Του Απόστολου Σκουμπούρη
Ένα από τα θετικά της κρίσης, πέρα από την «επιστροφή» των Ελλήνων στα ελληνικά προϊόντα και στην πιο υπεύθυνη κατανάλωση, είναι και η συνειδητοποίηση ότι χωρίς ουσιαστική πρωτογενή παραγωγή, χωρίς διεθνώς ανταγωνιστικά εγχώρια προϊόντα, ανάπτυξη και φυγή προς τα εμπρός δεν πρόκειται να έρθει. Αυτό έχει γίνει κοινή συνείδηση πλέον σχεδόν σε όλους τους Έλληνες, είτε δραστηριοποιούνται στο χώρο της παραγωγής, είτε στο χώρο της μεταποίησης, είτε στο χώρο του τουρισμού.
Μέσα σ'' αυτή την αλλαγή κουλτούρας που νομοτελειακά λαμβάνει χώρα τα τελευταία χρόνια, είναι και η αλλαγή φιλοσοφίας των τραπεζών, που από τα διακοποδάνεια και τα μετοχοδάνεια της περιόδου... ευμάρειας των δύο δεκαετιών πριν την κρίση, έχουν στραφεί προς την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής. Στην ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας, της μεταποίησης, της κτηνοτροφίας, του ευρύτερου αγροτοδιατροφικού τομέα, πάνω σε νέες βάσεις σε σχέση με το παρελθόν.
Και τα τέσσερα μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα της χώρας – λιγότερο ή περισσότερο - έχουν δημιουργήσει προϊόντα που απευθύνονται στον ευρύτερο αγροτικό κόσμο και στον κόσμο της υπαίθρου. Έτσι, ακολουθούν το παράδειγμα των Συνεταιριστικών τραπεζών που με τις μικρές δυνάμεις τους, είναι αρωγός στις προσπάθειες των αγροτών και των μικρών επαγγελματιών.
Ισχυρό brand για την Ελλάδα η αγροτική οικονομία
Η Ελλάδα ανέκαθεν είχε ισχυρή παράδοση στην αγροτική οικονομία και στα ελκυστικά προϊόντα διεθνώς, αλλά υστερεί στην οργάνωση, στην καθετοποίηση, στη μεταποίηση και στην αποτελεσματική προβολή αυτών.
Παράλληλα, το γεγονός ότι – κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης - στη χώρα μας ο υπουργός γεωργίας αλλάζει κάθε 14 μήνες κατά μέσο όρο, μαρτυρά ότι ουδέποτε υπήρξε συντονισμένη, μελετημένη και μακροχρόνια στρατηγικού τύπου εθνική αγροτική πολιτική!
Έτσι λοιπόν, σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία καθίσταται αναγκαία όσο ποτέ άλλοτε η συμμετοχή του αγροδιατροφικού τομέα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, που συνδυαστικά και αλληλεπιδραστικά με τον τουρισμό, μπορεί να κάνει θαύματα.
Ακόμα και σήμερα που δεν έχουν αξιοποιηθεί πλήρως τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, η συμμετοχή του αγροδιατροφικού τομέα στην οικονομία υπερβαίνει το 3% του ελληνικού ΑΕΠ.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) οι περίπου 700.000 γεωργικές εκμεταλλεύσεις που απλώνονται από τη Θράκη μέχρι την Κρήτη τροφοδοτούν 15.000 επιχειρήσεις και απασχολούν 1,2 εκατ. εργαζόμενους.
Τα προϊόντα που παράγονται στην ελληνική γη καλύπτουν πάνω από το 21% των εξαγωγών της χώρας, δίνοντας σημαντική ανάσα στο εμπορικό έλλειμμα των αγροτικών προϊόντων, περιορίζοντάς λίγο πάνω από 0,5 δισ. ευρώ, έναντι 2 δισ. ευρώ στην αρχή της οικονομικής κρίσης.
Παράλληλα, πλέον περίπου το 1/3 των άμεσων επενδύσεων στη χώρα μας κατευθύνεται στον αγροδιατροφικό τομέα!
Μέσα σ'' αυτό το περιβάλλον, η στήριξη του αγροδιατροφικού τομέα αποτελεί μια σωστή επιλογή για τις τράπεζες, οι οποίες προσφέρουν μια ευρεία γκάμα προϊόντων εκτός από την «Κάρτα του Αγρότη» του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Τι προϊόντα προσφέρουν οι τράπεζες
Η Τράπεζα Πειραιώς, έχοντας απορροφήσει την... προίκα, την κουλτούρα και το... DNA της Αγροτικής Τράπεζας, είναι μακράν ο leader του χρηματοπιστωτικού αγροτικού τομέα, καινοτομώντας από το 2013.
