Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προχωρήσει σε κοινό δανεισμό προκειμένου να χρηματοδοτήσει ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά, όπως η άμυνα, η έρευνα και ανάπτυξη και η ενέργεια, δήλωσε στο Reuters την Παρασκευή ο Άλφρεντ Κάμερ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Ο κοινός δανεισμός μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ αποτελεί ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Η Γερμανία, ως η μεγαλύτερη οικονομία του μπλοκ, παραμένει εξαιρετικά επιφυλακτική απέναντι στο κοινό χρέος, ενώ και αρκετές βόρειες χώρες αντιτίθενται έντονα.
Η ΕΕ έσπασε το ταμπού το 2020, όταν δανείστηκε συλλογικά 800 δισ. ευρώ για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία COVID-19. Από τότε, η προοπτική ενός ευρύτερου κοινού δανεισμού, αν και παραμένει δύσκολη, έχει ενταχθεί στον δημόσιο διάλογο.
Χρηματοδότηση των δημόσιων αγαθών μέσω κοινού χρέους
Η αυξανόμενη απειλή της ρωσικής επιθετικότητας στην Ευρώπη έχει ενισχύσει την ανάγκη για υψηλότερες αμυντικές δαπάνες, ενώ ο ανταγωνισμός από τις ΗΠΑ και την Κίνα ασκεί πίεση στην ΕΕ να ενισχύσει την καινοτομία και να μειώσει το ενεργειακό κόστος.
«Προτείνουμε να υπερδιπλασιαστούν οι δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αυτά τα δημόσια αγαθά, από το 0,4% στο 0,9% του ΑΕΠ», δήλωσε ο Κάμερ. «Η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ (117 δισ. δολάρια)».
Πρόσθεσε ότι η αύξηση αυτή θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με κοινό χρέος, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη θα αρχίσουν να συσσωρεύονται άμεσα για όλα τα κράτη-μέλη. «Πρόκειται για απαραίτητα έργα, τα οφέλη των οποίων μοιράζονται όλοι», είπε.
«Το χρέος μπορεί να εξυπηρετηθεί σταδιακά, εφόσον υπάρξει αύξηση στους ίδιους πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ. Μην διστάσετε να σκεφτείτε το κοινό χρέος για κοινά συμφέροντα», τόνισε.
Νέα κοινά έργα και επενδύσεις
Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη κοινά αμυντικά προγράμματα της ΕΕ, τα οποία χρηματοδοτούνται μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού φθηνών δανείων ύψους 150 δισ. ευρώ. Ωστόσο, οι ανάγκες για επενδύσεις στην άμυνα θεωρούνται πολύ μεγαλύτερες.
Η κοινή χρηματοδότηση για τη δημιουργία ενιαίας αγοράς ενέργειας θα αποτελούσε νέο βήμα. Η ΕΕ οφείλει όχι μόνο να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα και να στραφεί σε πηγές μηδενικών εκπομπών, αλλά και να αναπτύξει διασυνοριακά δίκτυα για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρο το μπλοκ.
Ανάλογα οφέλη θα προκύψουν και από τις επενδύσεις στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία, που θα ωφελήσουν συνολικά και τα 27 κράτη - μέλη και τους 450 εκατ. πολίτες της ΕΕ.
«Αυτά τα δημόσια αγαθά θα στηρίξουν πολλές άλλες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, επομένως είναι κρίσιμα για την αναπτυξιακή πορεία», σημείωσε ο Κάμερ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όπως είπε, «ο αυξημένος συντονισμός στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να μειώσει το κόστος της καθαρής μετάβασης κατά 7%, ενώ στις αμυντικές δαπάνες, οι κοινές προμήθειες και ο συντονισμός μπορούν να μειώσουν το κόστος έως και 30% σε σχέση με τις εθνικές προσπάθειες. Είναι απλούστερα και φθηνότερα να γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Η συζήτηση για τα ευρωπαϊκά δημόσια αγαθά εντάσσεται στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ, που θα ξεκινήσει το 2028, χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία.
