Στις 11 το πρωί αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή η Εισηγητική Έκθεση του νέου κρατικού προϋπολογισμού από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκο Πιερρακάκη, με την κυβέρνηση να εστιάζει φέτος σε ένα σαφές τρίπτυχο: σταθερή ανάπτυξη, υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και περαιτέρω αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους.
Παρά την αυξανόμενη αβεβαιότητα στο διεθνές περιβάλλον, η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συνεχίσει για έκτη συνεχόμενη χρονιά να «τρέχει» με ρυθμό σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Η Κομισιόν, στην πρόσφατη φθινοπωρινή της έκθεση, τοποθετεί την ανάπτυξη για το 2026 στο 2,2%, διατηρώντας την Ελλάδα στην ομάδα των οικονομιών με τις καλύτερες επιδόσεις στην ΕΕ.
Η θετική αυτή δυναμική αναμένεται να ενισχύσει την καθοδική πορεία του δημόσιου χρέους, το οποίο υποχωρεί πλέον σταθερά από τα επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας. Για το 2027, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 137,6%, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010 και κατά περίπου 30 μονάδες χαμηλότερο σε σχέση με την περίοδο της κρίσης.
Έκπληξη στα πρωτογενή πλεονάσματα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εκτίμηση για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα, όπου αναμένεται θετική «έκπληξη». Στο προσχέδιο, τον Οκτώβριο, η πρόβλεψη για το 2026 είχε τεθεί στο 2,8% του ΑΕΠ. Ωστόσο, η Κομισιόν ανέβασε τον πήχη στο 3,4%, αποτυπώνοντας την καλύτερη του αναμενομένου πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών.
Στο δεκάμηνο του 2025, το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε τα 10,29 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας τον στόχο των 7,19 δισ. ευρώ. Αν και δεν αναμένεται να ξεπεράσει την περσινή επίδοση των 11,4 δισ., όλα δείχνουν ότι θα κινηθεί για ακόμη μία χρονιά πολύ πάνω από τον προγραμματισμό.
Οι φοροελαφρύνσεις που τροφοδοτούν την ανάπτυξη
Κεντρικό ρόλο στη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής έχει η νέα φορολογική μεταρρύθμιση, ειδικά μετά την ενσωμάτωση των μέτρων που είχαν εξαγγελθεί στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση, η αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος – με έμφαση στους νέους, τις οικογένειες με παιδιά και τη μεσαία τάξη – ενισχύει άμεσα το διαθέσιμο εισόδημα εκατομμυρίων πολιτών.
Η μείωση των συντελεστών σημαίνει πρακτικά μεγαλύτερη ωφέλεια με κάθε μελλοντική αύξηση αποδοχών για εργαζόμενους, συνταξιούχους, αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ συνοδεύεται από μια σειρά συμπληρωματικών παρεμβάσεων:
- Σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για οικισμούς έως 1.700 κατοίκους
- Μείωση ΦΠΑ σε ακριτικά νησιά έως 20.000 κατοίκους
- Μείωση φορολογίας ενοικίων και επιστροφή ενός μηνιαίου μισθώματος στους ενοικιαστές (καταβολή στις 28 Νοεμβρίου)
- Μείωση τεκμηρίων διαβίωσης για κατοικίες και περιουσιακά στοιχεία
- Απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης
Σημαντική είναι και η ενίσχυση των συνταξιούχων μέσω της σταδιακής κατάργησης της προσωπικής διαφοράς, των νέων αυξήσεων βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού, αλλά και της ετήσιας ενίσχυσης των 250 ευρώ για χαμηλοσυνταξιούχους και άτομα με αναπηρία.
Εν τω μεταξύ αύξηση καταγράφουν και οι επενδύσεις, οι οποίες αποτελούν βασικό μοχλό ανάπτυξης. Ο ρυθμός μεταβολής τους εκτιμάται ότι από 4,5% το 2024 θα φτάσει στο 5,7% το 2025 και θα εκτιναχθεί στο 10,2% το 2026.
Η άνοδος αυτή συνδέεται με τη δυναμική των ιδιωτικών επενδύσεων αλλά και με τη σημαντική διεύρυνση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο θα φτάσει τα 16,7 δισ. ευρώ το 2026, από 14,6 δισ. ευρώ το 2025.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση επενδύσεων σε επίπεδο Ευρωζώνης το 2026 και τη δεύτερη μεγαλύτερη για το 2025, εξέλιξη που αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στη μείωση του παραγωγικού κενού.
