Του Γιώργου Φιντικάκη
Ζεστοί οι Κινέζοι, διστακτικοί ακόμη οι Ευρωπαίοι, επιφυλακτικοί όπως πάντα οι Άραβες, αρνητικοί οι Αμερικανοί, ενώ οι Ρώσοι ενδιαφέρονται αλλά ποτέ δεν αγοράζουν.
Τα λόγια ανήκουν σε κυβερνητικό στέλεχος που λόγω της θέσης του ταξιδεύει συνεχώς στο εξωτερικό, συνομιλεί με ξένους πολιτικούς και επιχειρηματίες, και επειδή ακριβώς γνωρίζει το πραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία, μεταδίδει στο liberal.gr μια επιφυλακτική εικόνα σε σχέση με το κλίμα ενθουσιασμού που καλλιεργούν κάποιοι στο Μέγαρο Μαξίμου.
Στην πραγματικότητα τα πάντα περπατούν αργά, και εκτός από την εξαγορά του ΟΛΠ από τη Cosco, όλα τα υπόλοιπα σχέδια είναι για την ώρα "επενδύσεις-μακέτα", δεν έχουν δηλαδή πάρει μπροστά ή μετουσιωθεί σε επιχειρηματικό πλάνο.
Αν και οι ξένοι επενδυτές κινούνται πολύ, κλείνουν συνεχώς ραντεβού, συναντούν υπουργούς, και κάνουν σχέδια, θεωρούν πως λίγα πράγματα έχουν αλλάξει το τελευταίο εξάμηνο σε ό,τι αφορά το επενδυτικό κλίμα. Ταυτόχρονα βλέπουν ότι είναι στενά τα περιθώρια για να αλλάξουν στην πράξη πολλά περισσότερα μέχρι το τέλος του έτους, που σημαίνει ότι ναι μεν "είμαστε στην καμπή" όπως είπε και ο Πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη, αλλά η διαδρομή έχει ακόμη πολλές στροφές. Δεν είναι τυχαίο ότι στο πρόσφατο roadshow της HSBC στο Λονδίνο, τα ραντεβού που είχαν τα στελέχη των ελληνικών τραπεζών ήταν πολλά, το κλίμα όμως ήταν κρύο.
Σε αυτό το μετέωρο ακόμη βήμα των επενδύσεων, αν επιχειρούσε κανείς να ακτινογραφήσει υφιστάμενους και δυνητικούς παίκτες, θα έλεγε ότι πιο “κινητικοί” από όλους είναι οι Κινέζοι, που μετά τον ΟΛΠ, έκαναν την εμφάνισή τους και στην ενέργεια, υπογράφοντας μνημόνιο με τη ΔΕΗ. Έντονη είναι η παρουσία των Ιταλών (ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΑΔΜΗΕ), ξανακοιτάζουν την Ελλάδα οι Άραβες περιμένοντας όμως πρώτα να κλείσουν ο Αστέρας Βουλιαγμένης και το Ελληνικό, ενώ κινητικότητα υπάρχει και από τους Ιρανούς. Αγνοούνται ωστόσο ακόμη οι Γάλλοι παρά τις καλές μας πολιτικές σχέσεις με το Παρίσι, ενώ συνεχίζουν σταθερά να γυρνούν την πλάτη στην Ελλάδα οι Αμερικανοί.
Άλλωστε δεν πρόκειται να έρθουν μαζικά κινεζικά κεφάλαια αν δεν φανεί πρώτα ότι περπατά το εγχείρημα στον Πειραιά, όπου η Cosco δεν έχει ακόμη ξεδιπλώσει τις επενδύσεις της. Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τους Γερμανούς που στη δική τους περίπτωση το "crash test" λέγεται περιφερειακά αεροδρόμια, όπου οι πρώτες μικρού "βεληνεκούς" επενδύσεις δεν θα αρχίσουν παρά το 2017, για να ακολουθήσουν οι μεγάλες στις υποδομές από το 2018 και μετά. Το αυτό ισχύει για τους Άραβες που περιμένουν να δουν τις θα γίνει με το Ελληνικό και τον Αστέρα, όπως και για τους Αμερικανούς όπου μια επένδυση έκαναν όλη κι όλη, το 2013 στην Κασσιόπη της Κέρκυρας, και η τελική σύμβαση με το ΤΑΙΠΕΔ δεν έχει ακόμη υπογραφεί, παρ' ότι έχουν περάσει έκτοτε τριάμισι χρόνια. Όσο για τους Γάλλους, παρά τις προσδοκίες λόγω και των καλών σχέσεων της κυβέρνησης του Φρ. Ολάντ με την ελληνική, δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί στο ελληνικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.
Στην Κίνα ποντάρουν τα πολλά λεφτά
Υπό αυτήν την έννοια, τα οικοδομικά υλικά που χρειάζονται για να στηρίξει κανείς το "success story" της ανάπτυξης, προς το παρόν είναι λιγοστά, όπως αναγνωρίζει κυβερνητικός παράγοντας. Στη κυβέρνηση, παρά τα όσα λέγονται δημοσίως, γνωρίζουν καλά όλα τα παραπάνω, και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που ποντάρουν πολλά στα κινεζικά κεφάλαια. Αλλά και εδώ τα εμπόδια δεν είναι λίγα.
