Του Γιώργου Φιντικάκη
Ένα κύμα ανησυχίας για αυτά που έρχονται, απλώνεται απ' άκρη σε άκρη σε όλη την Ευρώπη, καθώς ο κόσμος αλλάζει ταχύτατα και βαθύτατα. Έκρηξη λαϊκισμού, αδυναμία της Ευρώπης να απαντήσει στις προκλήσεις, διεύρυνση κοινωνικών ανισοτήτων, εμπορικοί πόλεμοι, κενό ισχύος στις ΗΠΑ, ταχύτατη άνοδο της Κίνας.
«Σήμερα δεν ζούμε άλλη μια εποχή αλλαγών, αλλά την αλλαγή της εποχής», αναφέρει με νόημα, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το Liberal.gr, κοινή διακήρυξη που υπέγραψαν 24 από τους κορυφαίους μάνατζερ της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων οι Ευάγγελος Μυτιληναίος και Μιχάλης Στασινόπουλος, έπειτα από κλειστή συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες με Ευρωπαίους επιτρόπους, όπως οι Μοσκοβισί, Ετινγκερ, Κατάινεν, και Μάλστρομ.
Το κείμενο που φέρει τη σφραγίδα της Business Europe, δηλαδή του ευρωπαϊκού ΣΕΒ, έχει τίτλο «Μια φιλοδοξία για το 2030», και πίσω από τους όμορφα διατυπωμένους στόχους τους οποίους φιλοδοξούν να πετύχουν ως τότε οι ευρωπαίοι μάνατζερ, για «μια Ευρώπη ισχυρή, ανεξάρτητη, ηγέτη στη καινοτομία και συνεκτική μεταξύ των κρατών-μελών», η ανησυχία για τα μελλούμενα, είναι πιο εμφανής παρά ποτέ.
Το μήνυμα είναι ότι ο κόσμος αλλάζει απρόσμενα ραγδαία. Έχουμε μπροστά μας νέες προκλήσεις τόσο πολιτικές όσο και τεχνολογικές, κυρίως όμως είμαστε μάρτυρες όχι κάποιων παροδικών φαινομένων, αλλά της μετάβασης σε μια νέα εποχή, όπου πολλά απ' αυτά που ξέραμε, δεν θα ισχύουν.
Τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο
Το μήνυμα είναι απλό. Κανένα από τα μέχρι σήμερα ευρωπαϊκά επιτεύγματα, από την ευημερία των Ευρωπαίων μέσω της κοινής αγοράς, έως τις θέσεις εργασίας που δημιούργησαν οι επιχειρήσεις ενδυναμώνοντας τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής, καθώς επίσης την ενίσχυση των σχέσεων της Γηραιάς Ηπείρου με τον υπόλοιπο κόσμο, δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο για το μέλλον.
Της σύνταξης του κειμένου που φέρει τις υπογραφές των επικεφαλής ευρωπαϊκών κολοσσών, όπωςTotal, BASF, Exxon Mobil, Novartis, Adecco, MSD, είχε προηγηθεί, όπως αποκάλυψε προ ημερών το πρακτορείο Euractiv, συζήτηση με τους Ευρωπαίους Επιτρόπους, οι οποίοι μετέφεραν στην επιχειρηματική ελίτ της Γηραιάς Ηπείρου μια μεγάλη ανησυχία.
Σε εκείνη τη συνάντηση ένας Επίτροπος φέρεται να χαρακτήρισε «τις Ευρωεκλογές ως τις πιο σημαντικές στην ιστορία της ΕΕ […] πιο σημαντικές από οποιεσδήποτε εθνικές εκλογές», άλλος είπε ότι οι Βρυξέλλες προσπαθούν να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με την Ουάσινγκτον, «αλλά δεν βλέπουμε το φως στο τούνελ», και ένας τρίτος «ότι οι ΗΠΑ δεν θέλουν την ΕΕ ενωμένη».
