Μπορεί η πολιτική ατζέντα τις επόμενες εβδομάδες να κυριαρχείται από τις εξελίξεις σε κοινοβουλευτικό επίπεδο για την τραγωδία των Τεμπών, ωστόσο στη «μεγάλη εικόνα» και οδεύοντας στο τέλος της δεύτερης θητείας της, η κυβέρνηση δείχνει να επιδιώκει την επιστροφή στο πρόσημο των κυβερνητικών πολιτικών που αποτέλεσαν το «σήμα κατατεθέν» της στην αρχή της διακυβέρνησης της και περιγράφονται στο τρίπτυχο οικονομία-μεταρρυθμίσεις-υποδομές.
Το κυβερνητικό σχέδιο έχει δύο κεφάλαια, το πρώτο με χρονικό ορίζοντα το 2027 και το δεύτερο την περίοδο 2028-2034. Κεφάλαια άρρηκτα συνδεδεμένα, που απαιτούν συνέχεια, όπως υπογραμμίζουν κυβερνητικά στελέχη, προκειμένου όσα σήμερα μπαίνουν «στις ράγες» να μη χαθούν την επόμενη ημέρα.
Δύο από τα χαρακτηριστικά παραδείγματα, αποτελούν η Συνταγματική Αναθεώρηση -εκεί όπου η κυβέρνηση δηλώνει αποφασισμένη να «ανοίξει» τα σχεδόν απαγορευμένα έως σήμερα θέματα του άρθρου 16 και των ιδιωτικών πανεπιστημίων ή της αξιολόγησης στο δημόσιο, ακόμη και ζητήματος άρσης μονιμότητας υπό συγκεκριμένες συνθήκες, με την συζήτηση να αρχίζει από την παρούσα Βουλή και να ολοκληρώνεται στην επόμενη- αλλά και το παράδειγμα του πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ, που η διαπραγμάτευση του θα κορυφωθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2027, όταν την προεδρία της ΕΕ θα έχει η Ελλάδα.
Στο κυβερνητικό επιτελείο υπογραμμίζουν ότι «κλειδί» για την χώρα αποτελεί η διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας, κυρίως σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας και ενός περιβάλλοντος ρευστότητας διεθνώς, που καθιστά εξαιρετικά απρόβλεπτες τις συνθήκες που διαμορφώνονται, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να έχει ήδη αναφερθεί στη σημασία του ποιος θα βρίσκεται στην ηγεσία της χώρας, όταν η Ελλάδα θα κρατά τα «ηνία» της ΕΕ.
Εκτός από τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις, για τον κυβερνητικό σχεδιασμό η οικονομία και η ανάπτυξη των υποδομών αναδεικνύονται κομβικής σημασίας.
Χθες, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής πραγματοποίησε την δεύτερη συνεδρίασή του, υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη, ο οποίος είναι πλέον επιφορτισμένος ιδιαίτερα με τον συντονισμό του έργου των οικονομικών και παραγωγικών υπουργείων. Επί τάπητος ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη των οδικών, σιδηροδρομικών, ενεργειακών και τηλεπικοινωνιακών δικτύων, έργα, δηλαδή, που στοχεύουν τον εκσυγχρονισμό των υποδομών, ενισχύοντας τις προοπτικές σε βάθος χρόνου και συμβάλλοντας στην άρση των ανισοτήτων μεταξύ μεγάλων πόλεων και περιφέρειας.
Το χρονοδιάγραμμα των έργων αυτών τέμνεται με την ολοκλήρωση της τετραετίας, καθώς ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα-Πύργος θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025, ο Ε65, όπου εκκρεμεί το βορειότερο σκέλος, μέχρι τον Μάιο του 2026, το flyover της Θεσσαλονίκης τον Μάιο του 2027, ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης θα ξεκινήσει, για το μεγαλύτερο σκέλος, που θα συνδέει τα Χανιά με το Ηράκλειο, εντός του 2025, ο σιδηροδρομικός άξονας Αθήνα-Θεσσαλονίκη, μετά και την ανάταξη των καταστροφών που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία, θα ολοκληρωθεί το καλοκαίρι του 2026, η μεγάλη ηλεκτρική σύνδεση Αθήνα-Κρήτη το καλοκαίρι του 2025, η ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων το 2026. Παράλληλα, σχεδιάζονται ηλεκτρικές διασυνδέσεις με τα Δωδεκάνησα και το Βόρειο Αιγαίο, όπως και με τις γειτονικές χώρες, πχ Κρήτη-Κύπρος-Ισραήλ, Ιταλία και Αίγυπτος, αλλά και οι διεθνείς συμφωνίες, με πάγιο στόχο της κυβέρνησης να καταστεί η Ελλάδα διεθνής ενεργειακός κόμβος.
