H απόφαση του Ρώσου Προέδρου να πληρώνουν οι «μη φιλικές χώρες» το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια είναι μια κίνηση στρατηγικής σημασίας προκειμένου να ενισχυθεί το νόμισμα της Ρωσίας και ταυτόχρονα μια επίδειξη ισχύος απέναντι στην Ευρώπη με σαφή πρόθεση να δοκιμάσει την αποφασιστικότητα, αλλά και την ενότητα των ευρωπαϊκών κρατών όσον αφορά τις κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία.
Και αν ο στρατηγικός στόχος της Ρωσίας αρχικά φαίνεται να επιτυγχάνεται, καθώς το ρούβλι αναδείχθηκε στο νόμισμα με την καλύτερη επίδοση στον κόσμο τον Μάρτιο, επιστρέφοντας κοντά στα επίπεδα που βρισκόταν πριν την 24η Φεβρουαρίου, εντούτοις οι Ευρωπαίοι μέχρι στιγμής φαίνεται ότι δεν πρόκειται να δεχτούν να πληρώσουν σε λίγες εβδομάδες μέσω του ειδικού μηχανισμού που ισχύει από την 1η Απριλίου για τις ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου.
Η Ρωσία έχει δηλώσει μέσω αξιωματούχων της ότι μια άρνηση της Ευρώπης θα οδηγήσει σε διακοπή των ροών φυσικού αερίου, καθώς «οι Ευρωπαίοι έχουν να χάσουν περισσότερα».
Αυτή είναι μια λάθος εκτίμηση. Η Ρωσία έχει να χάσει πολλά περισσότερα από τα 800 εκατ. ευρώ την ημέρα, ήτοι το αντίτιμο για τις ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Και αυτό είναι καλό να το λάβουν υπόψιν όσοι τοποθετούνται στο ρωσικό χρηματιστήριο με μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα και όχι απλά στο πλαίσιο του αυστηρού trading.
Η Ρωσία οδηγείται σε έναν τεχνολογικό «μεσαίωνα»
Στις 16 Μαρτίου είχαμε επισημάνει μια πολύ σημαντική εξέλιξη στην οποία πολλοί δεν έδωσαν σημασία. Η Ρωσία έχασε την πρόσβασή της στον τεχνολογικό εξοπλισμό και τους ημιαγωγούς για τη στρατιωτική και πετρελαϊκή βιομηχανία της, μετά την απαγόρευση εξαγωγών αυτών των ειδών από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Την ίδια στιγμή η ΕΕ απαγόρευσε τις νέες επενδύσεις στη Ρωσία στον πετρελαϊκό και αμυντικό τομέα.
Επίσης, όχι μόνο απαγορεύτηκε η εξαγωγή αεροσκαφών, ανταλλακτικών και εξοπλισμού, αλλά σταμάτησε η συντήρηση ρωσικών αεροσκαφών τόσο από την Airbus, όσο και από την Boeing.
Επιπλέον, ήδη από τον προηγούμενο μήνα οι μεγαλύτερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών πετρελαίου στον κόσμο, όπως η BP, η Shell, η Halliburton, η Baker Hughes, η Schlumberger κ.α δήλωσαν ότι τερματίζουν τις εργασίες τους, πωλούν τα μερίδια τους στις ρωσικές κοινοπραξίες και αναστέλλουν την ανάπτυξη νέων επενδύσεων και τεχνολογίας στη Ρωσία.
Η έξοδος των δυτικών ενεργειακών εταιρειών από τη Ρωσία πλήττει μεγάλα έργα από την Αρκτική έως τον Ειρηνικό Ωκεανό. Για παράδειγμα η Exxon Mobil θα διακόψει τα έργα για την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στο νησί Σαχαλίνη στον Βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό.
Είχαμε καταθέσει λοιπόν την άποψη ότι η πρόσβαση της Ρωσίας στην τεχνογνωσία και την καινοτομία της Δύσης θα αποκοπεί για πάρα πολλά χρόνια, ειδικά αν ολοκληρωθεί η αποχώρηση των δυτικών πολυεθνικών από το ρωσικό έδαφος. (σ.σ: περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Την προοπτική αυτή αρχίζουν να την αναγνωρίζουν ολοένα και περισσότεροι αναλυτές. Σε πρόσφατο άρθρο στη WSJ αναδείχθηκε το γεγονός ότι η αποχώρηση των δυτικών πολυεθνικών είναι ένα μεγάλο πλήγμα για τον πετρελαϊκό τομέα της Ρωσίας, καθώς οι ξένες εταιρείες παρέχουν κρίσιμη υποστήριξη, παρέχοντας το 60% του λογισμικού του κλάδου!
