Το ότι η χώρα περνάει μια στεγαστική κρίση δεν είναι πλέον μυστικό ή είδηση. Ή μάλλον ορθότερα, κάποια τμήματα της χώρας, όπως τα μεγάλα αστικά κέντρα και οι τουριστικές περιοχές, διότι στην περιφέρεια υπάρχουν πολλά και πολύ φθηνά ακίνητα, πλην όμως για διάφορους λόγους ο κόσμος δε θέλει να ζήσει εκεί.
Και αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Το πολιτικό σύστημα είτε δεν θέλει είτε δεν μπορεί να ασχοληθεί με την περιφέρεια, άλλωστε πόσους υπουργούς με πραγματική δύναμη ξέρετε διαχρονικώς που να εκλέγονται σε έδρες της περιφέρειας;
Ο κόσμος ομως βιώνει οδυνηρά την κρίση και αρχίζει να φαίνεται στις δημοσκοπήσεις. Ας πούμε ότι είμαστε πολιτικοί, οπότε εν όψει εκλογών, αυτό μας απασχολεί. Πώς να χειριστούμε αυτό το πρόβλημα αφού δεν μπορούμε να ενισχύσουμε την περιφέρεια;
Εχουμε δύο επιλογές. Είτε να δούμε τις πραγματικές λύσεις, είτε να κάνουμε επικοινωνιακή διαχείριση, να παρουσιάσουμε ένα αφήγημα, κατά προτίμηση με δράκους στους οποίους το κοινό μας είναι εθισμένο. Και μέχρι να καταλάβουν ότι ήταν απλώς επικοινωνιακό τρικ, ένα παραμύθι με δράκους, δεν πειράζει κάποιος άλλος θα είναι υπουργός ή κυβέρνηση και κανείς δε θα θυμάται.
Οι «δράκοι» της στεγαστικής κρίσεως
Στην αρχή ο δράκος ήταν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις. Φορολογήθηκαν απηνώς, ρυθμίστηκαν με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες και τέλος απαγορεύτηκε η ανάπτυξη τους σε κάποιες περιοχές. Είχε αποτέλεσμα; Βεβαίως, στις περιοχές απαγόρευσης τα ενοίκια ανεβαίνουν με πολύ υψηλότερους ρυθμούς.
Επόμενος δράκος ήταν η «χρυσή βίζα». Περιορίστηκε δραστικώς και πλέον πρακτικώς καταργήθηκε -τουλάχιστον στο επίπεδο των έτοιμων διαμερισμάτων που αναζητούν Έλληνες για αγορά. Έπεσαν τιμές; Οχι βέβαια, συνεχίζουν έντονα ανοδικά. Αφού λοιπόν εκκαθαρίστηκαν οι πρώτοι δράκοι και προκοπή ή λύση του προβλήματος δεν είδαμε, αναζητείται ο επόμενος. Και ποιος να είναι; Μα, τα κλειστά ακίνητα.
Να μην παρεξηγηθώ, όλα τα παραπάνω έχουν συμμετοχή, μικρότερη ή μεγαλύτερη στα φαινόμενα της αγοράς, αλλά δεν είναι το πρόβλημα, ούτε καν η βάση του προβλήματος. Για αυτό και παρά τις φανφάρες, όχι μόνο δε βελτιώνεται η κατάσταση, αλλά επιδεινώνεται και θα συνεχίσει να επιδεινώνεται αν δεν αλλάξουμε μυαλά.
Νέος «δράκος» τα κλειστά ακίνητα
Ας επιστρέψουμε στον τελευταίο και νεότερο δράκο, τα κλειστά ακίνητα. Είναι μέρος του φαινομένου της αγοράς τα κλειστά ακίνητα; Σαφέστατα και ναι, το λέω και το γράφω εδώ και χρόνια. Είναι λύση να φορολογηθούν βαριά, όπως εντέχνως έχει διαρρεύσει προ της ΔΕΘ; Οχι βέβαια.
