Η προτεινόμενη εισφορά στα εταιρικά έσοδα έχει απορριφθεί σχεδόν καθολικά και φαίνεται απίθανο να λάβει την υποστήριξη που χρειάζεται, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico, προσθέτοντας ότι το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει φόρο στις μεσαίες επιχειρήσεις στην ΕΕ φαίνεται απίθανο να υλοποιηθεί.
Κυβερνήσεις σε ολόκληρη την ήπειρο, καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - τα οποία όλα πρέπει να εγκρίνουν το σχέδιο - ήδη προετοιμάζονται για να το απορρίψουν, σημειώνει.
Ο φόρος - που ανακοίνωσε την Τετάρτη η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ως μέρος του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ - θα συγκέντρωνε 6,8 δισ. ευρώ ετησίως. Η ιδέα είναι να αποτελέσει νέα πηγή εσόδων για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων της ΕΕ και την αποπληρωμή χρεών της εποχής του Covid.
Ωστόσο, μόλις «στέγνωσε» το μελάνι, η Γερμανία και η Ολλανδία φάνηκαν να καταφέρνουν ένα καθοριστικό πλήγμα. «Δεν τίθεται θέμα φορολόγησης εταιρειών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η ΕΕ δεν έχει νομική βάση για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Μερτς κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βρετανό πρωθυπουργό Στάρμερ στο Λονδίνο. «Δεν το κάνουμε αυτό».
Η επιπλέον ανατροπή είναι ότι ο Μερτς και η φον ντερ Λάιεν προέρχονται από το ίδιο γερμανικό Χριστιανοδημοκρατικό κόμμα.
Ένας εκπρόσωπος της ολλανδικής κυβέρνησης δήλωσε στο Politico ότι «για την Ολλανδία, αυτό δεν συζητιέται», επιμένοντας στην ανάγκη η ΕΕ να μειώσει τον προϋπολογισμό της αντί να τον αυξήσει.
Δεν είναι μόνο οι βόρειες χώρες της ΕΕ - παραδοσιακά αντίθετες σε μεγαλύτερες δαπάνες της ΕΕ - που αντιδρούν. Ένας διπλωμάτης από μια λιγότερο δημοσιονομικά αυστηρή νότια χώρα δήλωσε στο Poltico ότι το σχέδιο θα ήταν «δύσκολο» να επιβιώσει.
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θα έπρεπε να εγκρίνουν το σχέδιο μαζί με τις χώρες μέλη, επίσης δεν εντυπωσιάστηκαν.
Η βουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και αντιπρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμού, Μόνικα Χόλμαϊερ, δήλωσε ότι ο φόρος «έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειές μας να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών - ιδίως των εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης».
«Αυτές ακριβώς οι επιχειρήσεις υποστηρίζονται ενεργά μέσω ενός σημαντικού Ταμείου Ανταγωνιστικότητας που στοχεύει στην προώθηση της καινοτομίας, στην ενίσχυση της παραγωγικότητας και στην καθιέρωση της ΕΕ ως ελκυστικού παγκόσμιου επενδυτικού κόμβου», πρόσθεσε.
Η άποψή της είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς το κεντροδεξιό ΕΛΚ αποτελεί το μεγαλύτερο κόμμα στο Κοινοβούλιο και την ισχυρότερη πολιτική ομάδα στις Βρυξέλλες. Το ΕΛΚ κυριαρχεί στο Σώμα των Επιτρόπων, και η ίδια η φον ντερ Λάιεν είναι μέλος του.
Πώς λειτουργεί
Ο προτεινόμενος φόρος θα εφαρμόζεται σε εταιρείες με έσοδα άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ - και θα καταβάλλεται, ανεξάρτητα από το αν η εταιρεία έχει κέρδος ή όχι.
Τα 100 εκατομμύρια ευρώ κύκλου εργασιών δεν είναι τόσο υψηλό όριο - οι μεγάλες τράπεζες μπορούν να αποκομίσουν έως και 500 φορές περισσότερα μέσα σε ένα χρόνο.
Ο φόρος προτείνεται ως σταθερό τέλος, όχι ως ποσοστό επί των κερδών. Οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μεταξύ 100 και 250 εκατομμυρίων ευρώ θα καταβάλλουν σταθερό ποσό 100.000 ευρώ, ενώ για εταιρείες με έσοδα άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ το ποσό θα φτάνει έως τα 750.000 ευρώ, σύμφωνα με το νομοθετικό κείμενο που δημοσίευσε η Επιτροπή.
