Το ράλι του χρυσού στις διεθνείς αγορές συνεχίζεται αμείωτο και αυτό το «κύμα» τοποθετήσεων στο πολύτιμο μέταλλο δεν αφορά μόνο τους ιδιώτες επενδυτές, αλλά και τις κεντρικές τράπεζες, σε μια περίοδο όπου η αβεβαιότητα για τις οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις είναι για τα καλά εδώ (χωρίς να φαίνεται το πότε και κατά πόσο θα υποχωρήσει).
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Citi, οι κεντρικές τράπεζες έχουν το 40% των αποθεματικών τους σε χρυσό, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών. Σημειώνεται πως πριν από τρία χρόνια και όταν υποχωρούσε η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού Covid-19, το εν λόγω ποσοστό ήταν στο 20%.
Οι κεντρικές τράπεζες επιλέγουν τον χρυσό ως «εξασφάλιση» των αποθεματικών τους, όταν άλλα περιουσιακά στοιχεία - όπως τα νομίσματα - μπορούν να επηρεαστούν εύκολα από τις οικονομικές συνθήκες. Υπολογίζεται πως σχεδόν το 85% των παγκόσμιων κεντρικών τραπεζών θεωρεί ότι η κατοχή χρυσού είναι σημαντική σε περιόδους κρίσης, ενώ το ποσοστό ανεβαίνει στο 87% για τις αναδυόμενες οικονομίες.
Η αβεβαιότητα των αγορών αλλά και των κεντρικών τραπεζών έχει πολλές «εστίες», από τα μέτωπα των ένοπλων συγκρούσεων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, τους δασμούς των ΗΠΑ σε σειρά μεγάλων οικονομιών, την πολιτική αβεβαιότητα (που τον τελευταίο καιρό «σαρώνει» την Ευρώπη) κ.α..
Επιτόκια, πληθωρισμός και δολάριο
Για το ράλι του μετάλλου παίζουν ρόλο και τα επιτόκια των ισχυρότερων κεντρικών τραπεζών.
Υπενθυμίζεται πως επειδή ο χρυσός δεν αποδίδει τόκο, γίνεται περισσότερο ελκυστικός όταν η νομισματική πολιτική υποχωρεί (τα επιτόκια πέφτουν), καθώς τον προτιμούν οι επενδυτές.
Οι μειώσεις επιτοκίων από τράπεζες όπως αυτή των ΗΠΑ (Fed) και οι προσδοκίες για περαιτέρω μειώσεις σε ΗΠΑ, Ευρώπη και την Ασία, συνεχίζουν να «τροφοδοτούν» τις τοποθετήσεις στον χρυσό.
Επιπλέον, ο χρυσός θεωρείται ευρέως ως αντιστάθμισμα (hedge) έναντι του πληθωρισμού και της υποχώρησης της αγοραστικής δύναμης των νομισμάτων (όπως συμβαίνει με το αμερικανικό δολάριο).
Επειδή η τιμή του χρυσού καθορίζεται σε δολάρια, όταν το δολάριο αποδυναμώνεται, ο χρυσός γίνεται φθηνότερος για τους κατόχους άλλων νομισμάτων.
Μέσα στο καλοκαίρι ο δείκτης δολαρίου (ένα «καλάθι» μου μετρά την αξία του νομίσματος έναντι των νομισμάτων 6 μεγάλων εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ) έφτασε σε χαμηλό 3 ετών, σε ένα ακόμα «σήμα» για την προσέλευση επενδυτών στον χρυσό.
Η αποδυνάμωση του δολαρίου αποτέλεσε και λόγο για τις μαζικές αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες που «τρέχει» από το 2024 μέχρι και σήμερα, καθώς το μέταλλο συμβάλλει στη διαφοροποίηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων μιας χώρας και στην προστασία από την υποτίμηση του νομίσματος.
Πώς μπορεί να μπει τέλος στο ράλι;
Αρκετοί επενδυτικοί οίκοι (π.χ., Deutsche Bank) «βλέπουν» τον χρυσό να ξεπερνά και τα επίπεδα των 4.000 δολαρίων μέσα στο 2026, με το ερώτημα που τίθεται να είναι το εάν μπορεί αυτό το ράλι να ανακοπεί.
Μετά την αλματώδη άνοδο των τελευταίων μηνών είναι πιθανό να υπάρξει πτώση από τις ρευστοποιήσεις στις οποίες ενδέχεται να προχωρήσουν οι επενδυτές για να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους.
Ακόμα, μια σημαντική γεωπολιτική εξέλιξη (συμφωνία για λήξη του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία) θα μπορούσε να επαναφέρει τη διάθεση για ρίσκο στις αγορές, «στερώντας» τοποθετήσεις από τον χρυσό.
Όπως σημείωσε το Bloomberg, ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αποτελέσει τον σημαντικότερο πυλώνα στήριξης της ανοδικής δυναμικής του χρυσού, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν τη μεγαλύτερη ζημιά αν μειώσουν τα αποθέματά τους.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάποιος μεγάλος κάτοχος εξετάζει αυτό το ενδεχόμενο.
Οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων οικονομιών έχουν πουλήσει πολύ λίγο χρυσό τις τελευταίες δεκαετίες σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1990, όταν οι συνεχείς πωλήσεις προκάλεσαν πτώση της τιμής του μετάλλου κατά περισσότερο από 25% κατά τη διάρκεια της δεκαετίας.
Εν μέσω ανησυχιών ότι αυτές οι ασυντόνιστες πωλήσεις αποσταθεροποιούσαν την αγορά, το 1999 συνήφθη η πρώτη Συμφωνία των Κεντρικών Τραπεζών για τον Χρυσό, βάσει της οποίας οι υπογράφοντες συμφώνησαν να περιορίσουν τις συλλογικές πωλήσεις χρυσού.
