«Έχουμε γίνει οι καλύτεροι πελάτες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας». «Στο τέλος η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα κατασκηνώσει στην Αθήνα». «Σε λίγο θα ενοικιάσει ξενοδοχείο η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην Αθήνα για να ελέγχει τα σκάνδαλα διαφθοράς επί κυβέρνησης Μητσοτάκη»: Είναι μερικά μόνο από τα κρύα αστεία του ΠΑΣΟΚ, σε μια ακόμη εκστρατεία δυσφήμησης της Ελλάδας. Ποια είναι, όμως, η αλήθεια για την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία;
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) λειτουργεί από το 2021 και έχει το στρατηγείο της στο Λουξεμβούργο. Μέλη της είναι 24 ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Η δομή της προβλέπει έναν επικεφαλής Ευρωπαίο Εισαγγελέα και δύο αναπληρωτές του. Όλοι προέρχονται από τα κράτη-μέλη του Οργανισμού. Σήμερα Ευρωπαία Εισαγγελέας είναι η Λάουρα Κοβέσι από τη Ρουμανία και οι αναπληρωτές της προέρχονται από την Γερμανία και την Τσεχία.
Κάθε χώρα διαθέτει τον δικό της εθνικό Ευρωπαίο Εισαγγελέα, ο οποίος διορίζεται με απόφαση της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλοι μαζί συναποτελούν το Κολλέγιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Σε κάθε κράτος, ο εθνικός Ευρωπαίος Εισαγγελέας συνεπικουρείται από δύο τουλάχιστον εθνικούς Ευρωπαίους εισαγγελείς.
Αυτό σημαίνει ότι καμιά Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δεν χρειάζεται να… κατασκηνώσει μόνιμα στην Ελλάδα, ούτε να νοικιαστεί κανένα ξενοδοχείο για να εγκατασταθεί. Διότι Έλληνες εισαγγελείς έχουν αναλάβει το έργο – και επομένως ορθώς η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη εξήγησε ότι δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί άλλη έρευνα από την ελληνική Δικαιοσύνη.
Πολύ περισσότερο που η κεντρική ευρωπαϊκή υπηρεσία επιβλέπει τις έρευνες και τις διώξεις σε εθνικό επίπεδο, ενώ οι εθνικοί Ευρωπαίοι Εισαγγελείς (EDPs, European Delegated Prosecutors) λειτουργούν απολύτως ανεξάρτητα από τις εθνικές τους Αρχές. Κάτι που σημαίνει πως οποιαδήποτε έναρξη άλλης έρευνας θα αποτελούσε απόπειρα υπονόμευσης αυτής της απόλυτης ανεξαρτησίας. Διότι όπως αναφέρει η EPPO – και όπως είναι λογικό – ο εθνικός Ευρωπαίος Εισαγγελέας είναι αυτός που θα στείλει την υπόθεση στα εθνικά δικαστήρια.
Στοιχειώδη πράγματα για όποιον έχει περάσει έξω από τη Νομική Σχολή. Ο εισαγγελέας δεν δικάζει. Δικάζει το δικαστήριο. Και οι υποθέσεις οδηγούνται σε εθνικά δικαστήρια που δικάζουν με βάση τις δικές τους διαδικασίες.
2.666 ενεργές υποθέσεις στην Ευρώπη το 2024
Και βέβαια, η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα που ελέγχεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Ούτε είμαστε οι «καλύτεροι πελάτες της».
Ήδη στους πρώτους επτά μήνες της λειτουργίας της η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκίνησε 576 έρευνες με υπολογιζόμενη βλάβη στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό – διότι μόνο αυτό ελέγχει – ύψους 5,4 δισ. ευρώ.
Στα τέλη του 2022 οι 114 εθνικοί Ευρωπαίοι Εισαγγελείς εργάζονταν πάνω σε 1.117 ενεργές έρευνες, με υπολογιζόμενη βλάβη επί του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού ύψους 14,1 δισ. ευρώ και είχαν δώσει εντολή να παγώσουν κεφάλαια ύψους 360 περίπου εκ. ευρώ.
Στις 3 του περασμένου Μαρτίου δόθηκε στην δημοσιότητα η ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για το 2024.
Όπως προκύπτει, στα τέλη του 2024 υπήρχαν 2.666 ενεργές έρευνες σε όλα τα κράτη-μέλη, που όπως είπαμε είναι 24. Μια αύξηση της τάξης του 38% σε σχέση με το 2023, με εκτιμώμενη ζημιά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό της τάξης των 24,8 δισ. ευρώ (22,3% αύξηση σε σχέση με το 2023). Πάνω από τα μισά (13,15 δισ. ευρώ) αφορούσαν διασυνοριακές απάτες σε σχέση με τον ΦΠΑ, με εμπλοκή του οργανωμένο εγκλήματος.
Περισσότερες από 1.500 νέες υποθέσεις άνοιξαν το 2024 (10% περισσότερες από το 2023) με εκτιμώμενη ζημία πάνω από 13 δισ. ευρώ.
Στα τέλη του 2024, υπήρχαν 311 ενεργές υποθέσεις σχετιζόμενες με το NextGenerationEU (οι 307 σχετιζόμενες με το Ταμείο Ανάκαμψης), με εκτιμώμενη ζημιά 2,8 δισ. ευρώ.