Αυτό σημαίνει ότι μια επιχείρηση με έσοδα 750 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως θα πληρώνει το ίδιο ποσό με μια επιχείρηση που έχει έσοδα 75 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο φόρος αναμένεται να αποφέρει 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, καθιστώντας τον σημαντικό παράγοντα στα σχεδόν 60 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια φορολογικά έσοδα που ελπίζει να συγκεντρώσει η ΕΕ από το 2028.
Ο Αλεσάντρο Τσιριάνι, πρώην υπουργός στην ιταλική κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι και νυν ευρωβουλευτής για το κόμμα Fratelli d'Italia, δήλωσε ότι η πρόταση «έρχεται σε αντίθεση με τη βούληση της πλειοψηφίας του Κοινοβουλίου». «Είναι προφανές παράδοξο να μιλάμε για υποστήριξη του παραγωγικού τομέα και, ταυτόχρονα, να τον καταστρέφουμε με δημοσιονομικό λεπίδι», πρόσθεσε.
Οι εταιρείες επίσης αντιδρούν έντονα
Ο Μάρκους Γ. Μπέιρερ, γενικός διευθυντής του επιχειρηματικού λόμπι Business Europe, χαρακτήρισε την πρόταση «εντελώς αντιπαραγωγική», ενώ ο Στεφάν Παν, αντιπρόεδρος της Italian Confindustria, δήλωσε ότι το όριο των 100 εκατομμυρίων ευρώ στον κύκλο εργασιών «κινδυνεύει να παρεμποδίσει την ανάπτυξη καινοτόμων εταιρειών».
Η Τάνια Γκόνερ, γενική διευθύντρια της Ομοσπονδίας Γερμανικών Βιομηχανιών, κάλεσε το Βερολίνο να λάβει σθεναρή θέση κατά της πρότασης, υποστηρίζοντας ότι «αντιτίθεται στους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ».
«Πολύ κακή» ιδέα
Η φορολόγηση του κύκλου εργασιών αντί των κερδών είναι «πολύ κακή ιδέα», σύμφωνα με τον Ζολτ Ντάρβας, ανώτερο συνεργάτη στο think tank Bruegel. Ένα πρόβλημα είναι ότι πλήττει τομείς με πολύ διαφορετικά περιθώρια κέρδους.
Επιπλέον, ο φόρος είναι οπισθοδρομικός, καθώς βάζει στο ίδιο καλάθι επιχειρήσεις με διαφορετικές οικονομικές συνθήκες. «Δεν είναι σωστό, απλώς δεν είναι δίκαιο», είπε ο Ντάρβας. «Είναι πιθανώς η χειρότερη επιλογή».
Πολλοί επίσης διαφωνούν επειδή φαίνεται να αντιβαίνει στον στόχο της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας. Η φον ντερ Λάιεν έχει κάνει την «ανταγωνιστικότητα» το εμβληματικό σήμα της δεύτερης θητείας της, και ο φόρος επί των εταιρειών αποτελεί πολιτικά δύσκολο εγχείρημα - ειδικά στο Βερολίνο.
Η Γερμανία διέρχεται περίοδο οικονομικής στασιμότητας μετά από διετή ύφεση. Η οικονομική αυτή κατάσταση αναγκάζει την κυβέρνηση να επανεξετάσει τη δημοσιονομική της στάση, εν μέσω εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, θέτοντας σε κίνδυνο το οικονομικό μοντέλο που βασίζεται στις εξαγωγές.
Αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών Υποθέσεων είχαν ήδη προειδοποιήσει ότι η εκτίμησή τους για τα έσοδα του προϋπολογισμού της ΕΕ θα εξαρτηθεί από το πώς θα αντιμετωπιστεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Δεν σημαίνει όμως ότι δεν υπάρχει λογική πίσω από τον φόρο. Εταιρείες τόσο από την Ευρώπη όσο και από τρίτες χώρες επωφελούνται από το εμπόριο εντός του μπλοκ, και όπως τόνισε ο Γάλλος ευρωβουλευτής Φαμπιέν Κέλερ από τη φιλελεύθερη ομάδα Renew, «αυτό συνδέεται άμεσα με ένα δημόσιο αγαθό της ΕΕ: την ενιαία αγορά. Χωρίς την ΕΕ, δεν υπάρχει απρόσκοπτο εμπόριο στη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο».
Ωστόσο, με τόσο έντονη αντίθεση από τα κράτη μέλη και τους νομοθέτες, ο προτεινόμενος φόρος της φον ντερ Λάιεν έχει ελάχιστες πιθανότητες να επιβιώσει στην τρέχουσα μορφή του.
