Η διεθνής Συνθήκη που απαγορεύει τα πυρηνικά όπλα επικυρώθηκε από ένα 50ο κράτος, την Ονδούρα, και πλέον μπορεί να τεθεί σε ισχύ μέσα σε 90 ημέρες, στα τέλη Ιανουαρίου, ανακοίνωσε αξιωματούχος του ΟΗΕ χθες Σάββατο.
«Σήμερα είναι μια νίκη για την ανθρωπότητα και μια υπόσχεση για ένα πιο ασφαλές μέλλον», σχολίασε σε ανακοίνωσή του ο Πίτερ Μάουρερ πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ).
Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων θα τεθεί σε ισχύ στις 22 Ιανουαρίου, επιβεβαίωσε εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Η Συνθήκη, που απαγορεύει «την ανάπτυξη, τις δοκιμές, την παραγωγή, την κατασκευή, την απόκτηση, επεξεργασία ή αποθήκευση πυρηνικών όπλων ή άλλων πυρηνικών εκρηκτικών μηχανισμών», είχε εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Ιούλιο του 2017 με τη στήριξή 122 χωρών. Πλέον την έχουν υπογράψει 84 χώρες και την έχουν επικυρώσει 50.
«Η Ονδούρα μόλις επικύρωσε τη Συνθήκη. Πρόκειται για την 50η χώρα, κάτι που είναι ιστορικό και επιτρέπει να τεθεί σε ισχύ», έγραψε στον λογαριασμό της στη Twitter η Διεθνής Εκστρατεία για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων (ICAN), η οποία το 2017 είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Ειρήνης για τον ρόλο της στην κατάρτιση της συνθήκης αυτής.
Στιγματισμός των πυρηνικών όπλων
Οι κύριες χώρες που κατέχουν πυρηνικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Κίνας και της Ρωσίας, δεν την έχουν υπογράψει.
Οι υπέρμαχοι της κατάργησης των πυρηνικών όπλων ελπίζουν ότι η επικύρωση της Συνθήκης θα έχει τον ίδιο αντίκτυπο με προηγούμενες διεθνείς συνθήκες που απαγορεύουν τις νάρκες ξηράς και τα πυρομαχικά διασποράς: Τον στιγματισμό της κατοχής και της χρήσης πυρηνικών όπλων, που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή συμπεριφοράς ακόμη και από χώρες που δεν έχουν υπογράψει.
Τα κράτη με πυρηνικά όπλα, από την πλευρά τους, υποστηρίζουν ότι τα οπλοστάσια τους χρησιμεύουν ως αποτρεπτικά και λένε ότι δεσμεύονται με τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση Πυρηνικών Όπλων, η οποία αποσκοπεί στην αποτροπή διάδοσης πυρηνικών όπλων σε άλλες χώρες.
«Η συνθήκη για την απαγόρευση των πυρηνικών όπλων μας επιτρέπει να φανταστούμε έναν κόσμο απαλλαγμένο από αυτά τα απάνθρωπα όπλα ως ένα εφικτό στόχο», πρόσθεσε ο Μάουερ.
Αρκετές χώρες επικύρωσαν πρόσφατα τη συνθήκη, όπως η Νιγηρία, η Μαλαισία, η Ιρλανδία, η Μάλτα, το Τουβαλού. Με την επικύρωση από την Ονδούρα, η έναρξη ισχύος της προβλέπεται κοντά στις 21 Ιανουαρίου.
Αυτό το βήμα, προς το παρόν ως επί το πλείστον συμβολικό, λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο ισχυρών εντάσεων γύρω από το ζήτημα του αφοπλισμού.
Η συνθήκη για τη μείωση των πυρηνικών όπλων μέσου βεληνεκούς (INF) που υπέγραψαν το 1987 οι ΗΠΑ και η τότε Σοβιετική Ένωση, διάδοχη της οποίας θεωρείται η Ρωσία, και είχε ως αποτέλεσμα την καταστροφή περίπου 2.700 πυραύλων εμβέλειας 500 έως 5.500 χιλιομέτρων, είναι ντε φάκτο νεκρή από το 2019, προς μεγάλη απογοήτευση των Ευρωπαίων.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συνθήκη αυτή αφού κατηγόρησε τη Ρωσία ότι δεν την τηρεί.
Έκτοτε, η συνθήκη ΗΠΑ-Ρωσίας New Start που συνήφθη το 2010, η οποία λήγει στις αρχές του 2021, θεωρείται ως η τελευταία πυρηνική συμφωνία που εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ, και κρατά τα οπλοστάσια των δύο χωρών κάτω από τα υψηλά επίπεδα της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου.
Οι δύο χώρες μόλις συμφώνησαν επί της αρχής παράτασης διάρκειας ενός έτους, για την επίλυση των ουσιαστικών ζητημάτων.
Η Αυστρία χαιρέτισε την επικείμενη έναρξη ισχύος της Συνθήκης. «Με αυτήν την επιτυχία, έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τον στόχο μας για έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα», έγραψε στο twitter ο συντηρητικός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς, υπενθυμίζοντας τον «αποφασιστικό ρόλο» της χώρας του μαζί με άλλα κράτη στην υπεράσπιση αυτού του κειμένου.
