Σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας διαδραματίζουν επτά κρίσιμοι τομείς με σπουδαιότερους από αυτούς την ενεργειακή μετάβαση, την τεχνολογία και τα logistics που επηρεάζουν σημαντικά την εφοδιαστική αλυσίδα.
Σε ό,τι αφορά στην ενεργειακή μετάβαση, σημαντική πρόοδος καταγράφεται στη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα, η οποία παρουσιάζει αύξηση 61% από το 2014. Παράλληλα η άνοδος αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για καλύτερη ενσωμάτωσή τους στο δίκτυο. Αυτό δείχνει πρόσφατη μελέτη που πραγματοποίησε το Κέντρο Φιλελευθέρων Μελετών, η οποία ακόμη διαπιστώνει την υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας (79,6% το 2022) και η χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ ένταση ενέργειας (84,13 kgoe/€1000 ΑΕΠ το 2023).
Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν αφενός την περιορισμένη χρήση ενεργοβόρων βιομηχανιών και αφετέρου την εξάρτηση από εισαγωγές.
Ακόμη, οι μέσες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας παραμένουν κοντά στις ευρωπαϊκές, με σημαντικές επιδοτήσεις να μειώνουν την επιβάρυνση για τους καταναλωτές. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται η σταδιακή απελευθέρωση των αγορών ενέργειας, η ιδιωτικοποίηση των δικτύων διανομής, και η αξιοποίηση των εσόδων από την πώληση αδειών CO2 για επενδύσεις σε ΑΠΕ και έργα ενεργειακής αποδοτικότητας.
Η ψηφιοποίηση της ενέργειας και ο εν γένει εκσυγχρονισμός του ενεργειακού δικτύου θεωρούνται κρίσιμες παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη διασφάλιση της βιώσιμης ενεργειακής πορείας της χώρας.
Σε ό,τι αφορά την μεταποίηση, οι τελευταίες εξελίξεις επικεντρώνονται σε επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στο πλαίσιο του καθεστώτος ενισχύσεων «Μεταποίηση - Εφοδιαστική Αλυσίδα Κυκλικής Οικονομίας». Η υποβολή των σχετικών αιτήσεων έχει ξεκινήσει την 1η Ιουλίου 2025 και λήγει στις 10 Σεπτεμβρίου 2025. Ο συνολικός προϋπολογισμός για το 2025 ανέρχεται σε 150 εκατομμύρια ευρώ, με 75 εκατομμύρια να προορίζονται για φορολογική απαλλαγή και τα υπόλοιπα για επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης και επιδότηση του κόστους δημιουργούμενης απασχόλησης.
Επιπλέον, υπάρχει η Παρέμβαση Π3-73-2.3 «Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση/εμπορία και/ή ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων» στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ελλάδας.
Συνοπτικά, οι εξελίξεις στη μεταποίηση περιλαμβάνουν:
• Νέα καθεστώτα ενισχύσεων:
Το καθεστώς "Μεταποίηση - Εφοδιαστική Αλυσίδα Κυκλικής Οικονομίας" προσφέρει οικονομική στήριξη για επενδυτικά σχέδια στον τομέα της μεταποίησης.
• Επενδύσεις στη μεταποίηση γεωργικών προϊόντων:
Η παρέμβαση Π3-73-2.3 επικεντρώνεται στην ενίσχυση επενδύσεων που σχετίζονται με τη μεταποίηση και εμπορία αγροτικών προϊόντων.
• Χρηματοδότηση:
Υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι για διάφορες μορφές ενίσχυσης, όπως φορολογικές απαλλαγές, επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις.
Στις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας καταγράφεται η ανάπτυξη των δικτύων 5G που φέρνει ταχύτητες που υποστηρίζουν εφαρμογές όπως η επαυξημένη και εικονική πραγματικότητα, καθώς και το Internet of Things (IoT). Το 6G αναμένεται να φέρει ακόμη μεγαλύτερες ταχύτητες και χαμηλότερο χρόνο απόκρισης, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για επικοινωνία, επιστήμη και ψυχαγωγία.
Η ρομποτική εξελίσσεται ραγδαία, με ρομπότ που μοιάζουν με ανθρώπους και εκτελούν εργασίες σε επικίνδυνα περιβάλλοντα ή αναλαμβάνουν διαδικασίες παραγωγής.
Ακόμη, η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) επηρεάζει πολλούς τομείς, από την αυτοματοποίηση διαδικασιών μέχρι την ανάπτυξη έξυπνων συστημάτων και εφαρμογών.
Η ιατρική τεχνολογία σημειώνει σημαντική πρόοδο, με ταχύτερες και ακριβέστερες ιατρικές εξετάσεις, μη επεμβατικές διαδικασίες και φορητές συσκευές παρακολούθησης της υγείας.
Επιπλέον, η τεχνολογία έχει επιφέρει αλλαγές σε διάφορους τομείς όπως η υγεία, η επικοινωνία, η εργασία και η διακυβέρνηση.
Οι τελευταίες εξελίξεις στον τομέα logistics περιλαμβάνουν:
Βιωσιμότητα, με τις εταιρείες να εστιάζουν στην υιοθέτηση πρακτικών που μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των logistics, όπως η χρήση εναλλακτικών καυσίμων για τα οχήματα και η βελτιστοποίηση των διαδρομών για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας.
