευρωπαϊκή οικονομία να αναπτυχθεί με ρυθμούς που δεν έχει πετύχει στο παρελθόν.
Την ώρα που διεθνώς θεωρείται δεδομένο ότι η Ευρώπη παραμένει ουραγός των εξελίξεων και απλώς παρακολουθεί τη μεγάλη μάχη ΗΠΑ-Κίνας για την παγκόσμια κυριαρχία στον τομέα της τεχνολογίας και όχι μόνο, η έκθεση Ντράγκι έρχεται για ακόμα μία φορά στο προσκήνιο. Τα περίπου 800 δισ. ευρώ επιπλέον επενδύσεων που εκτιμά ο «Super Mario» ότι χρειάζεται η Ευρώπη ετησίως μπορεί να ακούγονται πολλά, όμως η κατάσταση είναι πραγματικά οριακή.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το ευρωπαϊκό δημόσιο χρέος μπορεί να αυξηθεί από 86% σήμερα σε πάνω από 150% έως το 2040, με φόντο τις τρέχουσες τάσεις στον πληθωρισμό και στα επιτόκια, τις δημογραφικές πιέσεις, τις αυξημένες δαπάνες για υγεία, συντάξεις και άμυνα, καθώς και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Με άλλα λόγια, το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για έκρηξη του δημοσίου χρέους και νέα μεγάλη δημοσιονομική κρίση μέσα στην επόμενη 15ετία.
Λύση υπάρχει, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την πρόθεση να συμφωνήσουν σε αυτήν. Διότι είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να αναβαθμιστούν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι αναπτυξιακές προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας, λαμβάνοντας μέτρα που μέχρι στιγμής δεν δείχνουν να συγκεντρώνουν την απαραίτητη συναίνεση.
Η απάντηση είναι η ανάπτυξη. Χρειάζονται επενδύσεις επί επενδύσεων σε όλους τους τομείς και ενώ οι Ευρωπαίοι σχεδόν διαφημίζουν ότι έχουν ήδη ενσωματώσει τις προτάσεις Ντράγκι στις πολιτικές της Κομισιόν, η αλήθεια είναι ότι σημειώνονται μεγάλες καθυστερήσεις τόσο σε επίπεδο ταχύτητας στη λήψη αποφάσεων, όσο και σε επίπεδο συντονισμού.
Όπως εκτιμά το ΔΝΤ, οι δαπάνες για συντάξεις και υγεία στην Ευρώπη θα αυξηθούν κατά περίπου 3,5% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο μέσα στα επόμενα 15 χρόνια. Πρόκειται για μια δημοσιονομική «βόμβα» που θα δοκιμάσει τις αντοχές της Ένωσης σε όλα τα επίπεδα.
Το Ταμείο, μάλιστα, προειδοποιεί πως αν οι Ευρωπαίοι δεν πράξουν εγκαίρως τα απαιτούμενα για την τόνωση της ανάπτυξης, υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθούν μπροστά στο απόλυτο αδιέξοδο, καθώς θα είναι αργά για να μπορέσουν τα όποια μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής να αποτρέψουν την εκρηκτική άνοδο του χρέους (debt explosion risk) σε μη βιώσιμα επίπεδα.
Όπως δηλαδή συνέβη και την περασμένη δεκαετία, μόνο που αυτή τη φορά θα κινδυνεύει πολύ περισσότερο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Δεν θα είναι μόνο η μικρή Ελλάδα και τα «μαύρα πρόβατα» του Νότου, αλλά ορισμένες από τις μεγαλύτερες οικονομίες. Στο επίκεντρο μάλιστα βρίσκεται η Γαλλία η οποία αν συνεχίσει έτσι οδεύει με μαθηματική ακρίβεια σε δημοσιονομικό γκρεμό.
Ενώ λοιπόν η ευρωπαϊκή οικονομία χρειάζεται «restart» και την εφαρμογή ενός φιλόδοξου στρατηγικού πλάνου που θα την επαναφέρει σε τροχιά ισχυρής ανάπτυξης και ανταγωνισμού των μεγάλων οικονομιών του πλανήτη, οι Ευρωπαίοι δείχνουν να μην έχουν συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο και Ισπανία εμφανίζουν δημόσιο χρέος άνω του 100% του ΑΕΠ, με την υποσημείωση ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε διαφορετική φάση – σημειώνει την ταχύτερη μείωση και πετυχαίνει πλέον κάθε χρόνο τους δημοσιονομικούς στόχους. Ειδικά το χρέος της Γαλλίας αναμένεται, σύμφωνα με την S&P, να ξεπεράσει το 120% του ΑΕΠ το 2028, από 112% το 2024, γεγονός που θα το καταστήσει μη βιώσιμο και θα φέρει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης πιο κοντά στο ΔΝΤ.
Η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και της τραπεζικής ένωσης, η απλούστευση των κανόνων και πάνω απ’ όλα η συμφωνία για την πραγματική χρηματοδότηση των επενδύσεων που χρειάζονται, είναι οι παράγοντες που θα «ξεκλειδώσουν» την αναπτυξιακή δυναμική της Ε.Ε.
