Η βόρεια πλευρά της Ακρόπολης και οι βροχές

Η βόρεια πλευρά της Ακρόπολης και οι βροχές

Πέντε εναλλακτικές λύσεις για τη διευθέτηση ομβρίων υδάτων περιοχής της Ακρόπολης, περιείχε η προμελέτη που εξετάστηκε χθες βράδυ στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Η περιοχή στην οποία θα γίνει η διευθέτηση είναι της βόρειας κλιττύος και προβλέπει την μεταφορά τους μέχρι αποδέκτη υδάτων στην οδό Αποστόλου Παύλου. Τη συνέταξε η πολιτικός μηχανικός Π. Λαμπροπούλου  Επελέγη η τελευταία προτεινόμενη λύση, η οποία ήταν η πληρέστερη.

Το ζήτημα της διευθέτησης και απορροής των όμβριων υδάτων από την Ακρόπολη απασχολεί την Υπηρεσία Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΥΣΜΑ)  και την Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) συστηματικά τα τελευταία 10-15 έτη. 

Το 2014 εξετάστηκε από το ΚΑΣ η «Προμελέτη διαχείρισης των όμβριων στην επιφάνεια της Ακρόπολης», η οποία εκπονήθηκε από την ΥΣΜΑ. Η σημασία της διευθέτησης της απορροής των ομβρίων επί της Ακροπόλεως και περί αυτήν αποδίδεται στην εισήγηση του αειμνήστου Χ. Μπούρα, ως προέδρου της ΕΣΜΑ: 

«…Το πρόβλημα όμως βρίσκεται στην απορροή των επιφανειακών υδάτων, η οποία σήμερα είναι μερικώς ανεξέλεγκτη και γίνεται κατά μήκος του τείχους άλλοτε μέσω υδρορροών και άλλοτε με την διαβροχή και την διατήρηση της υγρασίας στο ίδιο το τείχος. 

Τα προβλήματα της απορροής των ομβρίων εντοπίζονται σε έξι περιοχές, στις οποίες αυτά συγκεντρώνονται με τις φυσικές κλίσεις του εδάφους κατά τη βροχή, και σε συνέχεια απορρέουν ανεξέλεγκτα ή απορροφώνται. 

Έχουν καταγραφεί οι υδρορρόες (αρχαίες, οθωμανικές και νεώτερες), από τις οποίες οι περισσότερες έχουν καταστεί ανενεργές. Επιθυμητή συγκέντρωση και διοχέτευση των υδάτων στο δίκτυο των υπονόμων της πόλεως γίνεται μόνο σε μία περίπτωση στην νότια πλευρά του παλαιού μουσείου. Δύο κύριες έξοδοι, μέσω υδρορροών ελεύθερης ροής βρίσκονται κατά μήκος του βόρειου τείχους, βορειοδυτικώς της περιοχής των Προπυλαίων και στην περιοχή του ανελκυστήρα. Ας σημειωθεί ότι απορρόφηση υδάτων γίνεται και μέσω ανασκαφικών ορυγμάτων, που υφίστανται από την εποχή της μεγάλης ανασκαφής του 19ου αι…» 

Δυστυχώς, ακολούθησε απόλυτο κενό ανάμεσα στα έτη 2015- 2019. Μετά τα μέσα του 19 ξεκίνησαν πάλι οι έρευνες για το επείγον και σοβαρό αυτό θέμα.

Το υπουργείο Πολιτισμού είχε τονίσει πριν από λίγο καιρό σε σχέση με δημοσιεύματα που αναφέρονταν σε δήθεν «πλημμύρες» στην Ακρόπολη λόγω των νέων διαστρώσεων, πως στην περιοχή του μουσείου, όπου δημιουργήθηκε πλάτωμα επί υφιστάμενου αμμοχαλικοστρωμένου δαπέδου, κατασκευάστηκαν έγκαιρα πρόσθετα υδραυλικά έργα αποχέτευσης αποστράγγισης  που δεν είχαν γίνει ποτέ. Εκεί δεν δημιουργείται κανένα πρόβλημα.

