Βρισκόμαστε στο 2020. Από τον Μάρτιο, η χώρα μπαίνει σε καραντίνα και η αβεβαιότητα για την οικονομία κυριαρχεί. Και όμως μέσα στη συγκεκριμένη χρονιά, σημειώνεται ένα σπάνιο ρεκόρ το οποίο ήταν γνωστό στο οικονομικό επιτελείο αλλά πλέον αποτυπώθηκε και στα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.
Το 2020, σημειώθηκε ένα πρωτοφανές ρεκόρ όσον αφορά στο ύψος των διανεμόμενων κερδών. Με αύξηση που ξεπέρασε το 150% συγκριτικά με το 2019, τα μερίσματα εκτοξεύτηκαν στα 6,5 δισ. ευρώ. Συγκυριακό φαινόμενο; Όχι και τόσο είναι η απάντηση.
Σε μια χρονιά που θα περίμενε κανείς να καταρρεύσει το συνολικό φορολογητέο εισόδημα -μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα μπήκαν σε καθεστώς αναστολής συμβάσεων εργασίας- όχι μόνο δεν καταγράφηκε πτώση αλλά αντίθετα υπήρξε και άνοδος. Ήταν τόσο μεγάλη η αύξηση των μερισμάτων που υπερκάλυψε τη… ζημιά από τη μείωση των εισοδημάτων των μισθωτών -οι συνταξιούχοι δεν εθίγησαν- ή ακόμη και των ιδιοκτητών ακινήτων που υποχρεώθηκαν σε υποχρεωτικό κούρεμα των ενοικίων.
Η εκτόξευση των μερισμάτων ήταν ίσως η σαφέστερη απόδειξη της θεωρίας ότι αν οι φορολογικοί συντελεστές κατέβουν σε λογικά επίπεδα, τότε και οι φορολογούμενοι θα ανταποκριθούν δηλώνοντας περισσότερα κέρδη. Τι είχαμε το 2020; Τη μείωση -για πρώτη φορά- του συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων στο 5% (σ.σ επί της προηγούμενης κυβέρνησης είχε φτάσει και στο 15%) αλλά το «πάγωμα» της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα μεταξύ των οποίων και για τα μερίσματα.
Ουσιαστικά, οι μέτοχοι βρήκαν την ευκαιρία να βγάλουν από τα… σεντούκια τα κέρδη που είχαν συσσωρεύσει από προηγούμενες χρήσεις και δεν τα διένειμαν ακριβώς για να μην υποστούν την κρατική υπερφορολόγηση. Το υπουργείο Οικονομικών κατέβασε χαμηλά τον συντελεστή, προϋπολόγισε απώλεια φορολογικών εσόδων αλλά αυτή δεν ήρθε ποτέ καθώς η φορολογητέα ύλη υπερδιπλασιάστηκε. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι και οι φορολογικές δηλώσεις του 2022 δεν έχουν δείξει μεγάλη κάμψη στα εισοδήματα από μερίσματα καθώς φαίνεται ότι με το υφιστάμενο φορολογικό πλαίσιο (σ.σ συντελεστής στο 22%, φόρος μερισμάτων στο 5% και μηδενική εισφορά) δεν υπάρχει πλέον φόβος διανομής.
Μπορεί αντίστοιχη πολιτική να εφαρμοστεί και σε άλλα πεδία της φορολογίας; Το ερώτημα θα τεθεί επιτακτικά μετά τις εκλογές. Όταν σε ολόκληρη χώρα μόλις το 0,4% του πληθυσμού… τολμά να δηλώσει οικογενειακό εισόδημα άνω των 75.000 ευρώ, προφανώς παίζει ρόλο και ο ανώτατος συντελεστής ο οποίος και από χαμηλά επίπεδα εφαρμόζεται (40%) και σε πολύ υψηλά επίπεδα φτάνει (44%). Συνιστά αυτό αιτία σκόπιμης φοροδιαφυγής; Βολεύονται οι επαγγελματίες (που μπορούν να αποκρύπτουν εισοδήματα) με το να εμφανίζουν αποδοχές στο όριο εφαρμογής του συντελεστή 9% δηλαδή όχι πάνω από 10.000 ευρώ; Περισσότερα… προσεχώς.