Πολλαπλά Προγράμματα Συμβολαιακής Γεωργίας /Κτηνοτροφίας /Αλιείας, καθώς επίσης και Συμβολαιακή Αγροεφοδίων και Συμβολαιακή Τραπεζική. Επίσης, παρέχει το πιο ευρύ χρηματοδοτικό πακέτο, καλύπτοντας κάθε είδους αγροτική ανάγκη.
Η Alpha Bank παρέχει ρευστότητα με τη σειρά «Alpha Αγροτική Επιχειρηματικότητα» και τον Εκσυγχρονισμό Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων μέσω του ΕΣΠΑ.
Η Εθνική παρεμβαίνει με τη Συμβολαιακή Γεωργία, τη χρηματοδότηση προγραμμάτων εργασίας και το Πρόγραμμα Παροχής Εγγυήσεων για Μικροπιστώσεις (EaSI).
Η Eurobank υλοποιεί το πρόγραμμα "Business Banking Αγροτικός Τομέας", με προγράμματα Χρηματοδότησης Αγοράς Αγροτικού Εξοπλισμού και το EaSI από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Τρ. Πειραιώς: Ο leader του χρηματοπιστωτικού αγροτικού τομέα
Δεκάδες είναι οι ανακοινώσεις σύναψης συμβάσεων συμβολαιακής γεωργίας μεταξύ της Πειραιώς και διαφόρων μικρών, μεσαίων ή μεγαλύτερων επιχειρήσεων της επαρχίας.
Η ολιστική στήριξη του αγροτικού τομέα αποτελεί τον κεντρικό άξονα της πολιτικής της Τράπεζας Πειραιώς – έχοντας – όπως προαναφέρθηκε «κληρονομήσει» και το DNA της Αγροτικής Τράπεζας.
Έχει δημιουργήσει προϊόντα από τον απλό, μεμονωμένη Αγρότη, έως ομάδες αγροτών ή παραγωγών, Συνεταιρισμούς, Επιχειρήσεις κ.ο.κ.
Το ευρύ άνοιγμα στον αγροτικό τομέα ξεκίνησε το 2013 με το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Γεωργίας/ Κτηνοτροφίας/ Αλιείας. Πλέον, περισσότεροι από 22.000 αγρότες απολαμβάνουν σήμερα τα οφέλη από τη συμμετοχή τους στο Πρόγραμμα, το οποίο τους εξασφαλίζει ρευστότητα και κυρίως την πώληση των προϊόντων τους.
Περισσότερες από 250 επιχειρήσεις με 55 προϊόντα που έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα ενισχύουν την εξωστρέφειά τους και ενδυναμώνουν τους δεσμούς με τους συνεργάτες τους. Επίσης, με την Κάρτα Συμβολαιακής Γεωργίας και Κτηνοτροφίας, ο αγρότης καλύπτει τις δαπάνες του (αγροεφόδια, καύσιμα, ή πληρώνει υποχρεώσεις ΔΕΗ, ΕΛΓΑ, ΕΦΚΑ, ασφάλιστρα κ.α.).
Η στήριξη της αλυσίδας του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα συμπληρώνεται από τα προγράμματα:
- Συμβολαιακή Αγροεφοδίων που χρηματοδοτεί καταστήματα γεωργικών εφοδίων για την προμήθεια των απαραίτητων εφοδίων σε τιμές τοις μετρητοίς και
- Συμβολαιακή Τραπεζική που χρηματοδοτεί ξενοδοχειακές μονάδες για να προμηθευτούν βάσει συμβολαίων επώνυμα πιστοποιημένα ελληνικά προϊόντα από επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς ενταγμένους στο Πρόγραμμα Συμβολαιακής.
Επιπλέον προσφέρει προϊόντα όπως Ανοικτό Δάνειο Αγροτών (ΑΔΑ), Αγορά Εξοπλισμού-Γης, Νέοι & Νεοεισερχόμενοι Αγρότες, Ενεργητικής Προστασίας Αγροτικής Καλλιέργειας (ΕΛ.Γ.Α), Επίσης μέσω της θυγατρικής της Πειραιώς Leasing παρέχει το Πρόγραμμα Χρηματοδοτικής Μίσθωσης Εξοπλισμού και Επαγγελματικών Οχημάτων. Η Τράπεζα Πειραιώς χορηγεί και επενδυτικά δάνεια μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014 -2020.
Δυναμική είσοδος από την Eurobank
Μερίδιο στην αναπτυσσόμενη πίτα του αγροτικού τομέα διεκδικεί η Eurobank με το πρόγραμμα "Business Banking Αγροτικός Τομέας", ενώ η τράπεζα – για το σκοπό αυτό – δημιούργησε διακριτή οργανωτική μονάδα Αγροτικού Τομέα.