Καταλυτικός παράγοντας για τον κυβερνητικό σχεδιασμό, η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων της νέας Προγραμματικής Περιόδου, με την συζήτηση εντός κυβέρνησης να ξεκινά χθες στο ΚΥΣΟΙΠ, καθώς αρχίζει η διαπραγμάτευση για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα αφορά την περίοδο 2028-2034. Το κυβερνητικό επιτελείο θα διεκδικήσει τη χρηματοδότηση με επαρκείς πόρους των βασικών αναπτυξιακών και κοινωνικών τομέων, καθώς και κρίσιμων δημοσίων αγαθών με πολλαπλασιαστικά οφέλη, όπως η αμυντική θωράκιση και οι ενεργειακές διασυνδέσεις, στοχεύοντας στην αξιοποίηση αυτών των χρηματοδοτικών εργαλείων για την αντιμετώπιση των περιφερειακών ανισοτήτων.
Οι προτεραιότητες και επιδιώξεις της Αθήνας δεν είναι ασύνδετες με το ευρύτερο σκηνικό, που διαμορφώνεται στις Βρυξέλλες, εκεί, όπου πλέον η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της άμυνας μπαίνουν ως βασικοί πυλώνες στη διαμόρφωση πολιτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση χαρτογραφεί ήδη τα δεδομένα, τις συμμαχίες και τα επιχειρήματά της σε αυτή την διαπραγμάτευση, προτάσσοντας τους κρίσιμους τομείς για την χώρα της Συνοχής και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, με «όχημα» τα στοιχεία της οικονομίας.
Αυτό αναμένεται να είναι και το «ισχυρό χαρτί» στην ελληνική διαπραγμάτευση, που πιστοποιείται πλέον και από τις προβλέψεις των ευρωπαϊκών θεσμών. Στις εαρινές της προβλέψεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τοποθετεί την δυναμική της ελληνικής οικονομίας σταθερά πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης και της ΕΕ, προβλέποντας ανάπτυξη 2,3% το 2025 και 2,2% το 2026, την ώρα που αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη και την ΕΕ την ίδιες χρονιές. Θετικό πρόσημο από τις Βρυξέλλες και για την πορεία της ανεργίας, που εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 9,3% το 2025 και στο 8,7% το 2026, αλλά και για τον καθοριστικό λόγο χρέους προς το ΑΕΠ, που εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 140,6% το 2026.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κυβερνητικό επιτελείο σημείωναν ότι πλέον η Ελλάδα έχει αισθητά χαμηλότερο κόστος δανεισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες, στον απόηχο της υποβάθμισης του αξιόχρεου των ΗΠΑ από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s, την προηγούμενη εβδομάδα, γεγονός που αναδεικνύει, όπως τόνιζαν, τη σημασία της δημοσιονομικής πειθαρχίας που έχει πετύχει η χώρα. Όλα αυτά τα δεδομένα ενισχύουν το επιχείρημα, που διατυπώνεται από κυβερνητικά χείλη ότι ο οικονομικός σχεδιασμός γίνεται και πρέπει να συνεχίσει να γίνεται με γνώμονα τις δημοσιονομικές αντοχές της χώρας, διασφαλίζοντας ότι η Ελλάδα θα διαφυλάξει την αξιοπιστία που έχει ανακτήσει έναντι των αγορών.
Ο κυβερνητικός σχεδιασμός των επόμενων δύο ετών και τα αποτελέσματά του, είναι κρίσιμα στοιχεία του πολιτικού σκηνικού. Οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού από το βήμα της ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο, η πορεία της οικονομίας φέτος, αλλά και την επόμενη χρονιά, η διάχυση της ανάπτυξης στους πολίτες, η προώθηση μεταρρυθμίσεων και η ολοκλήρωση έργων υποδομής, η αναβάθμιση κρίσιμων τομέων, όπως η υγεία και οι μεταφορές, είναι το στοίχημα, που αν κερδηθεί, η κυβέρνηση θα το θέσει στη μια πλάστιγγα, ζητώντας από τους πολίτες την επανεκλογή της και την διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας για την συνέχιση αυτής της πορείας.
