Μια ακόμη… στροφή έχει μείνει και κλείνει οριστικά ο κύκλος της μνημονιακής περιόδου. Αυτή όμως ενδέχεται να είναι και η πιο… κλειστή καθώς αφορά στην ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για τα ελληνικά ομόλογα εν μέσω θυέλλης στις διεθνείς αγορές. Είναι όμως κάτι που μπορεί να γίνει στον προγραμματισμένο χρόνο -μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2023 με το χρονοδιάγραμμα να το επισημαίνει χθες ο ίδιος ο πρωθυπουργός- αρκεί η Ελλάδα να μην εκλάβει τη χθεσινή απόφαση που ανοίγει τον δρόμο για έξοδο από τη μεταμνημονιακή εποπτεία ως ευκαιρία για ένα νέο «λεφτά υπάρχουν».
Ο συμβολισμός της χθεσινής απόφασης του Eurogroup είναι προφανής. Μετά τον μνημονιακό κύκλο της 8ετίας, χρειάστηκε μια τετραετία ακόμη για να κλείσει και ο μεταμνημονιακός κύκλος και αφού προηγήθηκαν 14 διαδοχικές αξιολογήσεις μια ανά τρίμηνο. Υπάρχει όμως και ουσία. Η Ελλάδα, αφού ολοκληρώσει και τις τελευταίες 20 εκκρεμότητες εισπράττοντας και τα 1,5 δισ. ευρώ από τα ANFAs και τα SMPs, θα μπορεί ουσιαστικά να καθορίζει με απόλυτη ελευθερία την οικονομική της πολιτική χωρίς να περιμένει «γραμμή» από τις Βρυξέλλες. Κανόνες θα υπάρχουν. Αλλά θα είναι οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν και για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Ποιος είναι ο βασικότερος; Η διασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας. Κάτι που πολύ απλά σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να επαναφέρει τους μισθούς του δημοσίου και τις συντάξεις στα προ μνημονίων επίπεδα ούτε να φέρει τους έμμεσους φόρους στο επίπεδο του 2019. Μπορεί να το κάνει μόνο αν βρει τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλίζει την επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού. Δηλαδή; Συγκράτηση του ελλείμματος στο 2% φέτος, παραγωγή πρωτογενούς πλεονάσματος το 2023 και σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 2% το 2024 ώστε να καλύπτονται οι τόκοι εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους.
Από εδώ και στο εξής δεν υπάρχει πίεση του στυλ αν δεν υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα δεν θα εκταμιευτεί η επόμενη δόση. Και αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει έλεγχος. Υπάρχει και μάλιστα πιο σκληρός καθώς ασκείται από αυτούς που δεν καταλαβαίνουν από πολιτική διαπραγμάτευση: Τις αγορές. Αν οι αγορές πάρουν το μήνυμα ότι η κυβέρνηση μπορεί κάποια στιγμή να αποφασίσει ότι πρέπει να διευρύνει τα ελλείμματα για να μοιράσει δημόσιο χρήμα, θα στείλουν το μήνυμα μέσα από τις αποδόσεις των ομολόγων. Και αυτό, η χώρα δεν το χρειάζεται σε αυτή τη φάση ενόψει και της… τελευταίας στροφής για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