Στο θέμα του νέου αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου για παράδειγμα, ενδιαφερόμενοι κινέζοι κατασκευαστές υπάρχουν, όχι όμως και χρηματοδότες για το έργο ύψους 850 εκατ. ευρώ. Αλλαγές των όρων του διαγωνισμού ώστε να καλύπτονται οι απαιτήσεις της Eurostat αλλά και διστακτικότητα των τραπεζών να το χρηματοδοτήσουν, είχαν σαν αποτέλεσμα αλλεπάλληλες παρατάσεις, δίχως να είναι βέβαιο αν και στις 30 Σεπτεμβρίου οπότε και λήγει η ημερομηνία κατάθεσης προσφορών, δεν θα δοθεί και νέα. Όσο για το Θριάσιο (588 στρ.), έπειτα από μπόλικο παρασκήνιο αλλά και χειρισμούς που κρίθηκαν ατυχείς σύμφωνα με παράγοντα κοντά στο Μαξίμου, ο διαγωνισμός έληξε δίχως την Cosco, και με μοναδική προσφορά αυτή της ελληνικής κοινοπραξίας ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ- Goldair. Αλλά χωρίς την Cosco που αναμένεται να διακινήσει την συντριπτική πλειοψηφία των φορτίων που θα διέρχονται τα επόμενα χρόνια από την Ελλάδα, διατυπώνονται επιφυλάξεις για την έκταση της επιτυχίας του δρομολογούμενου εμπορευματικού κέντρου.
Ραντεβού με τους Άραβες στην Αθήνα
Στον αραβικό κόσμο βρίσκονται σε φάση αποτίμησης των μέχρι τώρα επενδυτικών τους πρωτοβουλιών σε Ελληνικό και Αστέρα. Αν τα δουν να περπατούν στην πράξη, τότε θα έρθουν και άλλα κεφάλαια. Σε μερικές πάντως εβδομάδες διοργανώνεται στο Μέγαρο Μουσικής συνέδριο με τίτλο "EU-Arab World Summit : Partners for Growth & Development" με πρωτοβουλία του επικεφαλής της από δεκαετίες παρούσας στην Αθήνα κατασκευαστικής CCC, Ταουφίκ Χούρι.
Το φόρουμ που τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, αναμένεται να συγκεντρώσει στην Αθήνα αξιωματούχους και εκπροσώπους αραβικών κυβερνήσεων, και στο επίκεντρο των συναντήσεων με Έλληνες επιχειρηματίες θα βρεθούν η ενέργεια, ο τουρισμός, οι αποκρατικοποιήσεις. Τα μεν ΗΑΕ ενδιαφέρονται για επενδύσεις στον τουρισμό, πιθανώς και στην ενέργεια, ενώ για να μετουσιωθεί σε πράξη το όποιο ενδιαφέρον του Κουβέιτ, θα χρειασθεί πιθανότατα ένα ταξίδι εκεί του Πρωθυπουργού.
Τα περσικά χαλιά δεν πετούν
Οσο για το Ιράν, τα σχέδια για διυλιστήρια στην Ελλάδα ακούγονται πολύ ελκυστικά, όπως ωστόσο έγραψε το liberal.gr, (http://www.liberal.gr/arthro/78294/oikonomia/2016/to-iran-psachnei-gia-trapeza-stin-ellada.html), αν η Τεχεράνη δεν ξεπεράσει το πρόβλημα των τραπεζικών της συναλλαγών με τη Δύση, κεφάλαια δεν πρόκειται να έρθουν. Σήμερα οι Ιρανοί δεν έχουν διατραπεζική σύνδεση στην Ευρώπη παρά μόνο με δύο ιταλικές και μια γερμανική τράπεζα, και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που αναζητούν ανοίγματα στην ελληνική τραπεζική αγορά. Στις 29-30 Σεπτεμβρίου αφίκνειται στην Αθήνα ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας του Ιράν, προκειμένου να εξετάσει τη δυνατότητα διατραπεζικής σύνδεσης από κοινού με την Τράπεζα της Ελλάδας και τις διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών. Το θέμα ωστόσο συναντά την αντίθεσή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Στην Ευρώπη, η συντριπτική πλειονότητα των τραπεζών κρατά κλειστές τις πόρτες στα ιρανικά κεφάλαια, γεγονός που σχετίζεται τόσο με την παρουσία πολλών εξ αυτών στις ΗΠΑ - οι οποίες παρά την άρση του πετρελαϊκού εμπάργκο δεν ήραν και τις κυρώσεις κατά της Τεχεράνης- όσο και με τις αμερικανικές εκλογές. Η Χίλαρι Κλίντον κρατά σκληρή στάση έναντι του Ιράν, επιμένοντας ότι πρέπει να παραμείνουν οι κυρώσεις, και δεν είναι τυχαίο ότι οι Ιρανοί επιθυμούν ως επόμενο πρόεδρο τον Τράμπ.