Δεν είναι όμως μόνο το λογισμικό. Οι πολυεθνικοί πετρελαϊκοί κολοσσοί διακρίνονται για τις προηγμένες τεχνικές εξερεύνησης και καλής επεξεργασίας. Κάτι που έχει εκμεταλλευτεί ιδιαίτερα η Ρωσία, αν σκεφτούμε ότι βασίστηκε ακριβώς σε αυτή την τεχνογνωσία των πολυεθνικών εταιρειών, προκειμένου να αναπτύξει τα κοιτάσματα της στο σκληρό περιβάλλον της Αρκτικής.
Πολλοί αναλυτές προειδοποιούν λοιπόν ότι ρωσικός πετρελαϊκός κλάδος θα σημειώσει μεγάλη οπισθοχώρηση, με κίνδυνο 1,5 εκατ. άνθρωποι να χάσουν τη δουλειά τους μέχρι το επόμενο έτος.
Τα προβλήματα ήδη έχουν αρχίσει να κάνουν αισθητή την παρουσία τους: οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου μέσω αγωγού από το Καζακστάν στη Μαύρη Θάλασσα ενδέχεται να μειωθούν προσωρινά κατά περίπου 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα, λόγω ζημιών από καταιγίδες και της προειδοποίησης από την Κοινοπραξία Caspian Pipeline – ανήκει στη Ρωσία, το Καζακστάν, την αμερικανική Chevron και άλλους- ότι ενδεχομένως να καθυστερήσουν οι επισκευές λόγω των κυρώσεων. Βλέπετε, «η εύρεση ανταλλακτικών στην τρέχουσα κατάσταση της αγοράς μπορεί να είναι μάλλον δύσκολη», σύμφωνα με εκπροσώπους της Chevron.
Παρόμοια προβλήματα θα αντιμετωπίζει ολοένα και συχνότερα η Ρωσία, γι’αυτό και σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας η ρωσική παραγωγή πετρελαίου αναμένεται να μειωθεί κατά 15% φέτος, ήτοι στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2003.
Άλλη μια παρατήρηση που έκανε η WSJ και θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν είναι όσον αφορά την τιμή πώλησης του αργού πετρελαίου της Ρωσίας Urals: Πωλείται περίπου στα 85 δολάρια το βαρέλι, ήτοι με σημαντική έκπτωση έναντι του διεθνούς δείκτη αναφοράς Brent. Αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι δεν υπάρχουν αρκετοί αγοραστές. Βλέπετε, παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη δεν έχει βάλει κυρώσεις στους ρωσικούς υδρογονάθρακες, εντούτοις πολλοί έμποροι αποφεύγουν τα φορτία, καθώς πολλές τράπεζες αρνούνται να χρηματοδοτήσουν τις αποστολές.
Σύμφωνα με αναλυτές, εαν συνεχιστεί αυτή η τάση, ακόμη και αν δεν επιβληθούν άμεσες κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου, οι ρωσικές δεξαμενές πετρελαίου θα γεμίσουν και δεν θα υπάρχει μέρος για αποθήκευση πετρελαίου.
Ο αντίλογος εδώ είναι ότι η Ρωσία θα υποκαταστήσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές με τις κινεζικές. Όμως το ίδιο είναι να εξάγεις σε χώρες που απέχουν 1.500 χλμ και 2.500 χλμ., το ίδιο να εξάγεις σε χώρες που απέχουν πάνω από 7.500 χλμ; Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι και η Κίνα δεν θα έχει πλέον πια εύκολα πρόσβαση στη δυτική καινοτομία και τεχνογνωσία.
Όλα αυτά προσπαθεί να τα «ζυγίσει» το ρωσικό χρηματιστήριο. Μετά το εντυπωσιακό άνοιγμα στις 1417 μονάδες στις 24 Μαρτίου, έναν σχεδόν μήνα μετά την αναστολή διαπραγμάτευσης, έκλεισε την ίδια μέρα στις 852 μονάδες.
Έκτοτε έχει καταφέρει να επαναπροσσεγγίσει τις 1000 μονάδες, ήτοι 14,3% κάτω από τα επίπεδα που ήταν μια μέρα πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά και 45% κάτω από τα επίπεδα των 1880 μονάδων στα τέλη του Οκτωβρίου, όταν άρχισε η επιδείνωση των σχέσεων Ρωσίας-Ουκρανίας με την πρώτη πολεμική χρήση του ουκρανικού Drone Μπαϊρακτάρ TB2 κατά των μονάδων της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ.\
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
