H τελευταία δημοσκόπηση της Opinion Poll αποτυπώνει για άλλη μια φορά την απόλυτη κυριαρχία της ΝΔ και του Κυρ. Μητσοτάκη σε μια δύσκολη συγκυρία κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης της ακρίβειας, της εγκληματικότητας και παραβατικότητας που έχουν πάρει σημαντικές διαστάσεις, αλλά και της έντασης του δημόσιου διαλόγου με αφορμή τον γάμο των ομόφυλων.
Όταν έξι μήνες μετά τη διπλή εκλογική νίκη και ενώ η κυβέρνηση διανύει τον πέμπτο χρόνο διακυβέρνησης, η ΝΔ προηγείται στην εκτίμηση ψήφου με 24.7% του δεύτερου ΠΑΣΟΚ (39.1% έναντι 14.4%) και 25.9% του τρίτου ΣΥΡΙΖΑ και όταν ο Κυρ. Μητσοτάκης επικρατεί στην καταλληλότητα για Πρωθυπουργός με εξαπλάσια ποσοστά του Στ. Κασσελάκη και του Ν. Ανδρουλάκη, δεν χρειάζονται παραπέρα σχόλια.
Αυτή η εικόνα που αποτυπώνεται στους πολιτικούς συσχετισμούς, δεν μπορεί να κρύψει τα προβλήματα που υπάρχουν για την κυβέρνηση και συνοψίζονται στα εξής δύο: Ακρίβεια και εγκληματικότητα. Πρόκειται για τα δύο πρώτα στην προτεραιότητα των πολιτών προβλήματα, όπως καταγράφονται σε όλες τις έρευνες.
Εδώ όμως εμφανίζεται και μια διάχυτη δυσφορία. Για την ακρίβεια, για παράδειγμα, η ικανοποίηση από τα μέτρα της κυβέρνησης φτάνει στην κοινή γνώμη το 21.2%, επίδοση μάλλον ανησυχητική. Η επίδοση αυτή φτάνει το 39.2% στο ακροατήριο της ΝΔ, από το οποίο ένα 59.4% δηλώνει λίγο ή και καθόλου ικανοποιημένο. Αν δούμε την ανάλυση ανά ιδεολογικό αυτοπροσδιορισμό, στους δεξιούς ικανοποιημένοι δηλώνουν το 34.6% έναντι 62.9%, στους κεντροδεξιούς το 44.66% έναντι 55.4% και στο Κέντρο 16.9% έναντι 82.1%.
Προκύπτει εν ολίγοις, ένα ανησυχητικό μήνυμα για την κυβέρνηση.
Ας σημειωθεί δε, ότι ενώ την περίοδο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της ενεργειακής κρίσης και ακρίβειας κυριαρχούσε ή άποψη ότι κύρια αιτία ήταν η διεθνής συγκυρία, τώρα με καθαρή πλειοψηφία κυριαρχεί η άποψη ότι για την ακρίβεια φταίει η κυβέρνηση και έχει πέσει πολύ το ποσοστό όσων βλέπουν στις αυξήσεις κυρίως εξωγενή αίτια.
Ωστόσο, πολύ άσχημη είναι και η εικόνα που αφορά την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας/παραβατικότητας. Στην κοινή γνώμη ικανοποιημένοι δηλώνουν το 14.5% έναντι 83.8% που έχουν αντίθετη άποψη. Και πάλι έχει ενδιαφέρον να δούμε ότι η ικανοποίηση στους ψηφοφόρους της ΝΔ φτάνει το 21.4%, ενώ στους δεξιούς το 22.8%, στους κεντροδεξιούς το 20.4% και στους κεντρώους ψηφοφόρους το 10.9%. Από αυτά τα στοιχεία προκύπτει και το δεύτερο ανησυχητικό μήνυμα για την κυβέρνηση.
Ας σημειωθεί δε, ότι το θέμα της νομιμότητας, της ασφάλειας των πολιτών, της τήρησης της τάξης αποτελούσαν και αποτελούν σημαίες για τη ΝΔ.
Αυτά τα δύο προβλήματα είναι τα κύρια που απασχολούν τους πολίτες και φαίνεται να αποσταθεροποιούν ή το λιγότερο να μην ικανοποιούν τους ψηφοφόρους της ΝΔ. Η τελευταία μπορεί να είναι μακράν μπροστά στις δημοσκοπήσεις, αλλά ακριβώς την ώρα που βρίσκεσαι στην κορυφή πρέπει να προβληματίζεσαι για τα εμπόδια που θα συναντήσεις και τα απρόοπτα γεγονότα που μπορεί να αμφισβητήσουν την κυριαρχία σου.