Στην ελεύθερη επιφάνεια του αρχαιολογικού χώρου το έδαφος είναι βραχώδες με πολύ χαμηλή απορροφητικότητα.  Πρόβλημα αντιμετωπίζει μέχρι τώρα κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων, κυρίως η βόρεια πλευρά του τείχους καθόσον εδώ και χρόνια έχουν απομονωθεί και είναι παντελώς ανενεργές οι υδραυλικές εκτονώσεις στην βόρεια πλευρά του τοίχους. Αυτή την στιγμή από  τις  20 εκτονώσεις διαμέτρου Φ300 λειτουργεί ουσιαστικά μόνον μία και η οποία παραλαμβάνοντας τα όμβρια και των υπολοίπων 19, τα προωθεί υπό πίεση στην κλίμακα του παλαιού ανελκυστήρα. Είναι γνωστό ότι αυτός ήταν ο λόγος που ο υποβιβασμένος χώρος του ηλεκτρολογείου  έχει γεμίσει στο παρελθόν με 1 μέτρο νερό, πολλά χρόνια πριν κατασκευασθούν οι διαδρομές. Αυτό το ζήτημα θα λύσει η εφαρμογή της μελέτης.

Η έμφραξη των εκτονώσεων έχει γίνει, μάλλον για να αποφευχθεί η διάθεση ομβρίων στην περιμετρική οδό (οδό Θεωρίας) η οποία δεν διαθέτει δίκτυο ομβρίων. Έτσι, τα όμβρια, από την υδρορρόη του τείχους, μέσω του περιπάτου καταλήγουν διαχεόμενα, στην περιοχή της “Κλεψύδρας” και στην συνέχεια μέσω δύο εγκάρσιων τεχνικών στην λεκάνη της Αρχαίας Αγοράς.

Το ΥΠΠΟΑ είχε πει τότε πως εκπονείται ολοκληρωμένη υδραυλική μελέτη, όπως προβλέπεται στην ομόφωνη γνωμοδότηση του ΚΑΣ (19/5/20). Η προμελέτη που συζητήθηκε στο ΚΑΣ είναι μέρος της διαδικασίας μέχρι να συνταχθεί η μελέτη εφαρμογής. 

Για την εφαρμογή της υδραυλικής μελέτης, όπως αναφέρθηκε στο ΚΑΣ, θα  ληφθούν υπόψη τα στοιχεία του υφιστάμενου δικτύου ομβρίων επί της οδού Αποστόλου Παύλου, από τα οποία θα διαπιστωθεί η επάρκεια αυτού. Θα γίνουν οι απαραίτητες τοπογραφικές αποτυπώσεις ώστε να αποδειχθεί πως οι οδεύσεις δεν επηρεάζουν αρχαιολογικά ευρήματα. Εάν χρειαστεί, θα υπάρξουν  κάποιες αλλαγές στην προσωρινή λειτουργία του αγωγού που βρίσκεται στην περιοχή της Κλεψύδρας.

Και οι ίδιοι οι μελετητές πρότειναν τη συγκεκριμένη λύση, καθώς:

- Η μεταφορά των υδάτων γίνεται βαρυτικά, χωρίς την κατασκευή αντλιοστασίων και αγωγών υπό πίεση και το δίκτυο είναι αβαθές και επισκέψιμο. 

- Η απορροή γίνεται απευθείας στο δίκτυο ομβρίων της περιοχής χωρίς να επιβαρύνεται η περιοχή της Αρχαίας Αγοράς. 

Οι άλλες τέσσερις λύσεις παρουσιάζουν δυσκολίες λόγω ύπαρξης αρχαιοτήτων. 

Στην έξοδο  αγωγού των έργων της Α΄ Φάσης, κατάντη του Περιπάτου στην περιοχή της Κλεψύδρας, προτείνεται η κατασκευή ανοιχτής τραπεζοειδούς τάφρου  πάνω σε οπλισμένο επίχωμα. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται παράλληλα και επαρκής αντιστήριξη των υφιστάμενων πρανών. Η τάφρος θα παραλαμβάνει την επιφανειακή απορροή των ομβρίων της βόρειας κλιτύος που συλλέγεται και φτάνει στην Κλεψύδρα καθώς και την επιφανειακή απορροή του πρανούς κατά μήκος αυτής. 

Η τάφρος θα εκβάλλει στον αγωγό ο οποίος διασχίζει την οδό Θεωρίας στο ύψος του Αρείου Πάγου, και εκβάλλει με τη σειρά του σε άλλη ανοιχτή τραπεζοειδή τάφρο, Τ2. Η Τ2 ακολουθεί τη νότια και νοτιοδυτική πλευρά του Αρείου Πάγου και μέσω  αγωγού εκβάλλει στο υφιστάμενο δίκτυο ομβρίων της περιοχής στην συμβολή των οδών Αστεροσκοπείου και Αποστόλου Παύλου.