Ο αγαπημένος των αγορών, ο άνθρωπος που ταυτίστηκε με τα πρωτοφανή μέτρα στήριξης που εφάρμοσε η Fed κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ο «Mr. $4 τρισ.» κατά κόσμο, Τζερόμ Πάουελ, θα παραμείνει στο τιμόνι της ισχυρότερης κεντρικής τράπεζας του πλανήτη για τέσσερα ακόμα χρόνια. Η αντίδραση των αγορών στην απόφαση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν είναι χαρακτηριστική του κλίματος που επικρατεί, με τον S&P 500 να σημειώνει νέο ιστορικό υψηλό στο άκουσμα της είδησης αλλά να υποχωρεί στη συνέχεια, καθώς ο κίνδυνος αναζωπύρωσης της πανδημίας είναι κάτι παραπάνω από ορατός.
Τι σημαίνει η παραμονή Πάουελ και τι μέλλει γενέσθαι; Για όσους παρακολουθούν τα στατιστικά, η επίδοση της Wall Street από την ημέρα που ανέλαβε καθήκοντα ο Τζέι μέχρι σήμερα είναι εντυπωσιακή. Ο S&P 500 έχει κερδίσει 76,8%, ο Dow Jones έχει ενισχυθεί κατά 46% και ο Nasdaq έχει εκτοξευθεί κατά 127%.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι πολύ δύσκολο έως ακατόρθωτο να επαναληφθούν τέτοιες επιδόσεις την ερχόμενη τετραετία και κάνουν λόγο για μία περίοδο προσαρμογής σε νέες συνθήκες, με τα χρηματιστήρια να καλούνται να… συνηθίσουν σε χαμηλότερα κέρδη.
Η βασικότερη εξέλιξη στην οποία προσβλέπουν οι αγορές σχετίζεται με τα επιτόκια. Ο πρόεδρος της Fed έχει προϊδεάσει για το tapering και την αύξηση των επιτοκίων, που σημαίνει ότι με τον Πάουελ στο τιμόνι οι αγορές ξέρουν πάνω κάτω τι να περιμένουν. Αν ο Τζο Μπάιντεν είχε επιλέξει την Λέιλ Μπρέιναρντ, οι αγορές θα προεξοφλούσαν μία πιο συντηρητική στάση αλλά και πιο αργή αύξηση επιτοκίων. Πάντως, η Μπρέιναρντ αναβαθμίστηκε και θα αποτελέσει το Νο.2 της Fed.
Η «αγάπη» των αγορών προς το πρόσωπο του Πάουελ φάνηκε κυρίως το 2020. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η Fed εφάρμοσε μία σειρά δανειακών προγραμμάτων των οποίων η έκταση δεν είχε προηγούμενο, μείωσε τα επιτόκια κοντά στο μηδέν και προχώρησε σε μηνιαίες αγορές ομολόγων (κρατικών ομολόγων και τίτλων καλυμμένων με ενυπόθηκα δάνεια) που θα φουσκώσουν τον ισολογισμό της κατά περισσότερα από 4 τρισ. δολάρια.
Η πρωτοφανής ρευστότητα που διοχετεύθηκε στο σύστημα συντηρεί το μεγαλύτερο χρηματιστηριακό ράλι όλων των εποχών και συνεχίζει να οδηγεί σε νέες κορυφές, παρά τις δεδομένες εστίες αβεβαιότητας. Με τα σημερινά δεδομένα, η πρώτη αύξηση των επιτοκίων αναμένεται στα μέσα του 2022.
Η νέα θητεία του Πάουελ, ξεκινά με τη Fed να αντιμετωπίζει ξανά τον κίνδυνο της πανδημίας αλλά και έναν πληθωρισμό που τρέχει με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 30 ετών. Παράλληλα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ καλείται να βρει λύσεις και σε άλλα προβλήματα, εκτός της πανδημίας και του πληθωρισμού. Οι ρυθμιστικοί κανόνες για τις αγορές και για τα κρυπτονομίσματα, η δημιουργία του δικού της ψηφιακού δολαρίου και η κλιματική αλλαγή είναι θέματα ψηλά στην ατζέντα.
Η αποστολή που κρύβει τους περισσότερους κινδύνους είναι η αντιμετώπιση των crypto. Ο Πάουελ έχει χαρακτηρίσει «κερδοσκοπικό asset» τα κρυπτονομίσματα, έχει διαψεύσει ότι σκοπεύει να τα απαγορεύσει αλλά έχει ταχθεί υπέρ της εφαρμογής αυστηρότερων κανόνων για τα stablecoins.
Η σχέση του Πάουελ με τις αγορές πέρασαν από σαράντα κύματα, πριν γίνει ο αγαπημένος τους, ενώ αντίθετη ήταν η πορεία της σχέσης του με τον Ντόναλντ Τραμπ, τον άνθρωπο που τον πρότεινε για το τιμόνι της Fed. Αρχικά ο Τραμπ τον χαρακτήριζε ευφυή και αφοσιωμένο, όμως πριν την πανδημία, όταν άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια έγινε εχθρός του, μέχρι που τον παρομοίασε με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ.
Υπενθυμίζεται ότι από τον Σεπτέμβριο του 2020, η επίσημη πολιτική της Fed είναι να επιτρέπει την άνοδο του πληθωρισμού, πάνω από τον στόχο του 2%, αν αυτό επιβάλλεται για να επιτευχθούν συνθήκες πλήρους απασχόλησης. Μόνο που ο πληθωρισμός τρέχει πιο γρήγορα από τις εκτιμήσεις και έφτασε στο 6,2% τον Οκτώβριο. Ο Πάουελ επιμένει ότι το φαινόμενο θα είναι παροδικό και ο πληθωρισμός θα εξασθενήσει σημαντικά το 2022.
Δυστυχώς, η θητεία του «Τζέι» Πάουελ στιγματίστηκε και από το σκάνδαλο αγοράς μετοχών από αξιωματούχους της Fed (τους επικεφαλής της Fed Βοστώνης και Fed Ντάλας καθώς και τον αντιπρόεδρο Ρίτσαρντ Κλαρίντα), όταν η κεντρική τράπεζα εφάρμοζε πολιτικές που έδιναν ώθηση στις αγορές. Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο και οδήγησε στην παραίτηση του επικεφαλής της Fed Βοστώνης. Ο ίδιος ο Πάουελ γνωστοποίησε ότι είχε στην κατοχή του ομόλογα πολιτειών και περιφερειών, τα γνωστά ως «muni bonds», τα οποία επίσης αγόραζε η Fed, υποστήριξε ωστόσο ότι τα είχε παγώσει και δεν έκανε καμία συναλλαγή κατά τη διάρκεια του προγράμματος της Fed.