Γιατί είναι κλειστά τα ακίνητα; Διότι είτε δε συμφέρει τους ιδιοκτήτες να τα ανακαινίσουν και να τα βγάλουν στην αγορά, είτε δεν έχουν τα χρήματα ή τον χρονικό ορίζοντα για να το κάνουν. Σημειωτέον, στην Ελλάδα, όπως και περίπου παντού αλλού στη Δύση, τα ακίνητα ανήκουν σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Περιμένουμε από συνταξιούχους 60, 70 ή 80 ετών να επενδύσουν χρήματα που κατά τεκμήριο δεν έχουν για να κάνουν απόσβεση πότε; Και με τα ρίσκα που η στρεβλή νομοθεσία έχει στην Ελλάδα για τέτοιες επενδύσεις; Οι άνθρωποι απλώς τα κρατάνε ως παγωμένες επενδύσεις, μήπως χρειαστεί να τα ρευστοποιήσουν σε μια ώρα ανάγκης.
Βλέπουμε λοιπόν ξανά και ξανά ότι είναι οι κρατικιστικές και δήθεν κοινωνικές πολιτικές που κρατάνε τα σπίτια κλειστά. Και μη μου πείτε για τα αστεία προγράμματα που σε τρελαίνουν στη γραφειοκρατία για να πάρεις πίσω τον ΦΠΑ και το φόρο των τεχνιτών που στο μεταξύ έχεις χρυσοπληρώσει. Προγράμματα που σχεδιάζονται από γραφειοκράτες χωρίς καμία ιδέα απο πραγματική οικονομία.
Φορολογική επιδρομή σημαίνει αλλαγή χεριών στις περιουσίες
Πάμε τώρα να δούμε τι θα προκαλέσει η επίθεση στο τρίτο δράκο. Θυμάστε τι προκάλεσε η εφαρμογή του ΕΕΤΗΔΕ/ ΕΝΦΙΑ; Μαζικές ρευστοποιήσεις ακινήτων. Ποιος επωφελήθηκε; Σκεφτείτε λίγο. Πώς έφτασε η χώρα από 85% ιδιοκατοίκηση στο 65% - κι αν; Πώς καταντήσαμε από έθνος νοικοκυραίων σε έθνος νοικαρέων;
Είναι βέβαιο ότι αν εφαρμοστεί ένα τέτοιο μέτρο, θα αλλάξουν χέρια άλλες περιουσίες. Και θα καταλήξουν σε ξένα funds με μεγάλη ρευστότητα. Τα οποία, να μην έχετε καμία αμφιβολία, αφού αγοράσουν κοψοχρονιά και ίσως κρατήσουν τις τιμές για ένα μικρό διάστημα, μετά θα ανεβάσουν την αγορά στον καλό Θεό.
Ειλικρινά, δεν ξέρω γιατί κάποιος θα ήθελε να νομοθετήσει τέτοια μέτρα ενάντια στους γηγενείς και υπέρ των ξένων. Κι ελπίζω εικικρινως να είναι απλως χαζομαρες «υπηρεσιακών παραγόντων» και να μην αποφασίσει στα αλήθεια η Κυβέρνηση να τσακίσει τους μικροϊδιοκτήτες. Έχει ξαναγίνει βέβαια και μάλιστα πολύ πρόσφατα, με αποτέλεσμα την τραγική κατάρρευση της αγοράς και τη βαθιά ύφεση. Πλην όμως η Ιστορία έχει την τάση να επαναλαμβάνει τις τραγωδίες ως φάρσα.
*Ο Κοσμάς Θεοδωρίδης είναι Πρόεδρος της CERA (Confederation of European Real Estate Associations), Αντιπρόεδρος της CEPI (Confederation of European Real Estate Professions) και Γενικός Γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών Αττικής ΣΜΑΣΑΑ
