Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Φαίνεται πως η δημιουργία μιας ελληνικής bad bank είναι η λύση που σχεδιάζεται και προωθείται το τελευταίο χρονικό διάστημα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι προηγηθείσες παντελώς αποτυχημένες τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, οι συγχωνεύσεις όλου του τραπεζικού συστήματος που κατέληξαν σε τέσσερις συστημικές τράπεζες, η ανεπιτυχής διαχείριση των κόκκινων δανείων και η «αντιτραπεζική κουλτούρα» που έχει καλλιεργηθεί όλα αυτά τα χρόνια, οδηγούν, όπως όλα δείχνουν, στη λύση της bad bank. Παρ' όλες τις κινήσεις που έχουν κάνει οι τράπεζες με τα χαρτοφυλάκιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, το ύψος τους εξακολουθεί να βρίσκεται στο 45% των συνολικών δανείων, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι κάτω από 5%.
Η κουλτούρα του «δεν πληρώνω», οι προστατευτικοί νόμοι, η αντίσταση κατά των πλειστηριασμών, οι επιχειρηματικές κόντρες και η κυβερνητική ανάμιξη στα τραπεζικά δρώμενα εκ του αποτελέσματος νίκησαν κατά κράτος την ορθολογική αντιμετώπιση του προβλήματος. Ομως η ύπαρξη ενός υγιούς και επαρκώς κεφαλαιοποιημένου τραπεζικού συστήματος αποτελεί προϋπόθεση για την έξοδο από το μνημόνιο, την προσφυγή στις αγορές και την ουσιαστική ανάπτυξη της οικονομίας.
Bad bank, λοιπόν. Και ποιοι θα είναι οι μέτοχοι της bad bank; Ποιες κατηγορίες κόκκινων δανείων θα εξαγοράσουν από τις τράπεζες; Σε τι τιμές θα αγοράσουν τα δάνεια; Ποιο θα είναι το όφελος των τραπεζών; Ποιο θα είναι το όφελος για τους δανειολήπτες; Ποιο θα είναι το όφελος και το ρίσκο για τους φορολογουμένους; Αυτά είναι ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων για να μπορέσει να γίνει μια εκτίμηση της κίνησης της ΕΚΤ. Αλλος θα είναι ο χαρακτήρας της bad bank αν συσταθεί με ιδιωτικά κεφάλαια και άλλος αν ο μέτοχος είναι το κράτος. Αν είναι ιδιωτική, θα αγοράσει τα δάνεια όσο πιο φθηνά μπορεί, με αποτέλεσμα να υποστούν ζημίες οι τράπεζες. Αν είναι κρατική, τότε τα αγοράσει σε τιμές που θα αφήσουν αλώβητους τους ισολογισμούς των τραπεζών, αλλά θα θέσει σε κίνδυνο τα κρατικά κεφάλαια, δηλαδή τα χρήματα των φορολογουμένων που ήδη έχουν υποστεί ζημίες από την ανερμάτιστη επιλογή των κινήσεων του ΤΧΣ. Θα πρέπει να εκτιμήσουμε, λοιπόν, το ποιος θα κερδίσει και ποιος θα χάσει από την υιοθέτηση της bad bank.
To μόνο σίγουρο είναι πως θα μεταβιβαστούν μόνο επιχειρηματικά δάνεια, η κατάληξη των οποίων θα εξαρτάται και πάλι από την κρατική ή ιδιωτική μορφή της bad bank. Σεισάχθεια πάντως δεν θα υπάρξει.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος», αρ. φύλλου 60, την Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου.