Η Eurobank, αρχής γενομένης από τη Λάρισα, ξεκινάει τη δημιουργία Αγροτικών Κέντρων, όπου θα παρέχονται συμβουλές για την ένταξη στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και για τη συμμετοχή σε όλα τα επιδοτούμενα χρηματοδοτικά προγράμματα.
Με «πέντε» κινήσεις στρατηγικής σημασίας, η διοίκηση της Τράπεζας φαίνεται αποφασισμένη να στηρίξει τα επενδυτικά σχέδια ξεκινώντας από την αγορά εξοπλισμού και την υποστήριξη των εξαγωγών μέχρι τη χρηματοδότηση των νέων αγροτών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:
- Λογαριασμό Αγροτικών Ενισχύσεων, στον οποίο θα πιστώνονται οι επιδοτήσεις.
- Εξειδικευμένα Προγράμματα Χρηματοδότησης Αγοράς Αγροτικού Εξοπλισμού. Σε συνεργασία με εταιρείες της αγοράς, ο αγρότης αγοράζει τον μηχανολογικό εξοπλισμό απευθείας από το κατάστημα, χωρίς να απαιτείται η μεσολάβηση της τράπεζας.
- Προγράμματα χρηματοδότησης σε συνεργασία με κρατικούς φορείς και ευρωπαϊκούς θεσμούς. Χαρακτηριστικό είναι το πρόγραμμα EaSI από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ο νέος αγρότης χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο. Αρκεί η υποβολή του business plan και το να πληροί τις προϋποθέσεις.
- Υποστήριξη εξαγωγών, με παροχή των απαραίτητων εργαλείων και της τεχνογνωσίας για το κτίσιμο επωφελών σχέσεων συνεργασίας με προμηθευτές και πελάτες στο εξωτερικό. Το μέσο της εξαγωγικής δραστηριότητας είναι η διαδικτυακή πύλη www.exportgate.gr της Τράπεζας, στην οποία οι πελάτες της έχουν εύκολη πρόσβαση, αλλά και η παροχή συμβουλών και κατευθύνσεων από την εξειδικευμένη ομάδα της Ask The Experts.
- Δημιουργία Αγροτικών Κέντρων, για την παροχή συμβουλών στους αγρότες που θέλουν να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και σε όλα τα επιδοτούμενα χρηματοδοτικά προγράμματα.
Εθνική: «Όλη η Ελλάδα σε ένα τραπέζι»
Η Εθνική, ούσα η πιο... παλαιά και ιστορική επιχείρηση της χώρας, μιας και ιδρύθηκε το 1841, έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη της χώρας, την ελληνική γη, την αγροτιά και τη ζωή εκατομμυρίων ελληνικών οικογενειών.
Πρόσφατα ξεκίνησε σειρά δράσεων με την ονομασία «Όλη η Ελλάδα σε ένα τραπέζι», στο πλαίσιο της στρατηγικής στήριξης του αγροτοδιατροφικού τομέα. Η τράπεζα ανοίγει ένα μόνιμο - εποικοδομητικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, παραγωγούς, μεταποιητές προϊόντων, συνεταιρισμούς, ελληνικά και ξένα επιμελητήρια και πανεπιστήμια.
Τέλη Απριλίου, 14 εταιρείες του αγροτοδιατροφικού τομέα από την Στερεά Ελλάδα συμμετείχαν στην πρώτη εκδήλωση αυτής της πρωτοβουλίας. Αναλυτικότερα, συμμετείχαν εταιρείες όπως Μανιτάρια Δίρφυς, B Fresh Spitiko, Askada Farm, Fos Natural Activity – Mala Perouviana, ΜΕΛΛΗΝ, Royal Food, Agrifarm, Stayia Farm, G.E.T, Sykofagos, Παραδοσιακά Ζυμαρικά Δαρδούμα, Πύθιο, Kumilio και Stevia Hellas Coop.
Κατά τα λοιπά, η Εθνική έχει ενεργή παρουσία στον αγροτικό τομέα με προγράμματα όπως η Συμβολαιακή Γεωργία, η χρηματοδότηση προγραμμάτων εργασίας και το EaSI.
Το Πρόγραμμα Παροχής Εγγυήσεων για Μικροπιστώσεις (EaSI), που έχει συνάψει η Εθνική με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, αναμένεται να ενεργοποιηθεί εντός του έτους. Αφορά πολύ μικρές επιχειρήσεις και παρέχει εγγύηση σε πιστώσεις μέχρι 25.000 ευρώ διάρκειας έως 6 έτη.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Ενίσχυσης Ελαιουργικών Φορέων, η Εθνική χρηματοδοτεί προγράμματα εργασίας που υλοποιούνται την τετραετία 2015 -2018.
