Παρά τις εκτεταμένες φοροελαφρύνσεις που προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026, τα φορολογικά έσοδα της επόμενης χρονιάς εκτιμάται ότι θα κινηθούν σημαντικά πάνω από το στόχο, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική της οικονομίας και την αποτελεσματικότητα των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής.
Ειδικότερα, τη χρονιά για την οποία έχουν ανακοινωθεί φορομειώσεις ύψους 1,76 δισ. ευρώ, τα συνολικά φορολογικά έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν στα 73,5 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,65 δισ. ευρώ ή 3,7% σε σχέση με το 2025. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή επίδοση, που δείχνει πως η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η αξιοποίηση των ηλεκτρονικών εργαλείων είσπραξης μπορούν να υπερκαλύψουν το δημοσιονομικό κόστος των φοροελαφρύνσεων.
«Όχημα» της υπεραπόδοσης, σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, παραμένει η πάταξη της φοροδιαφυγής και ο περιορισμός της «μαύρης» οικονομίας, μέσα από την πλήρη επέκταση των POS, τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και την καθολική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων.
Παράλληλα, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να κινηθεί σε υψηλά επίπεδα, αγγίζοντας τα 7,92 δισ. ευρώ ή 2,8% του ΑΕΠ το 2026, ενώ για φέτος (2025) ο στόχος αναθεωρείται προς τα πάνω, στα 9,1 δισ. ευρώ ή 3,6% του ΑΕΠ, από 5,9 δισ. που προέβλεπε ο αρχικός προϋπολογισμός.
Τα μεγαλύτερα έσοδα του Δημοσίου προέρχονται για μια ακόμη χρονιά από τους έμμεσους φόρους, που φαίνεται να ευνοούνται από την αύξηση της κατανάλωσης, την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος και τις πληθωριστικές πιέσεις. Τα έσοδα από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να φτάσουν τα 40,8 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,74 δισ. ευρώ ή 4,5% σε σχέση με φέτος. Μόνο ο ΦΠΑ υπολογίζεται να αποδώσει 29,13 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 1,6 δισ. ευρώ, ενώ οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης θα διαμορφωθούν στα 7,44 δισ. ευρώ, με μικρή αύξηση 53 εκατ. ευρώ.
Στον φόρο εισοδήματος, παρά τις νέες κλίμακες και τις εκτεταμένες μειώσεις που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2026, τα συνολικά έσοδα αναμένεται να ανέλθουν στα 26,7 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 742 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στις επιχειρήσεις, καθώς ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων αναμένεται να αποφέρει 8,66 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 859 εκατ. ευρώ σε σχέση με φέτος. Αντίθετα, τα έσοδα από τα φυσικά πρόσωπα προβλέπονται οριακά μειωμένα στα 15,78 δισ. ευρώ, καθώς η αναμόρφωση της φορολογικής κλίμακας –που μειώνει το βάρος στη μεσαία τάξη, στους νέους και στις οικογένειες με παιδιά– συνεπάγεται απώλεια εσόδων περίπου 1,2 δισ. ευρώ.
Μικρή είναι η επίπτωση από τη μείωση ή σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους, καθώς πρόκειται για περιοχές με περιορισμένες αντικειμενικές αξίες και χαμηλά εκκαθαριστικά. Έτσι, τα έσοδα από τους φόρους ακίνητης περιουσίας θα ανέλθουν στα 2,32 δισ. ευρώ, μειωμένα μόλις κατά 83 εκατ. ευρώ.
Οι φόροι κεφαλαίου (κληρονομιές, γονικές παροχές, δωρεές) παραμένουν σταθεροί στα 250 εκατ. ευρώ, ενώ οι λοιποί τρέχοντες φόροι, που περιλαμβάνουν και τα τέλη κυκλοφορίας, αυξάνονται στα 2,33 δισ. ευρώ. Από τους φόρους και τους δασμούς επί εισαγωγών αναμένονται 427 εκατ. ευρώ, ενώ οι λοιποί φόροι επί της παραγωγής, που περιλαμβάνουν το τέλος επιτηδεύματος και λοιπές επαγγελματικές άδειες, ανεβαίνουν στα 659 εκατ. ευρώ, λόγω και της συμμετοχής του Δημοσίου στα κέρδη της Τράπεζας της Ελλάδος, ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ.
Αξιοσημείωτη είναι και η εικόνα για τη φετινή χρονιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του προσχεδίου, τα φορολογικά έσοδα του 2025 προβλέπεται να φτάσουν τα 70,87 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 1,67 δισ. ευρώ ή 2,4% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού.
Η αύξηση αυτή αποδίδεται τόσο στη διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών όσο και στην αύξηση των μισθών. Μόνο από τον ΦΠΑ εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 857 εκατ. ευρώ επιπλέον, ενώ από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων αναμένονται 756 εκατ. ευρώ περισσότερα έσοδα.
Η εικόνα που αποτυπώνεται στο προσχέδιο επιβεβαιώνει το νέο μείγμα πολιτικής που επιδιώκει η κυβέρνηση: λιγότεροι φόροι, αλλά πιο αποτελεσματική είσπραξη. Παρά το υψηλό κόστος των φορομειώσεων, η διεύρυνση της βάσης, η ενίσχυση της κατανάλωσης και οι αυξημένες δηλώσεις εισοδημάτων φαίνεται πως αντισταθμίζουν πλήρως τις απώλειες.
Αν η τάση αυτή συνεχιστεί και το 2026, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να διατηρηθεί άνω του 2,5% του ΑΕΠ, χωρίς πρόσθετα μέτρα ή αυξήσεις φόρων.
