Μετά τις εκλογές στη Μολδαβία και το πραγματικά θριαμβευτικό αποτέλεσμα που χάρισε την αυτοδυναμία στο φιλοευρωπαϊκό κόμμα PAS της προέδρου Μάγια Σάντου, αναρωτιέται κανείς γιατί οι Μολδαβοί αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που διατρέχει η χώρα τους και ποιο είναι το συμφέρον της πατρίδας τους, ενώ στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη, ο καθένας κάνει ό,τι του κατεβαίνει στο κεφάλι. Είναι πιο έξυπνοι οι Μολδαβοί; Κινδυνεύουν περισσότερο; Είναι τόσο άψογη η κυβέρνηση της Μολδαβίας; Δεν έχουν εκεί ψεκασμένους και λαϊκιστές; Είναι όλοι αυτοί λιγότερο ικανοί από τους δικούς μας;
Προφανώς, τίποτε από τα παραπάνω δεν μπορεί να λάβει θετική απάντηση. Ούτε μετράμε τον δείκτη ευφυίας των λαών, ούτε η Ελλάδα διατρέχει λιγότερους κινδύνους – λόγω της γειτνίασης με τόσους πολλούς πολέμους και με χώρες σε μεγάλη αστάθεια, αλλά και με την Τουρκία να διατηρεί το casus belli και να επιμένει στη διχοτόμηση της Κύπρου.
Ούτε υπήρξε ανέφελη η πορεία της μολδαβικής κυβέρνησης από το 2021, όταν το Κόμμα Δράσης και Αλληλεγγύης (PAS) κέρδισε τις εκλογές, ούτε η Μολδαβία έχει λιγότερους και λιγότερο ικανούς ψεκασμένους και λαϊκιστές. Αντίθετα, η Μολδαβία τελεί υπό διαρκή απειλή εκ μέρους της Ρωσίας, η οποία τρέφει και εκθρέφει όλους τους λαϊκιστές, όλους τους ψεκασμένους, όλους όσους βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία για να εκδιωχθεί η φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση της χώρας, ώστε αυτή να πέσει στα δίχτυα της Ρωσίας.
Η Ρωσία χρησιμοποιεί όλα τα μέσα. Στέλνει drones στις χώρες της Βαλτικής, παραβιάζει τα σύνορα ευρωπαϊκών χωρών όπως η Πολωνία, στέλνει drones στην καρδιά της Ευρώπης, υλοποιεί κυβερνοεπιθέσεις, χρηματοδοτεί φιλορωσικά κόμματα. Και βέβαια συνεχίζει τις βίαιες επιθέσεις της κατά της Ουκρανίας, όπου διατηρεί σε διαρκή κίνδυνο το εργοστάσιο παραγωγής πυρηνικής ενέργειας της Ζαπορίζια.
Όλα αυτά, μαζί με τα μέτωπα της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, είναι γεωπολιτικά ζητήματα που αντιμετωπίζει και η Ελλάδα. Και σίγουρα η Ζαπορίζια δεν απέχει πολύ από τη χώρα μας. Κι’ αν η Μολδαβία αντιμετωπίζει τεράστιους κινδύνους όσον αφορά στη Ρωσία, ανάλογους κινδύνους αντιμετωπίζει και η Ευρώπη – και επομένως και η Ελλάδα, που παράλληλα αντιμετωπίζει και τις εξ ανατολών απειλές, αλλά και τις μεταναστευτικές πιέσεις από την Αφρική.
Με λίγα λόγια, όπως και στη Μολδαβία (και αλλού) η πολιτική σήμερα δεν είναι ένας περίπατος στο δάσος.
