Τι κάνουμε για τη σύνταξή μας; Ακούγεται περίεργο να το συζητάμε, σωστά; Ποιος 20άρης, 30άρης ή 40άρης ασχολείται με το μέλλον του στα 67; Η προοπτική μοιάζει μακρινή. Δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Στις ΗΠΑ πάνω από τα μισά νοικοκυριά δεν έχουν συνταξιοδοτικά πλάνα, παρότι υπάρχει διάχυτος φόβος για κρίση στα ταμεία λόγω αύξησης του προσδόκιμου ζωής.
Υπάρχουν λύσεις; H Γερμανία πιστεύει ότι υπάρχει. Και πώς σκέφτεται να το αντιμετωπίσει; Στην παρούσα φάση είναι μία πρόταση/σχέδιο που δεν έχει ακόμη θεσμοθετηθεί, αλλά προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2026. Θα καταθέτει λοιπόν 10 ευρώ το μήνα για κάθε παιδί ηλικίας από 6 έως 18 ετών που φοιτά σε σχολείο, σε έναν ατομικό λογαριασμό σύνταξης. Στα 18 η κρατική εισφορά θα σταματά, αλλά ο νέος θα μπορεί να συνεχίσει με δικές του καταθέσεις, με φορολογικά κίνητρα και μακροχρόνια επενδυτική απόδοση. Τα χρήματα θα είναι προσβάσιμα μόνο όταν το άτομο φτάσει στη συνταξιοδοτική ηλικία που στη Γερμανία είναι 67 ετών προς το παρόν.
Σκεφτείτε το βήμα-βήμα: από τα 6 ως τα 67 θα συσσωρεύονται ποσά τα οποία θα επενδύονται, θα ανατοκίζονται και θα πολλαπλασιάζονται! Όταν εδώ στη χώρα μας, συζητάμε για κάτι παρόμοιο με ελάχιστο χρονικό ορίζοντα 15 ετών, συναντάμε αμφισβήτηση τόσο για τη δυναμική του ανατοκισμού όσο και για την ικανότητα και πειθαρχία μας να υιοθετήσουμε έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντιμετώπισης των χρημάτων.
Ας επανέλθω όμως πάλι στη Γερμανία. Ανεξάρτητα τελικά της έκβασης όλου αυτού του σχεδίου, και των όποιων λεπτομερειών και διευκρινίσεων, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω τα πλεονεκτήματά του στη γενική του ιδέα και να παρακινήσω τον καθένα να το κάνει μόνος του χωρίς να περιμένει το κράτος και τις διάφορες κυβερνήσεις να το εντάξουν στις εθνικές τους στρατηγικές.
Σκεφτείτε... ένα μικρό, τακτικό ποσό που συσσωρεύεται για 12, αρχικά χρόνια, γίνεται ένα σημαντικό κεφάλαιο και ένα πρώτο οικονομικό εφόδιο στη ζωή ενός εφήβου. Ένα εφόδιο που τον φέρνει σε επαφή με έννοιες της αποταμίευσης και επένδυσης από νωρίς, δηλαδή δεν είναι ένα απλό κοινωνικό μέτρο. Είναι μια στρατηγική οικονομικής ασφάλειας, εκπαίδευσης και οικονομικής αυτονομίας.
Επιπρόσθετα, μειώνεται η εξάρτηση από το δημόσιο σύστημα συντάξεων μια και αυτά τα προγράμματα συνδέονται με τη μακροχρόνια ασφάλεια και σύνταξη. Ειδικά στον ευρωπαϊκό νότο, όπου η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί κοινωνικό πρόβλημα, η ατομική αποταμίευση και η πρώιμη επενδυτική σκέψη, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά στις δημόσιες συντάξεις.
Επίσης, δημιουργείται συνειδητοποίηση της αξίας της επένδυσης, της ευθύνης και του οικονομικού προγραμματισμού. Μέσα από μία δηλαδή μακροχρόνια αποταμίευση για 60 συνεχόμενα χρόνια, θα συγκεντρωθεί ένα αξιόλογο ποσό που θα ενισχύσει τον συνταξιούχο πλέον, στη διατήρηση του βιοτικού του επιπέδου και στην οικονομική του ευημερία. Γιατί όχι;
Τι άλλο δείχνει το γερμανικό παράδειγμα; Τη δύναμη του χρόνου και της σύνθετης απόδοσης (compound interest). Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα που έχει ένα παιδί είναι ο χρόνος.
Θυμηθείτε τι είχε πει ο Albert Einstein :«Ο ανατοκισμός είναι το όγδοο θαύμα του κόσμου. Αυτός που τον κατανοεί κερδίζει…αυτός που τον αγνοεί τον πληρώνει».
Θα ήταν εύκολο να αναφερθώ στην ανάγκη θεσμοθέτησης στρατηγικών οικονομικής παιδείας στην Ελλάδα. Στη χρησιμότητα της πρώιμης οικονομικής παιδείας και των στοχευμένων προγραμμάτων για τη μείωση του οικονομικού αλφαβητισμού. Πιστεύω όμως ότι υπάρχουν άλλοι πιο ειδικοί από εμένα που θα μπορούσαν να καταρτίσουν και υλοποιήσουν τέτοιους σχεδιασμούς.
Όμως με ενδιαφέρει να απευθυνθώ στους γονείς αλλά και στους νέους ανθρώπους που μπορούν με μικρές αλλαγές να υιοθετήσουν ένα τελείως διαφορετικό τρόπο διαχείρισης των οικονομικών τους που θα οδηγήσει σε ένα καλύτερο οικονομικά μέλλον. Ξεκινήστε! Κάθε γονιός μπορεί να χτίσει μια μικρή επενδυτική και οικονομική κουλτούρα για το παιδί του.
Η Γερμανία μας δίνει το παράδειγμα, αλλά η ευθύνη είναι δική μας. Ένα μικρό ποσό που αποταμιεύουμε σήμερα είναι ένας σπόρος που αύριο θα γίνει δέντρο οικονομικής ασφάλειας για τα παιδιά μας. Το ερώτημα είναι απλό: θα περιμένουμε το κράτος ή θα ξεκινήσουμε εμείς να χτίζουμε το μέλλον;
*Η Γεωργία Παπαδοπούλου είναι Portfolio Manager, Financial Educator & Coach, Director InvestWise EE (αποκλειστικός συνεργάτης της Wealth Fund Services Ltd)
Email: [email protected]
LinkedIn: Georgia Papadopoulou
