Η παρατήρηση του Θουκυδίδη (αν και η όμοια του Αισχύλου είναι πιο κοντά στις γαλλικές συνήθειες γιατί αφορά στους χοχλιούς!) ισχύει και χρησιμοποιείται σε όλη τη δυτική κουλτούρα. Οι Γάλλοι λένε, για παράδειγμα, «Pendant que Rome brûle, vous jouez de la lyre» (τραγουδάτε ενώ η Ρώμη καίγεται, όταν δηλαδή την έκαψε ο Νέρων) ή «Danser au bord du volcan» (χορεύετε στο στόμα του ηφαιστείου).
Δύσκολα θα κατανοήσουμε γιατί αυτή η τραγική κατάσταση ασυνειδησίας των λαών, επαναλαμβάνεται. Να παρατηρήσουμε βεβαίως πως κάθε Λαός δεν ασκεί με τον ίδιο, ακριβώς, τρόπο το υπέρτατο προνόμιο της ανευθυνότητας. Ίσως επειδή είναι ο μόνος υπεύθυνος όταν οι πολιτικοί εκπρόσωποι, τους οποίους έχει επιλέξει, λειτουργούν ανεύθυνα.
Στη Γαλλία ζουν αυτόν τον εφιάλτη του ασυνειδήτου και θα τον ζήσουν μέχρι τελικής πτώσεως. Είναι όμως αλήθεια ότι ο μέσος Γάλλος δεν μπορεί να καταλάβει όσα του λέει ο κάθε Bayrou. Απολαμβάνουν υψηλότατου επιπέδου ζωής. Το κράτος είναι πανταχού παρόν και διακρίνεται για την αποτελεσματικότητά του, παρόλη την παραδοσιακά καθιερωμένη γκρίνια πολιτών και πολιτικών. Η γαλλική οικονομία δημιουργεί μεγάλες υπεραξίες και διαθέτει εξαιρετικά ατού έναντι άλλων μεγάλων οικονομικών σχηματισμών.
Πλην όμως, στον ορίζοντα μαζεύτηκαν σημάδια της επερχόμενης καταιγίδας. Βεβαίως, τα σύννεφα μαζεύονται εδώ και καιρό. Θυμάμαι επί της πρώτης προεδρίας Σαρκοζύ να γίνονται εντονότατες συζητήσεις για τη (μη) αντοχή του συνταξιοδοτικού. Είναι επίσης αλήθεια ότι, στο τέλος, όλο και κάποιο τμήμα των μέτρων περνούσε, όλο και κάποιο μάζεμα γινόταν. Η πολιτική σύνεση που διακρίνει το πολιτικό κέντρο κάτι κατάφερνε.
Εδώ είναι και η παγίδα για τους Γάλλους. Από τη μια η ισχυρή οικονομία τους αντέχει στους τριγμούς. Από την άλλη όμως, οι αναταράξεις της παγκόσμιας οικονομίας ταράζουν ισχυρότερα τα ισχυρότερα κομμάτια της.
Αν στην παρούσα συγκυρία τα πράγματα γίνονται χειρότερα για τους Γάλλους είναι γιατί οι οικονομικές δυσχέρειες εξελίσσονται σε σκηνικό πολιτικής παρακμής. Οι δύο μεγαλύτεροι πολιτικοί φορείς κινούνται στα δύο άκρα, της αριστεράς και της δεξιάς. Η γαλλική κοινωνία είναι βαθύτατα διχασμένη και όσο πιο διχασμένη εμφανίζεται, τόσο δυσκολότερο είναι να εφαρμόσει επιδιορθωτικά μέτρα. Εξάλλου, από τη φύση τους, τα μέτρα αυτά είναι πιο αποτελεσματικά όταν εφαρμόζονται σε περιβάλλον συνεννόησης και σύνεσης, δύο στοιχεία που απουσιάζουν πλήρως από τη γαλλική πολιτική ζωή και, ακόμη χειρότερα, από τις εξελίξεις στο κοινωνικό σώμα.
Την κρίση την αισθάνονται καλύτερα οι μεγάλες γαλλικές επιχειρήσεις, ιδίως εκείνες που δεν έχουν αποκτήσει πολυεθνική βάση. Ήδη σε πολλές από αυτές σωρεύονται τα σημάδια κρίσης, είτε επειδή χάνουν τη μάχη έναντι των διεθνών ανταγωνιστών τους εντός της γαλλικής αγοράς, είτε επειδή δεν μπορούν να διατηρήσουν το υψηλό επίπεδο ικανοτήτων των εργαζομένων τους, είτε δεν μπορούν να στηρίξουν τις πάντοτε απαραίτητες επενδύσεις που θα τις διατηρούσαν στην επιφάνεια.
Όλα αυτά έγιναν δυσκολότερα από τότε που ο Πούτιν κήρυξε τον πόλεμο στην ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης -μέσω Ουκρανίας - και έγιναν χειρότερα με την ανάληψη του Τραμπ και την προϊούσα διάλυση της μεταπολεμικής συνεννόησης μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού.
Στο μεταξύ, όπως έδειξε η ανεύθυνη -αν και εξηγήσιμη- ψήφος της Εθνοσυνέλευσης, οι Γάλλοι σφυρίζουν τραγουδάκια για μισομεθυσμένους θαμώνες κακόφημων μπαρ. Κρίμα!