Στη Μολδαβία το φιλοευρωπαϊκό κόμμα PAS ξεπέρασε το 50% στις εκλογές. Το φιλορωσικό «Πατριωτικό Μπλοκ» Σοσιαλιστών και Κομμουνιστών του πρώην προέδρου (2016-2020) Ίγκορ Ντόντον έλαβε 24,26%. Στην τρίτη θέση βρέθηκε, με 7,99%, το Εθνικό Εναλλακτικό Κίνημα (MAS) του δημάρχου του Κισινάου Ίον Τσεμπάν, ο οποίος είχε καλέσει τους πολίτες να ψηφίσουν εναντίον του PAS.
Παρ’ όλα αυτά το PAS έχασε μόλις δύο μονάδες από το ποσοστό του 2021, ενώ παράλληλα το «Μέτωπο» έχασε τρεις μονάδες.
Κάθε άλλο παρά τυχαία, ο πρόεδρος του PAS Ιγκόρ Γκρόσου, δήλωσε πως «δεν κέρδισε μόνο το PAS τις εκλογές, κέρδισε ο λαός».
AP
Προπαγάνδα από τον θίασο των λαϊκιστών
Προσέξτε τώρα τι θίασο μαριονετών είχε απέναντί της αυτή η γυναίκα, η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σάντου, καθώς εκτός από το κόμμα της, σχεδόν όλοι οι σημαντικοί παράγοντες και κόμματα επηρεάζονται, εξαγοράζονται και χειραγωγούνται από τη Μόσχα:
- Ο Ιγκόρ Νικολάγιεβιτς Ντόντον. Πρώην πρόεδρος, ηγέτης του φιλορωσικού κόμματος «Πατριωτικό Μέτωπο», ουσιαστικά αρχηγός των σοσιαλιστών του PRSM, που είναι δημοφιλείς στον ρωσόφωνο πληθυσμό. Στις φετινές εκλογές, ο Ντόντον ηγήθηκε ενός «Μετώπου», όπου συμμετείχαν και οι Κομμουνιστές. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το Κρεμλίνο έπαιξε ρόλο στη σφυρηλάτηση της συμμαχίας. Άλλωστε, τον προηγούμενο Ιούλιο ο Ντόντον επισκέφθηκε τη Μόσχα για επαφές με τη ρωσική ηγεσία.
Ήδη από το καλοκαίρι του 2024 είχε κατηγορήσει «όλες τις πλευρές» για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αποκαλώντας τη Σάντου τον «σοβαρότερο δικτάτορα από ό,τι νομίζει κανείς ή από ό,τι αποκαλείται η Ρωσία». Το 2022, μια έκθεση ανέφερε ότι ο Ντόντον είχε λάβει περίπου 300.000 δολάρια από τη Ρωσία.
- Η Ιρίνα Βλαχ («Καρδιά της Μολδαβίας»). Η Βλάχ και το κόμμα της ανήκουν επίσης στο «Πατριωτικό Μέτωπο». Η Βλάχ διετέλεσε κυβερνήτης της αυτόνομης Δημοκρατίας της Γκαγκαουζίας - επίκεντρο ρωσικής επιρροής και εξαγοράς ψήφων - μέχρι το 2023. Έλαβε την υποστήριξη του Ντόντον ήδη από το 2015. Λίγο πριν από την ημέρα των εκλογών, η εκλογική επιτροπή απέκλεισε την «Καρδιά της Μολδαβίας» και οι υποψήφιοί της αφαιρέθηκαν από τις λίστες του «Μετώπου». Πολωνία και Λιθουανία έχουν επιβάλει απαγορεύσεις εισόδου στη Βλαχ, επικαλούμενες την μέσω αυτής επιδιωκόμενη ρωσική επιρροή.