Με το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Γεωργίας χρηματοδοτούνται αγρότες και κτηνοτρόφοι για την κάλυψη μέρους του κόστους παραγωγής των προϊόντων τους, τα οποία θα αγοραστούν από συνεργαζόμενη με την Τράπεζα εμπορική/μεταποιητική επιχείρηση. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι παραγωγοί να έχουν συνάψει συμβόλαια (απευθείας ή μέσω Αγροτικού Συνεταιρισμού) με εμπορικές /μεταποιητικές επιχειρήσεις.
Για να ενταχθεί ο αγρότης /κτηνοτρόφος στο Πρόγραμμα πρέπει να υπάρχει σύσταση από συνεργαζόμενη με την Εθνική επιχείρηση, με την οποία να έχει συνάψει συμβόλαιο αγοραπωλησίας των προϊόντων του.
Ο παραγωγός που συμμετέχει στο Πρόγραμμα καλύπτει μέρος του κόστους παραγωγής των παραγόμενων προϊόντων (γεωργικά εφόδια, ζωοτροφές, καύσιμα, δαπάνες ενέργειας και ύδρευσης, εργατικό κόστος). Σε κάθε περίπτωση, ο παραγωγός βάζει ενέχυρο τα έσοδα που θα έχει από την πώληση των προϊόντων του στην εμπορική /μεταποιητική επιχείρηση. Το Πρόγραμμα είναι 12μηνης διάρκειας και η αποπληρωμή της χρηματοδότησης γίνεται αυτόματα, μόλις η εταιρεία εξοφλήσει τον παραγωγό.
Τα προϊόντα και οι λύσεις της Alpha Bank
Η Alpha Bank παρέχει τραπεζικές λύσεις στον αγροτικό τομέα και συγκεκριμένα στην αγορά αγροεφοδίων, στη μεταποίηση και στις εξαγωγές των προϊόντων. Η σειρά προϊόντων «Alpha Αγροτική Επιχειρηματικότητα» παρέχει ρευστότητα στους αγρότες τη στιγμή που τη χρειάζονται.
Με τα «Ευέλικτα Προγράμματα Συμβολαιακής Επιχειρηματικότητας» η τράπεζα ενισχύει τη συνεργασία παραγωγών και επιχειρήσεων που συνδέονται με την αγροτική παραγωγή, τονώνει τη ρευστότητα των συνδεδεμένων επιχειρήσεων (μεταποιητική/ εξαγωγική, εμπορία αγροεφοδίων κ.λπ.) και συνδράμει στον εκσυγχρονισμό όλης της «αλυσίδας» του αγροτικού τομέα.
Ο παραγωγός καλύπτει το κόστος της καλλιέργειας και μειώνει το κόστος παραγωγής καθώς διαπραγματεύεται καλύτερες τιμές στην αγορά αγροεφοδίων αφού πληρώνει μετρητά. Ο αγοραστής εξασφαλίζει τη ρευστότητα που χρειάζεται για την αγορά της απαιτούμενης παραγωγής και την έγκαιρη εξόφληση των παραγωγών, ενώ μέσω συνεργασιών μπορεί να επεκταθεί ή να εδραιωθεί στις αγορές, με την τράπεζα να του παρέχει μέχρι και την ασφάλιση της εξαγωγικής του δραστηριότητας μέσα από ειδικά προγράμματα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Alpha παρέχει προνομιακή τιμολόγηση για την απόκτηση του Μy Alpha POS και την εκκαθάριση των συναλλαγών προς τους εμπόρους αγροεφοδίων, καυσίμων και των άλλων επιχειρήσεων που εντάσσονται στα προγράμματα τους.
Επίσης, η Alpha Bank είναι παρούσα και στο ΕΣΠΑ – συγκεκριμένα για τον Εκσυγχρονισμό Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων, ενώ αρχές του 2017 δημιούργησε τη δική της «Κάρτας του Αγρότη» μετά την υπογραφή σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Με αυτή την κάρτα οι αγρότες αποκτούν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους και απλές διαδικασίες, για την κάλυψη βασικών δαπανών που σχετίζονται με την αγροτική τους εκμετάλλευση.
Η κάρτα είναι ειδικά σχεδιασμένη προκειμένου να ενισχύσει τη ρευστότητα, αλλά και να μειώσει το κόστος παραγωγής των αγροτών, καθώς η χρήση της παρέχει τη δυνατότητα σημαντικών εκπτώσεων και άμεσης αξιοποιήσεως ευκαιριών που παρουσιάζονται στην αγορά.