Τεχνολογία: Η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αναβάθμιση των logistics. Η χρήση αισθητήρων, συστημάτων GPS, drones και ρομποτικής βελτιώνει την παρακολούθηση, τη διαχείριση και την εκτέλεση των εργασιών.
Έξυπνη εφοδιαστική αλυσίδα:
Η ενσωμάτωση τεχνολογιών όπως το blockchain και η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει την οργάνωση και τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας σε πραγματικό χρόνο, αυξάνοντας την ορατότητα και την αποτελεσματικότητα.
Ειδικευμένο προσωπικό:
Η εκπαίδευση και η εξειδίκευση του προσωπικού σε θέματα logistics είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών.
Διαλειτουργικότητα:
Η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών φορέων της εφοδιαστικής αλυσίδας (προμηθευτές, μεταφορείς, αποθηκευτές, κλπ.) είναι ζωτικής σημασίας για την ομαλή ροή των προϊόντων και των πληροφοριών.
Ακόμη πιο ψηφιακό το μέλλον του χρηματοπιστωτικού τομέα
Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό χρηματοπιστωτικό τομέα, σύμφωνα με την υποδιοικήτρια της Τράπεζας της Ελλάδος, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου, προσαρμόζεται σταδιακά στις τεχνολογικές μεταβολές, ενσωματώνοντας όλο και ταχύτερα ψηφιακές τεχνολογίες.
Η ανάπτυξη εφαρμογών mobile banking, η χρήση αυτοματοποιημένων εργαλείων εξυπηρέτησης πελατών (chatbots) και μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης για την αποτροπή της απάτης και την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα καινοτόμων λύσεων που αποτελούν πλέον μέρος της καθημερινής λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Επίσης, η εμφάνιση πλήρως ψηφιακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προσδίδει νέα δυναμική στην αγορά.
Ωστόσο, η ψηφιακή μετάβαση συνοδεύεται από προκλήσεις. Εγγενή ζητήματα των ψηφιακών λύσεων αποτελούν η προστασία των προσωπικών δεδομένων και η ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων έναντι κυβερνοαπειλών. Επιπλέον, τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να υποπέσουν σε λάθη ή ανακρίβειες, να μεροληπτούν ή να μην είναι ξεκάθαρο πώς έφτασαν στα συμπεράσματα τα οποία εξάγουν.
Παράλληλα, αναδύονται νέες και ταχέως αναπτυσσόμενες μορφές ψηφιακών χρηματοπιστωτικών προϊόντων, όπως τα κρυπτοστοιχεία. Τα κρυπτοστοιχεία συνδέονται με κινδύνους και σοβαρές αδυναμίες (π.χ. διακυβέρνησης, διασφάλισης των περιουσιακών στοιχείων) των φορέων που τα εισάγουν σε δημόσια προσφορά ή διαπραγμάτευση.
Επιπλέον, οι διακυμάνσεις στην αξία τους, σε συνδυασμό με την ελλιπή πληροφόρηση για τους ενδεχόμενους κινδύνους, ενέχουν υψηλό ρίσκο επένδυσης, ενώ δεν πρέπει να υποτιμώνται οι κίνδυνοι που αφορούν στο «ξέπλυμα» χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής και τη νομισματική κυριαρχία.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία δημιουργεί το δικό της οικοσύστημα καινοτομίας
Ραγδαίες είναι τα τελευταία χρόνια και οι εξελίξεις στην φαρμακοβιομηχανία, με τον κλάδο να έχει αναδείξει τα τελευταία χρόνια μια ισχυρή εξαγωγική δυναμική, με πολλές εταιρείες να επενδύουν σε παραγωγικές μονάδες, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και ποιοτικά γενόσημα φάρμακα.
Παράλληλα, η γεωστρατηγική θέση της χώρας και η ποιότητα του επιστημονικού δυναμικού δημιουργούν τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ενίσχυση της θέσης της στην ευρωπαϊκή και διεθνή αγορά.
Επιπρόσθετα, παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον για συνεργασίες μεταξύ φαρμακευτικών εταιρειών, πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και ερευνητικών φορέων. Ακόμη, η αξιοποίηση εργαλείων ψηφιακής υγείας, όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τα real-world data και η απομακρυσμένη παρακολούθηση ασθενών, προσφέρει σημαντικές δυνατότητες βελτίωσης της αποδοτικότητας και της ποιότητας της φαρμακευτικής φροντίδας, καθώς και νέες δυνατότητες στη φαρμακοβιομηχανία για καλύτερη κατανόηση της αγοράς και πιο στοχευμένες θεραπείες. Επιπλέον, η ενσωμάτωση Τεχνητής Νοημοσύνης σε τομείς όπως η φαρμακοεπαγρύπνηση, η παρακολούθηση εφοδιαστικής αλυσίδας και η ανάλυση δεδομένων θεραπευτικής έκβασης δημιουργεί συνθήκες για νέα επιχειρηματικά μοντέλα.
Οι πρωτοβουλίες για τη δημιουργία φαρμακευτικών clusters, όπως το Pharma Innovation Forum, ενισχύουν το οικοσύστημα καινοτομίας και προωθούν συνέργειες μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Μέσα από τέτοιες συνέργειες διαμορφώνονται ολοκληρωμένα δίκτυα παραγωγής, έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης που καθιστούν τον κλάδο περισσότερο ευέλικτο και ανταγωνιστικό. Η ανάγκη για εθνική στρατηγική και σταθερό πλαίσιο