- Ο Ίον Τσεμπάν («Εναλλακτική»). Μια ιδιαίτερα φανταχτερή προσωπικότητα ήταν ο επικεφαλής του τρίτου μεγάλου κόμματος: Δήμαρχος της πρωτεύουσας Κισινάου, για καιρό παρουσίαζε ένα φιλοευρωπαϊκό προφίλ, προκειμένου να εξασφαλίσει την εκλογή του στον δημαρχιακό θώκο. Στο μεταξύ στράφηκε προς τη Ρωσία και δημιούργησε το Μέτωπο της Εναλλακτικής, όπου ενέταξε το κόμμα του ΜΑΝ. Στο ίδιο φιλορωσικό μέτωπο εντάχθηκε και ο Αλεξάντερ Στοϊάνογλου, ο οποίος έχασε από τη Σάντου στον επαναληπτικό γύρο των προεδρικών εκλογών του 2024. Ο Τσεμπάν βρισκόταν στη Μόσχα στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ημέρα εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο ίδιος είχε μιλήσει για «οικογενειακές διακοπές».
- Ο Ιλάν Σορ, στον οποίο οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις με την κατηγορία της εξαγοράς ψήφων. Ο Μολδαβοϊσραηλινός ολιγάρχης ηγήθηκε ενός κόμματος που φέρει το όνομά του, το οποίο απαγορεύτηκε το 2023, ενώ έχει ήδη καταφύγει στο Ισραήλ μετά το 2019, από το οποίο η Μολδαβία ζητά την έκδοσή του. Ωστόσο, το κόμμα του συνέχιζε (παρανόμως) τις δραστηριότητές του. Μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές, 74 στελέχη του συνελήφθησαν για φερόμενη προετοιμασία ταραχών, ενώ όλα δείχνουν ότι η βοήθεια από τη Μόσχα συνεχίζεται.
- Ο Ρενάτο Ουσάτι, επιχειρηματίας κόμματος που επίσης φέρει το όνομά του («Κόμμα Ουσάτι»), εμφανίζεται επίσης επικριτικός προς την ΕΕ και φιλορώσος. Αλλά πάνω απ' όλα, είναι ένας γνήσιος λαϊκιστής.
Είχε επομένως η Σάντου μπόλικους δημαγωγούς να αντιπαλέψει.
Και δεν ήταν μόνο οι λαϊκιστές
Και βέβαια, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι οι Μολδαβοί δεν αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Μια από τις πιο φτωχές χώρες στην περιοχή, υφίσταται εδώ και χρόνια τις συνέπειες της πανδημίας και του πολέμου μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αγωνιώδης προσπάθεια αποφυγής της ρωσικής επιρροής (και ενδεχομένως μιας ρωσικής εισβολής) έφερε τη χώρα αντιμέτωπη με τις συνεχείς αυξήσεις της τιμής του φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα την εκτόξευση των τιμών.
Φυσικά δεν λείπουν ούτε η διαφθορά, ούτε οι διοικητικές αδυναμίες, ούτε τα προβλήματα στο δικαστικό σύστημα.
Θεωρητικά θα ήταν πολύ εύκολο να πειστεί ο μολδαβικός λαός να… δοκιμάσει αυτούς που υπόσχονται πως υπάρχει ένας διαφορετικός δρόμος για να απαλλαγεί από τα δεινά του.
Ωστόσο, το εκλογικό αποτέλεσμα απέδειξε πως η κυβέρνηση μπορεί να αντιμετωπίζει συγχρόνως και τις αλλεπάλληλες κρίσεις και την απόπειρα χειραγώγησης από τη Μόσχα και τη ρητορική των λαϊκιστών, πείθοντας τον λαό ότι ο παράδεισος που τους υπόσχονται θα μπορούσε πολύ γρήγορα και πολύ εύκολα να εξελιχθεί στην απόλυτη κόλαση.
Με λίγα λόγια η Μολδαβία πέτυχε εκεί που αποτυγχάνουν όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Και αυτό δεν εξηγείται ούτε με την ικανότητα για καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων, ούτε με κάποια αδυναμία των λαϊκιστών να επιβληθούν, ούτε με την οικονομική κρίση. Μάλλον εξηγείται από την ικανότητα της μολδαβικής κυβέρνησης να μεταδίδει τα μηνύματά της και να πολεμά την προπαγάνδα…
* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών ΝΔ, δημοσιογράφος.
