της Παναγιώτας Βασιλοπούλου
Η Κίνα, ο μεγαλύτερος αγοραστής πετρελαίου στον κόσμο, σταθερή στη γεωοικονομική της πολιτική, ανοίγει την εγχώρια αγορά για το εμπόριο προθεσμιακών εμπορευματικών συναλλαγών στον τομέα της ενέργειας.
Οι κινέζοι αγοραστές έχουν πλέον τη δυνατότητα (από τις 26 Μαρτίου 2018) να αγοράζουν, να κλειδώνουν τις τιμές πετρελαίου και να πληρώνουν σε τοπικό νόμισμα – το Renmimbi, στη Διεθνή Αγορά Ενέργειας της Σανγκάης. Αντίστοιχα και οι ξένοι αγοραστές έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν - ένα πρώτο βήμα για τις αγορές βασικών εμπορευμάτων της Κίνας - επειδή η συγκεκριμένη μορφή συναλλαγής είναι καταχωρημένη στη Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών της Σαγκάης.
Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να υπάρξουν επιπτώσεις για το δολάριο ΗΠΑ, το οποίο έχει καθιερωθεί ως το “παγκόσμιο νόμισμα” της αγοράς πετρελαίου.
Το Renmimbi ή αλλιώς «Το νόμισμα του Λαού»
Το Renmimbi (RMB), το νο?μισμα του λαου?, ει?ναι το ο?νομα του νομι?σματος που η?ρθε να αντικαταστη?σει την ονομασι?α Yuan (γουα?ν), η οποι?α χρησιμοποιει?ται ακο?μη σε πολλε?ς περιπτω?σεις στην καθομιλουμε?νη. Το Renmimbi (RMB) εκδι?δεται απο? την κεντρικη? τρα?πεζα της χω?ρας, τη Λαι?κη? Τρα?πεζα της Κι?νας η οποι?α ε?χει καθοριστικο? ρο?λο στην κυκλοφορι?α και την ισοτιμι?ας του νομι?σματος ε?ναντι α?λλων νομισμα?των στο διεθνε?ς νομισματικο? συ?στημα.
Οι προθεσμιακές εμπορευματικές συναλλαγές
Οι προθεσμιακές εμπορευματικές συναλλαγές είναι συμφωνίες οι οποίες αφορούν στην αγορά ή την πώληση μιας συγκεκριμένης ποσότητας ενός εμπορεύματος σε συγκεκριμένη τιμή και σε προκαθορισμένη ημερομηνία στο μέλλον.
Οι αγοραστές χρησιμοποιούν τέτοιες συμβάσεις για να αποφύγουν τους κινδύνους που συνδέονται με τις διακυμάνσεις των τιμών ενός προιόντος ή πρώτης ύλης. Οι πωλητές χρησιμοποιούν προθεσμιακές εμπορευματικές συναλλαγές για να κλειδώσουν εγγυημένες τιμές για τα προϊόντα τους.
Το 2017, οι προθεσμιακές εμπορευματικές συναλλαγές πετρελαίου στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο ξεπέρασαν το φυσικό εμπόριο. Το αργό πετρέλαιο είναι από τα πιο ενεργά εμπορεύματα, με δύο βασικά σημεία αναφοράς: το West Texas Intermediate ή το WTI που διαπραγματεύεται στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης, και το αργό πετρέλαιο Brent, το οποίο διαπραγματεύεται στο ICE Futures Europe στο Λονδίνο.
Η σημασία των προθεσμιακών εμπορευματικών συναλλαγών για την Κίνα
Ο ορισμός των συμβάσεων πετρελαίου σε Renmimbi έχει ως σκοπό την προώθηση της χρήσης του νομίσματος της Κίνας στο παγκόσμιο εμπόριο, έναν από τους βασικούς μακροπρόθεσμους στόχους της χώρας. Η Κίνα θα επωφεληθεί από την ύπαρξη ενός δείκτη αναφοράς που να αντικατοπτρίζει τις ποιότητες πετρελαίου που καταναλώνονται κυρίως από τα τοπικά διυλιστήρια και διαφέρουν από εκείνες που στηρίζουν τις δυτικές συμβάσεις.
