Με την κατάθεση στη Βουλή του Προσχεδίου Προϋπολογισμού του Κράτους για την επόμενη χρονιά, ξεκινά ο κύκλος συζήτησης επί των δημοσιονομικών πραγμάτων. Κανονικά, θα έπρεπε να προσελκύει την πλήρη προσοχή όλων των κομμάτων και εξίσου υμών των δημοσιογράφων. Και όμως αυτό δεν συμβαίνει.
Προφανώς γιατί τα δημοσιονομικά δεν αποτελούν πρώτιστο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Δεν διατρέχει πλέον το κράτος κανέναν εμφανή κίνδυνο και όλα τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η οικονομία «τσουλάει» ωραία και άνετα.
Με αποτέλεσμα, όταν μιλάμε για τα προβλήματα στα οικονομικά να αναφέρονται η ακρίβεια (από όλους), οι αμοιβές (από τους μισθωτούς), οι επενδύσεις (από τους σκεπτικιστές), οι ώρες εργασίας (από τους συνδικαλιστές), η παραγωγικότητα (από τους βολονταριστές), άντε και το... παραγωγικό μοντέλο (από τους εντυπωσιοθήρες).
Η ανεργία, κάποτε το Νο1 πρόβλημα, έχει δώσει τη θέση του στην έλλειψη «εργατικών χεριών», που μόνον η τόσο «μισητή» μετανάστευση μπορεί να αντιμετωπίσει. Η έγνοια για τα κρατικά ελλείμματα, υποχωρεί μπροστά στους λαϊκισμούς με τα «υπερπλεονάσματα». Κι ας υπάρχουν παντού ακόμη ανησυχητικά και μεγάλ ελλείμματα, όπως είναι τα «κόκκινα δάνεια», οι οφειλές προς τον ΕΦΚΑ και την Εφορία και διάφορα άλλα κρυμμένα παντού. Το δε φορολογικό βάρος επί της παραγωγής και των μισθών υποκαταστάθηκε με τη μαγική συνταγή του... μειωμένου ΦΠΑ.
Κακά σημάδια όλα τα παραπάνω, αλλά δεν είναι η ώρα τους.
Κύριο θέμα κάθε προϋπολογισμού, το οποίο, με το δίκιο του, υπογράμμμισε ο επί των Οικονομικών Πιερρακάκης είναι το ύψος και η διαχείριση του δημόσιου χρέους. Το γιγάντιο κρατικό χρέος ήταν αυτό που μας έριξε στα βράχια το 2009 και ξανά το 2012 και πάλι το 2015 και αυτό είναι που ακόμη σήμερα αποτελεί τροχοπέδη σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της καθημερινότητας.
Επί του θέματος, ο υπουργός είπε: «το σημαντικότερο ίσως στοιχείο του προσχεδίου είναι η διαφαινόμενη περαιτέρω αποκλιμάκωση του λόγου χρέους γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, καθώς αυτός αναμένεται να μειωθεί από 153,6% το 2024 σε 145,4% το 2025 και, για πρώτη φορά από το 2010, κάτω από 140%, και συγκεκριμένα σε 137,6% το 2026, προσεγγίζοντας τα επίπεδα της Ιταλίας».
Εχει δίκιο να «χαίρεται».
Όμως. Σύμφωνα με το Προσχέδιο 2026, το ύψος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης τοποθετείται στα 359 δισ. ευρώ. Οταν στο αντίστοιχο Προσχέδιο για το 2020, πρώτη χρονιά κυβέρνησης Μητσοτάκη, εμφανιζόταν στα 331 δισ. (όσο και το 2019) για να κλείσει τελικά στα 364 δισ. ευρώ! Δανεισμός, αναίτιος, της πανδημίας, με την άδεια των ευρωπαίων, πολύτιμος βεβαίως στην κάλπη του 2023.
Ενώ λοιπόν θέλω πολύ να μοιραστώ τον «ενθουσιασμό» του Κυριάκου Πιερρακάκη, χρέος 1½ φορά μεγαλύτερο από το πραγματικό μας ΑΕΠ, δεν θα έπρεπε να τον αφήνει να... κλείσει μάτι υπό κανονικές συνθήκες.
Το αντιπαράδειγμα Αλογοσκούφη-Καραμανλή που εμπιστεύθηκαν την «ήπια προσαρμογή» πρέπει να είναι πάντα εναργές για κάθε υπουργό Οικονομικών που δεν θέλει να καταντήσει... Βαρουφάκης.
Δεν αντιλέγω πως ενώ το ποσό είναι δυσθεώρητο η διαχείρισή του εμφανίζεται ευχερής. Αν βεβαίως οι ευρωπαίοι δεν είχαν βάλει το χέρι βαθιά στις τσέπες των δικών τους προϋπολογισμών, τότε δεν θα μπορούσε ο υπουργός να σημειώνει με άνεση πως «ο χρονικός ορίζοντας των λήξεων του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης στις 31.8.2025 εκτείνεται μέχρι το έτος 2070».
Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μας δάνειζε (και αυτή) τεράστια ποσά για να κρατήσουμε όρθιο το σύστημα συναλλαγών στην Ελλάδα όταν μάλιστα χρωστάμε ακόμη στην Ευρωζώνη 32 δισ. (εκτός δημοσίου χρέους), όπως σημειώνεται στο Προσχέδιο, επειδή δεν ζητά την άμεση επιστροφή τους, όσο τουλάχιστον κρατά η πολιτική της νομισματικής διευκόλυνσης του ευρώ.
Αν οι προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας δεν παραμείνουν ενθαρρυντικές τότε το μέγεθος του χρέους θα γίνει ξανά μεγάλο βάρος και το ίδιο ισχύει αν μια γαλλική κρίση βαρέσει συναγερμό στις αγορές ομολόγων.
Το μεγάλο «ΑΝ» είναι βεβαίως αν δεν επικρατήσει λογική στις πράξεις μας και ενσυναίσθηση των ρεαλιστικών δυνατοτήτων μας, δηλαδή πολιτική σταθερότητα στα προσεχή δύο χρόνια, η χώρα θα βρεθεί και πάλι αντιμέτωπη με τους δαίμονες που κρύβουν οι «ωραίοι» όταν έχουν... χρέη.
