Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Την διάσταση απόψεων μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ στο θέμα του χρέους, αλλά και την ανάγκη επίτευξης μίας συμφωνίας που ανεξάρτητα με την ένταξη ή όχι στην ποσοτική χαλάρωση, θα οδηγεί στην περαιτέρω μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, επισημαίνει, με αποκλειστικές δηλώσεις του στο Liberal, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank, Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος.
«Οι έως τώρα εξελίξεις υποδηλώνουν ότι παραμένει μία σημαντική διάσταση απόψεων μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, σε σχέση με τα μακροοικονομικά σενάρια τα οποία η κάθε πλευρά υποθέτει για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα», σημειώνει ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος. Εκτιμά δε, ότι αυτή η διάσταση απόψεων καθιστά ιδιαίτερα επισφαλή την όποια πρόβλεψη μπορεί να κάνει κάποιος για το αποτέλεσμα του επόμενου Eurogroup.
«Θα ήταν πολύ καλό εάν το αποτέλεσμα του επόμενου Eurogroup μπορούσε να περιέχει τα στοιχεία εκείνα που θα επέτρεπαν μία περαιτέρω μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, ή των διαφορικών αποδόσεων (spreads), διότι μία τέτοια εξέλιξη θα επέτρεπε στην ελληνική δημοκρατία ενδεχομένως να σκεφτεί μία επιλεκτική έξοδο στις αγορές», προσθέτει.
Μάλιστα, ο Δρ. Μονοκρούσος θεωρεί ιδιαίτερα χρήσιμη, για την εμπέδωση ενός κλίματος σταθερότητας για την ελληνική οικονομία, οποιαδήποτε συμφωνία που θα επέτρεπε την περαιτέρω μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, ανεξάρτητα από το αν αυτή η εξέλιξη επέτρεπε την είσοδο της Ελλάδος στο QE ή όχι.
«Ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με το QE, αν υπάρξουν τα συστατικά που θα επιτρέψουν τον περιορισμό του ρίσκου χώρας (country risk), όπως αυτό αποτυπώνεται στα spreads των ελληνικών ομολόγων, αυτό θα ήταν ιδιαίτερα θετικό τόσο για την περαιτέρω εμπέδωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών όσο και για τις προοπτικές της χώρας», υπογραμμίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Eurobank.
Το ζήτημα της ποσοτικής χαλάρωσης εξαρτάται άμεσα από τις συζητήσεις για το χρέος. Στο Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης η ελληνική πλευρά θα ήθελε να εξασφαλίσει μία συμφωνία που θα προβλέπει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα με χρηματοδότηση. Έτσι θα άνοιγε ο δρόμος για θετική «ετυμηγορία» από το Ταμείο για τη βιωσιμότητα του χρέους και κατ' επέκταση η ΕΚΤ δεν θα είχε μπορούσε στην ουσία να μην συμπεριλάβει τους ελληνικούς τίτλους στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Οι εξελίξεις αυτές θα οδηγούσαν σε μείωση των spreads με αποτέλεσμα να γινόταν πιο ξεκάθαρος ο διάδρομος για την έξοδο του ελληνικού δημοσίου στις αγορές πριν τη λήξη του μνημονίου το καλοκαίρι του 2018.
Αυτό, όμως, είναι το καλό σενάριο, διότι οι πληροφορίες των τελευταίων ημερών και οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μία συμφωνία με το Ταμείο σε συμβουλευτικό ρόλο, με αποτέλεσμα να μετατίθενται οι αποφάσεις για το χρέος και να καθίσταται αμφίβολη, αν όχι αδύνατη, η ένταξη στο QE.
Τα μέτρα δεν αρκούν
Σε πρόσφατη μελέτη της Eurobank, την οποία υπογράφει ο Δρ. Μονοκρούσος, με θέμα τη διάσταση των απόψεων μεταξύ των Ευρωπαίων και του ΔΝΤ, για το ελληνικό χρέος, επισημαίνεται ότι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν τον Μάιο του 2016 και αποτελούν τη βάση της τρέχουσας συζήτησης, ενδεχομένως δεν επαρκούν για την πλήρη αποκατάσταση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους κάτω από πιο ακραίες παραδοχές, όπως αυτές που υιοθετεί επί του παρόντος το ΔΝΤ. Εκτός και αν το πλαίσιο των εν λόγω μέτρων εφαρμοστεί στην πιο ριζοσπαστική και ευρεία μορφή του.
Παράλληλα, τονίζεται ότι ένα σημαντικό μέρος της ελάφρυνσης του χρέους που απορρέει από το υφιστάμενο μεσο-μακροπρόθεσμο πλαίσιο αναμένεται να προέλθει από στοχευμένη αναπροσαρμογή (επέκταση λήξεων και περιόδου χάριτος καθώς και μείωση των επιτοκίων) των δανείων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) που εκταμιεύθηκαν στο πλαίσιο του 2ου προγράμματος διάσωσης, και αυτό χωρίς την επιβολή επιπρόσθετου κόστους για τις χώρες που συμμετείχαν στο εν λόγω πρόγραμμα ή τον EFSF.
Από την άλλη πλευρά, το υφιστάμενο πλαίσιο δεν προβλέπει παρεμβάσεις/μετακύληση των πληρωμών για χρεολύσια του υπόλοιπου πακέτου των ευρωπαϊκών δανείων που έλαβε (ή θα λάβει) η Ελλάδα στο πλαίσιο του πρώτου και του τρίτου πακέτου διάσωσης (GLF facility & ESM) Εντούτοις, το σύνολο των οφειλόμενων δανείων από τον EFSF αποτελούν το 60% του συνόλου των ευρωπαϊκών δανείων που έχουν χορηγηθεί στην Ελλάδα μέχρι τώρα και μόλις το 50% όλων των ευρωπαϊκών δανείων που αναμένεται να έχουν εκταμιευθεί έως την ολοκλήρωση του υφιστάμενου προγράμματος (όλα τα δάνεια αποτυπώνονται σε ονομαστικούς όρους).
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα πως το εύρος του υφιστάμενου μεσο-μακροπρόθεσμου πλαισίου ελάφρυνσης χρέους θα πρέπει πιθανώς να επεκταθεί περαιτέρω (π.χ. μέσω πρόβλεψης για σημαντική μετακύληση πληρωμών για χρεολύσια όλων των ευρωπαϊκών δανείων που εκταμιεύθηκαν στην Ελλάδα) εάν η βιωσιμότητα του χρέους θα πρέπει να διασφαλιστεί κάτω από σημαντικά πιο ακραίες μακροοικονομικές παραδοχές, όπως αυτές που υιοθετεί επί του παρόντος το ΔΝΤ.