Για την ακρίβεια, το 1993 η Κίνα είχε εισαγάγει το εγχώριο αργό στις προθεσμιακές εμπορευματικές συναλλαγές, για να σταματήσει μετά από χρονικό διάστημα ενός έτους λόγω της υψηλής μεταβλητότητας των τιμών. Αν και υπήρξε πολύ συζήτηση για την έναρξη των συναλλαγών για αρκετά χρόνια, η κυβέρνηση της Κίνας καθυστέρησε επανειλημμένα την εκ νέου διαπραγμάτευση λόγω της αστάθειας των μετοχών και των χρηματοπιστωτικών αγορών. Αυτή η αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές είναι που οδηγεί συχνά την κυβέρνηση της Κίνας σε μια αυστηρή και συχνά παρεμβατική οικονομική πολιτική.
Εάν οι εν λόγω προθεσμιακές εμπορευματικές συναλλαγές πετρελαίου θα τύχουν ευρείας αποδοχής ή όχι, είναι υπό συζήτηση. Τόσο οι παραγωγοί πετρελαίου όσο και οι έμποροι θα πρέπει να υπομείνουν όχι μόνο τις περιστασιακές παρεμβάσεις της Κίνας στην αγορά αλλά και τους ελέγχους κεφαλαίου που εφαρμόζει η κινεζική πλευρά. Οι περιορισμοί στη μετακίνηση κεφαλαίων εντός και εκτός χώρας έχουν σκληρύνει τα τελευταία δύο χρόνια, μετά από την υποτίμηση του Renmimbi το 2015.
Παρόμοια είναι τα εμπόδια που κρατούν τους μικρούς και μικρομεσαίους επενδυτές εκτός της γιγάντιας αγοράς μετοχών και ομολόγων της Κίνας. Πρόσφατα, σε μια κίνηση προς το άνοιγμα της αγοράς βασικών προϊόντων της, η Κίνα ενέκρινε ένα σχέδιο που επιτρέπει σε ξένους επενδυτές να πραγματοποιούν απευθείας συναλλαγές σε συμβάσεις σιδηρούχων μεταλλευμάτων της ηπειρωτικής χώρας.
Θα μπορούσε το Renmimbi να προκαλέσει την κυριαρχία του δολαρίου στο πετρέλαιο;
Δεν προβλέπεται να συμβεί σύντομα, καθώς η πληρωμή του πετρελαίου σε δολάρια είναι, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, μια καθιερωμένη πρακτική.
Ο Shady Shaher, επικεφαλής της μακροοικονομικής στρατηγικής της Emirates NBD PJSC η οποία εδρεύει στο Dubai, υποστηρίζει ότι οι συναλλαγές σε Renmimbi έχει νόημα να εξεταστούν σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα λόγω της δυναμικής της κινεζικής αγοράς. Ο αρθρογράφος της Bloomberg Gadfly, David Fickling, αναφέρει ότι η Κίνα δεν έχει αρκετή επιρροή στον αγορά πετρελαίου για να κυριαρχήσει το Renmimbi επί του δολαρίου.
Από την άλλη πλευρά, η πληρωμή πετρελαίου σε Renmimbi θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος του προγράμματος «One Belt, One Road» του προέδρου Xi Jinping που έχει ως στόχο την ανάπτυξη σχέσεων μεταξύ των κρατών της Ευρασίας , συμπεριλαμβανομένης και της Μέσης Ανατολής.
Η συμμετοχή της Κίνας στην επικείμενη αρχική δημόσια προσφορά της σαουδαραβικής Aramco, θα μπορούσε να αποτελέσει την απαρχή μιας συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και την αποδοχή των συναλλαγών σε Renmimbi από την πλευρά της Σαουδικής Αραβίας. Οι συναλλαγές σε Renmimbi, προς το παρόν, αποτιμώνται στο 2% περίπου των συνολικών πληρωμών.
Πηγές
https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-02-09/how-china-will-shake-up-the-oil-futures-market-quicktake-q-a
https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-02-09/china-ends-25-year-wait-as-yuan-oil-futures-set-to-start-trading
https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-03-08/how-china-is-about-to-shake-up-the-oil-futures-market-quicktake
https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-04-05/trump-orders-consideration-of-100-billion-in-new-china-tariffs
http://www.scmp.com/business/global-economy/article/2139646/chinas-yuan-denominated-oil-futures-what-took-you-so-long
