Παλιότερα είχαμε τους στρατηγούς του πληκτρολογίου, κάτι σαν τους προπονητές της εξέδρας. Εδώ και μερικούς μήνες, λόγω πανδημίας, αποκτήσαμε και τους λοιμωξιολόγους του καναπέ. Έχουν άποψη για ό,τι αφορά τη covid και την προβάλλουν με ύφος έγκυρου επιστήμονα. Ουσιαστικά αναμασούν τα όσα ακούνε στις πρωινές τηλεοπτικές εκπομπές όπου τσακώνονται επιστήμονες, πολιτικοί και δημοσιογράφοι.
Αυτές τις ημέρες σχεδόν όλοι έχουν γνώμη για το πότε και πώς θα πρέπει να ανοίξουν τα σχολεία ή γιατί δε θα πρέπει να ανοίξουν καθόλου. Αγνοούν όλες τις παραμέτρους που έχουν υπ΄όψη τους αυτοί που αποφασίζουν. Έτσι όσοι με μεγάλη ευκολία αποφαίνονται πως κακώς θα ανοίξουν τα σχολεία, δε μας λένε τι θα γίνει με τα παιδάκια του δημοτικού. Θα κυκλοφορούν με τον παππού ή τη γιαγιά στο πάρκα και στις παιδικές χαρές; είναι συνετή επιλογή; Ή θα μείνουν στο σπίτι τους; αν οι γονείς είναι εργαζόμενοι ποιος θα τα φροντίσει; Είναι λογικό να συνυπάρξουν μέσα σε κλειστό χώρο με τους παππούδες ή τις γιαγιάδες; Και οι έφηβοι τι θα κάνουν; Θα κυκλοφορούν σε στέκια και σε πλατείες; Αυτές τις κοινωνικές παραμέτρους ουδείς μπορεί να τις αγνοήσει, πριν αποφασίσει. Και όσοι γνωμοδοτούν επιπόλαια, επιτείνουν τη σύγχυση. Ας δουν τι γίνεται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Εννοείται πως αυτοί που αποφασίζουν έχουν υπολογίσει και όλα τα ρίσκα. Υγειονομικά, κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά. Και αν κάτι δεν πάει καλά, θα υποστούν τις πολιτικές συνέπειες των κακών επιλογών τους.
Τα ίδια ισχύουν και για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό. Αν ήταν τόσο κοινωνικά ανώδυνη και τόσο προφανώς θετική λύση, θα την ελάμβανε εδώ και καιρό η κυβέρνηση, καθώς συνταγματικά έχει λυμένα τα χέρια της. Όμως τι θα γίνει με όλους αυτούς που είναι εκ πεποιθήσεως κατά του εμβολιασμού; Πώς θα αντιδράσει όταν θα προσκρούσει στο σκληρό πυρήνα των αντιεμβολιαστών στις Δημόσιες υπηρεσίες και στους κρατικούς μηχανισμούς ( ΕΛΑΣ, Ένοπλες Δυνάμεις); Εκτιμάται πως αυτό το ποσοστό βρίσκεται κοντά στο 10% της δυναμικότητας τους. Θα τους απομακρύνει; Και αν ναι-- γιατί δε νοείται υποχρεωτικότητα χωρίς κυρώσεις-- πώς θα τους αντικαταστήσει; Και τι θα γίνει στο μέλλον με τους αντικαταστάτες τους; σε κρίσιμους τομείς του δημοσίου αυτό το γεγονός δε θα επηρεάσει τη συνοχή τους και την αποτελεσματικότητα τους;
Είναι εύκολο και ανέξοδο από τον καναπέ μας να προτείνουμε ή να ασκούμε κριτική για ζητήματα εντελώς εξειδικευμένα, με πολλές πτυχές, κοινωνικές και οικονομικές. Ας έρθουμε όμως στη θέση αυτών που αποφασίζουν και ας αναλογιστούμε τα διλήμματα που αντιμετωπίζουν.
Μια πολιτική απόφαση είναι το αποτέλεσμα της εκτίμησης πολλών παραγόντων και πολλές φορές, στη διαχείριση κρίσεων, η επιλογή κινείται μεταξύ οδυνηρών αποφάσεων και το μοναδικό κριτήριο είναι η στάθμιση της ζημίας. Είναι οι δύσκολες στιγμές, όταν γνωρίζει ο πολιτικός πως με την απόφαση του κάποιους θα πλήξει για να προσπαθήσει να σώσει κάποιους άλλους. Στην προκειμένη περίπτωση το δίλημμα έχει και μια ηθική διάσταση, την οποία οι λοιμωξιολόγοι του καναπέ αδυνατούν να συλλάβουν.
Συνεπώς η διαδρομή νομίζω πως είναι η εξής: οι επιστήμονες εισηγούνται, οι πολιτικοί αποφασίζουν και οι πολίτες κρίνουν εκ του αποτελέσματος, συνεκτιμώντας βέβαια και τα γενικότερα δεδομένα.