Επίσης το 2024:
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία επεξεργάστηκε 6.547 καταγγελίες. Άνω του 70% προήλθαν από ιδιώτες και 27% από εθνικές αρχές.
Πάγωσε κεφάλαια ύψους 849 εκ. ευρώ.
Απαγγέλθηκαν 205 κατηγορίες σε 869 πρόσωπα.
Ο αριθμός των εθνικών Ευρωπαίων Εισαγγελέων αυξήθηκε σε 166 και ο αριθμός του προσωπικού στα κεντρικά γραφεία του Λουξεμβούργου τα 275 άτομα.
Οι αγροτικές επιδοτήσεις στην πρώτη γραμμή
Ας δούμε τώρα τι συμβαίνει σε κάθε χώρα-μέλος (στοιχεία Δεκεμβρίου 2024):
- Ελλάδα: 84 ενεργές έρευνες εκτιμώμενης συνολικής βλάβης 1,71 δισ. ευρώ. Από αυτές οι 25 αφορούν σε αγροτικά προγράμματα.
- Ιταλία: 764 υποθέσεις, εκτιμώμενη βλάβη 7,05 δισ. ευρώ. Από αυτές οι 117 αφορούν σε αγροτικά προγράμματα.
- Γερμανία: 295 υποθέσεις, 5 δισ. ευρώ η εκτιμώμενη βλάβη, 9 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα.
- Ρουμανία (χώρα καταγωγής της Ευρωπαίας Εισαγγελέως): 380 έρευνες, 2,57 δισ. ευρώ, 67 για αγροτικά προγράμματα, 136 για περιφερειακά, 58 για προγράμματα κοινωνικής συνοχής.
- Ισπανία: 75 έρευνες, 464,8 εκ. ευρώ, 17 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα.
- Αυστρία: 46 ενεργές έρευνες εκτιμώμενης συνολικής βλάβης 735,5 εκ. ευρώ. Από αυτές, οι 29 αφορούν στο Ταμείο Ανάκαμψης.
- Βέλγιο: 79 ενεργές έρευνες, εκτιμώμενη βλάβη 1,47 δισ. ευρώ. Από αυτές οι 4 αφορούν σε αγροτικά προγράμματα και οι περισσότερες σε απάτες κυρίως όσον αφορά στον ΦΠΑ.
- Βουλγαρία: 254 ενεργές έρευνες, εκτιμώμενη βλάβη 1,13 δισ. ευρώ. Από αυτές οι 72 αφορούν σε αγροτικά προγράμματα.
- Κροατία: 80 ενεργές έρευνες, εκτιμώμενη βλάβη 373 εκ. ευρώ. Από αυτές οι 21 για αγροτικά προγράμματα.
- Κύπρος: 12 έρευνες, 583,42 εκ. ευρώ, 1 υπόθεση για αγροτικά προγράμματα, 4 για εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα.
- Τσεχία: 105 έρευνες, 779 εκ. ευρώ, 3 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα, 46 για περιφερειακά.
- Εσθονία: 13 έρευνες, 8,4 εκ. ευρώ, 3 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα, 8 για περιφερειακά.
- Φινλανδία: 13 έρευνες, 9,09 εκ. ευρώ, 2 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα.
- Γαλλία: 114 έρευνες, 642,8 εκ. ευρώ, 16 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα.
- Λετονία: 43 έρευνες, 130,7 εκ. ευρώ, οι 8 για αγροτικά προγράμματα.
- Λιθουανία: 39 έρευνες, 77,21 εκ. ευρώ, οι 10 για αγροτικά προγράμματα, οι 16 για περιφερειακά.
- Λουξεμβούργο: 18 έρευνες, 173,8 εκ ευρώ εκτιμώμενη βλάβη.
- Μάλτα: 16 έρευνες, 181,41 εκ. ευρώ, 4 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα.
- Ολλανδία: 32 έρευνες, 213,7 εκ ευρώ, 5 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα.
- Πορτογαλία: 69 έρευνες, 730,81 εκ ευρώ, 5 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα, 17 για περιφερειακά.
- Σλοβακία: 98 έρευνες, 681,2 εκ. ευρώ, 37 υποθέσεις για αγροτικά προγράμματα, 34 για περιφερειακά.
- Για την Πολωνία και τη Σουηδία δεν έχουμε στοιχεία, καθώς οι πρώτοι εθνικοί Ευρωπαίοι Εισαγγελείς διορίστηκαν τον Δεκέμβριο του 2024.
Με λίγα λόγια, δεν πρόκειται για ελληνικό φαινόμενο και ουδεμία σχέση έχουν με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα όλες οι εξυπνάδες που εκτοξεύουν ο κ. Ανδρουλάκης και τα στελέχη του. Ούτε έγινε η Ελλάδα «πρώτο θέμα για διασπάθιση ευρωπαϊκών πόρων», όπως αποφάνθηκε ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ Φάμελλος στην επίκαιρη ερώτησή του.
Και δεν πρόκειται για συμψηφισμό. Πρόκειται απλά για την αλήθεια…
*Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, δημοσιογράφος