Για παράδειγμα, το πρόβλημα της ακρίβειας το οποίο διογκώνεται ήδη για μεγάλο χρονικό διάστημα, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι θα είναι ελέγξιμο άμεσα ή και ότι δεν θα επιδεινωθεί από διεθνείς παράγοντες π.χ αύξηση τιμής καυσίμων, αύξηση μεταφορικών λόγω γεγονότων στη Μ. Ανατολή και στην Ερυθρά θάλασσα.
Έτσι μπορεί η δυσφορία να μην απεικονίζεται στους πολιτικούς συσχετισμούς και η αδυναμία της κεντροαριστερής αντιπολίτευσης να είναι παροιμιώδης, αλλά συχνά η κοινωνία εκφράζεται εκπλήσσοντας, επαληθεύοντας ότι το κενό στην πολιτική δεν διαρκεί ες αεί.
Σ΄ αυτές τις συνθήκες δεν είναι αδιάφορη και η στάση των πολιτών διακομματικά και έντονα στο εσωτερικό της ΝΔ για τον γάμο ομόφυλων και την τεκνοθεσία. Το 47% της κοινής γνώμης συμφωνεί με τον γάμο των ομοφύλων έναντι 50% που διαφωνεί (39.6% υπέρ έναντι 58.4% κατά στη ΝΔ και 24.1% έναντι 73.5% σε όσους αυτοκαθορίζονται ως δεξιοί). Το 25% της κοινής γνώμης συμφωνεί με την τεκνοθεσία έναντι 72% που διαφωνεί (18.8% έναντι 79.1% στη ΝΔ και 10.5% έναντι 88.2% σε όσους αυτοκαθορίζονται δεξιοί).
Έτσι, όταν για το θέμα αυτό το 14.4% των ψηφοφόρων της ΝΔ δηλώνει πολύ πιθανό αυτό να καθορίσει πολιτικές επιλογές τους και το 18.8% αρκετά πιθανό, υπάρχουν δύο αναγνώσεις.
Σύμφωνα με την πρώτη, σε μια δημοσκόπηση αυτοί που απαντούν θέλουν να πιέσουν, να δείξουν ότι «δεν παίζουν» και στην πράξη κανείς δεν θα θυμάται κάτι μετά από τρεις μήνες. Η άλλη ανάγνωση είναι ότι η εξέλιξη σ' αυτό, μπορεί σε συνδυασμό με τα προβλήματα που κυρίαρχα καίνε την κοινωνία να δημιουργήσουν συνθήκες δημιουργίας ενός κοκτέιλ που να τροφοδοτήσει δυνάμεις δεξιά της ΝΔ.
Μέχρι στιγμής φαίνεται ότι βασικά η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ ενισχύεται βασικά παίρνοντας από ΝΙΚΗ και ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ, αλλά και οριακά δυνάμεις της ΝΔ. Δεν φαίνεται ότι μπορεί να κάνει κάποιο άλμα. Καθαρές κουβέντες: Δεν μπορεί να δημιουργηθεί κίνδυνος για τη ΝΔ από δεξιά και ακροδεξιά αν δεν υπάρξει σημαντικό τμήμα της λαϊκής δεξιάς που να συμμετείχε σε σχηματισμό ενός νέου κόμματος.
Αυτό θα ήταν τουλάχιστον περίεργο πολιτικά γιατί θα προϋπόθετε ύπαρξη στελεχών σήμερα της ΝΔ που θα ηγούνταν πρωτοβουλίας και κάτι τέτοιο φαίνεται απίθανο. Εκτός και να κάποιοι ξαφνικά θέλουν να επιφέρουν πλήγμα όχι μόνο στον Κυρ. Μητσοτάκη αλλά και στη σταθερότητα της χώρας.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις δεν σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να υποχωρήσει στη μεταρρυθμιστική ατζέντα της που σε τελευταία ανάλυση και για αυτήν ψηφίστηκε. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα αντιμετωπίζοντας ακρίβεια και εγκληματικότητα γιατί έτσι κι αλλιώς πρέπει να τα λύσει, αλλά και για να εμποδίσει τυχόν περίεργα κοκτέιλ.
* Ο Ζαχαρίας Ζούπης είναι διευθυντής ερευνών της Opinion Poll