Την ανησυχία για τα μελλούμενα μετέφερε μερικές ημέρες αργότερα στο ελληνικό ακροατήριο ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ Ευ.Μυτιληναίος, όταν από τη Θεσσαλονίκη, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τις προκλήσεις της Ευρώπης, αλλά και της Ελλάδας, όπως ότι ο λογαριασμός δεν βγαίνει με ανάπτυξη μόλις 2%, η ανάγκη για στροφή στη βιομηχανία είναι κατεπείγουσα, και οι προεκλογικές παροχές δεν πρέπει να βγάλουν τη χώρα από τη πορεία προς τη κανονικότητα.
Ο νέος πιο άγριος κόσμος
Το πρόβλημα φυσικά δεν είναι ελληνικό, απλά σε ένα νέο κόσμο πολύ πιο άγριο και σύνθετο από τον παλιό, χώρες σαν την Ελλάδα θα δυσκολευθούν πολύ περισσότερο να σταθούν όρθιες. Σε μια στιγμή που οι περισσότεροι βαλκάνιοι γείτονες έχουν σαν στόχο να επιβιβαστούν στο τρένο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, εμείς στηρίζουμε ακόμη την ανάπτυξη μας στον τουρισμό. Ενώ όλοι τριγύρω αναβαθμίζουν τον τεχνολογικό τους εξοπλισμό, τα αντίστοιχα παραδείγματα βιομηχανικών επενδύσεων στην Ελλάδα είναι ελάχιστα, και ενώ απευθύνουμε συνεχώς προσκλήσεις στα ξένα κεφάλαια, έχουμε αυτό ακριβώς που τα απωθεί περισσότερο, μια από τις υψηλότερες φορολογίες στον πλανήτη.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν σε μια περίοδο όπου η Ευρώπη μπαίνει σε φάση εσωστρέφειας και επικίνδυνης αδράνειας, με το γεωπολιτικό ρίσκο να αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση, και τον ανταγωνισμό να οξύνεται αμείλικτα από νέες δυνάμεις, όπως Ρουμανία, Σλοβενία, Πολωνία, που έχουν ξεπεράσει την Ελλάδα, επειδή κάλυψαν ταχύτατα την απόσταση από τους υπόλοιπους, έκαναν με συνέπεια διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και κατάλαβαν ότι τύχη έχει μόνο όποιος δίνει έμφαση στην έρευνα και τη καινοτομία.
Αν ανησυχούν οι κολοσσοί…
Ακόμη όμως και κολοσσοί όπως οι BP, Repsol, GE, Hyundai, Siemens, προκειμένου να πετύχουν τους στόχους του 2030 για «μια ΕΕ ισχυρή, ανεξάρτητη, παγκόσμιο ηγέτη σε καινοτομία, και ψηφιοποίηση, που να λειτουργεί αποτελεσματικά, και να είναι οικονομικά συνεκτική, δίχως κοινωνικούς αποκλεισμούς», ζητούν από τις Βρυξέλλες καλύτερες συνθήκες ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και της επιχειρηματικότητας.
Αν οι κορυφαίοι της Ευρώπης ανησυχούν για το μέλλον, τι να πουν και οι ελληνικές επιχειρήσεις. Όχι μόνο γιατί έχουν να αντιμετωπίσουν αδυναμία πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό, αδειοδοτική γραφειοκρατία, υψηλούς φόρους και δεκάδες άλλες εγχώριες παθογένειες, αλλά γιατί έχασαν το τρένο της 3ης Βιομηχανικής Επανάστασης και τώρα κινδυνεύουν να χάσουν και εκείνο της 4ης.
Το έργο της επόμενης ελληνικής κυβέρνησης θα είναι τιτάνιο. Τα επόμενα χρόνια η Ευρώπη θα κινείται στους ρυθμούς της ρομποτικής και της βιοτεχνολογίας, άρα για να μείνει η ελληνική οικονομία κοντά στις εξελίξεις, θα πρέπει να μεταβεί γρήγορα στην ψηφιακή εποχή, να μετασχηματιστεί σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, να αναπτύξει μαζικά βιομηχανικές καινοτομίες, και να επενδύσει στη βιομηχανία του μέλλοντος, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, και η έξυπνη ενέργεια..
