Γιατί θα καθυστερήσουν οι μειώσεις επιτοκίων στην Ευρώπη
Shutterstock
Shutterstock

Γιατί θα καθυστερήσουν οι μειώσεις επιτοκίων στην Ευρώπη

Στο τέλος του α’ εξαμήνου και υπό προϋποθέσεις. Αυτή την απάντηση δίνει, υπό καθεστώς ανωνυμίας, κορυφαίος Ευρωπαίος παράγοντας σε ερώτηση του Liberal για το πότε θα πραγματοποιηθεί η πρώτη μείωση επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο ίδιος αποκαλύπτει τη συνθήκη βάσει της οποίας το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα συμφωνήσει σε μειώσεις: «όταν και μόνο όταν ο πληθωρισμός σταθεροποιηθεί χαμηλότερα του 3%». 

Οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας δείχνουν να μεταθέτουν κατά δύο μήνες την πρώτη μείωση επιτοκίων σε Ευρώπη και Αμερική, τουλάχιστον σε σύγκριση με τις υφιστάμενες προσδοκίες των αγορών. Σημειώνεται ότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει πως ο Τζερόμ Πάουελ θα ανακοινώσει την πρώτη μείωση τον Μάρτιο και θα ακολουθήσει η Κριστίν Λαγκάρντ έναν ή δύο μήνες αργότερα.

Όμως τα νέα στοιχεία για την αγορά εργασίας ανατρέπουν το σκηνικό. Η αμερικανική οικονομία εμφανίζει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα σε επίπεδο απασχόλησης, η ανεργία παραμένει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και οι μισθοί συνεχίζουν ανοδικά, σε μία κατάσταση που δεν δικαιολογεί βιαστικές κινήσεις στο μέτωπο των επιτοκίων. 

Στην Ευρώπη, το λόμπι των γερακιών στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα δώσει το πράσινο φως για μειώσεις μόνο αν υπάρχει σαφής εικόνα για τις μισθολογικές συμφωνίες στο α’ εξάμηνο, τέτοια που δεν θα απειλεί με αναθέρμανση τον πληθωρισμό. Και πάντα υπό την προϋπόθεση ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή θα υποχωρεί σταθερά προς τον στόχο του 2%. 

Παρά το γεγονός ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης έχει σταματήσει να αναπτύσσεται τον τελευταίο ένα χρόνο περίπου, η ανεργία υποχώρησε στο ιστορικό χαμηλό του 6,4% τον περασμένο Νοέμβριο, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι προσδοκίες για την απασχόληση. Ο δείκτης εκτιμώμενης απασχόλησης της Κομισιόν ενισχύθηκε ελαφρώς τον Δεκέμβριο, με κέρδη στους κλάδους των υπηρεσιών και των κατασκευών, στασιμότητα στο λιανεμπόριο και πτώση στη μεταποίηση. Επομένως, οι αδυναμίες της αγοράς εργασίας συνεχίζουν να επικεντρώνονται στη βιομηχανία, έναν κλάδο που αντιστοιχεί σε μικρό ποσοστό της συνολικής απασχόλησης. 

Υπενθυμίζεται ότι το ΔΝΤ εκτιμά ότι το βασικό επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ πρέπει να διατηρηθεί κοντά στο 4% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024 για να νικηθεί ο πληθωρισμός. 

Στις ΗΠΑ, η κατάσταση μπορεί να μην είναι ιδανική όμως δεν είναι ούτε ανησυχητική για να αναγκάσει τη  Fed να κάνει… τη χάρη στις αγορές και να μειώσει τα επιτόκια τον Μάρτιο. Αναλυτές της ING εκτιμούν ότι η αγορά εργασίας παρά την ανθεκτικότητά της, εμφανίζει παράλληλα και σημάδια ανησυχίας όπως το γεγονός ότι η άνοδος της απασχόλησης αφορά κυρίως κλάδους που παραδοσιακά πληρώνουν λιγότερα και ταυτόχρονα αυξάνονται οι θέσεις μερικής απασχόλησης. Καταλήγουν, λοιπόν, στο συμπέρασμα ότι η πρώτη μείωση επιτοκίων στις ΗΠΑ θα πραγματοποιηθεί τον Μάιο

Σύμφωνα, πάντως, με τα πονταρίσματα των επενδυτών και το Fed Rate Monitor Tool, η πιθανότητα μείωσης των επιτοκίων τον Μάρτιο διαμορφώνεται στο 67%. Υπάρχουν και οι αναλυτές της Capital Economics που επιμένουν ότι η οικονομική δραστηριότητα θα εξασθενήσει τόσο που οι κεντρικές τράπεζες θα σπεύσουν να μειώσουν τα επιτόκια τον Απρίλιο.

Ο οίκος εκτιμά ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια τρεις φορές μέσα στο 2024 με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν στο 2,75% στο τέλος του έτους, από 4% σήμερα. Η γενικότερη αντίληψη στην αγορά είναι ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια πριν τη συνεδρίαση του Ιουλίου, όταν συμπληρώνονται δύο χρόνια από την πρώτη αύξηση, όμως όλα θα εξαρτηθούν από τον πληθωρισμό. 

Τέλος, η Oxford Economics σε χθεσινή της έκθεση σημειώνει ότι το ονομαστικό «ουδέτερο» επιτόκιο στην Ευρωζώνη θα υποχωρήσει στο 1,9% φέτος, από 2,2% το 2024 και στο 1,5% έως το 2026. Το πραγματικό ουδέτερο επιτόκιο, που λαμβάνει υπόψη τον πληθωρισμό, θα παραμείνει αρνητικό και σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τα επόμενα χρόνια.